Trung Quốc ra tay cứu Nga, phương Tây tức tối

(VnMedia) - Ngoại trưởng Trung Quốc hôm qua (22/12) đã lên tiếng cam kết rằng nước này sẽ sát cánh ủng hộ Nga trong giai đoạn cường quốc Châu Âu đang phải đối mặt với sự suy thoái kinh tế do các đòn trừng phạt của phương Tây và giá dầu sụt giảm. Tăng cường giao dịch thương mại bằng đồng Nhân dân tệ là một giải pháp được Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc đề xuất.

Lời đề nghị giúp đỡ trên được Bắc Kinh đưa ra trong bối cảnh người Nga đang phải chật vật vượt qua cú sốc lớn từ cú sụt giảm tồi tệ nhất của đồng rúp trong nhiều năm trở lại đây hôm thứ Ba tuần trước (16/12). Khi đó, đồng rúp đã mất giá hơn 20% so với đồng đô la của Mỹ và đồng euro của Châu Âu. Đồng tiền của Nga đã tăng trở lại một ngày sau đó nhưng nó vẫn mất gần một nửa giá trị kể từ hồi tháng 3 đến giờ.

Tại cuộc họp báo thường niên nhằm tổng kết năm diễn ra hôm thứ Năm (18/12) tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thừa nhận rằng, đồng rúp đã sụt giảm mạnh cùng với giá dầu mỏ. Và các đòn trừng phạt của phương Tây đã góp phần từ 25 đến 30% vào các nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế của Nga. Tuy nhiên, ông chủ điện Kremlin đưa ra dự báo, tình trạng sụt giảm này sẽ không kéo dài.

Để giúp đỡ Nga trong tình hình khó khăn, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Gao Hucheng hồi cuối tuần đã đưa ra đề xuất tăng cường sử dụng đồng Nhân dân tệ trong giao dịch thương mại với Nga. Phát biểu trong chuyến thăm Thái Lan hồi cuối tuần vừa rồi, ông Gao cho rằng, việc sử dụng đồng tiền Trung Quốc đã tăng lên trong vài năm trở lại đây nhưng các biện pháp trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga đã làm cho xu hướng này trở nên dễ phát triển hơn.

Theo lời Bộ trưởng Gao, thương mại năm nay giữa Nga và Trung Quốc có thể đạt tới con số 100 tỉ USD, tăng khoảng 10% so với năm ngoái.

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc cho rằng, ông không nghĩ là mối quan hệ hợp tác trong các dự án sản xuất và năng lượng với Nga bị ảnh hưởng lớn bởi cuộc khủng hoảng hiện nay.

“Nhiều người dân Trung Quốc vẫn xem Nga là một người anh em lớn, và hai nước có tầm quan trọng chiến lược đối với nhau”, ông Jin Canrong – chủ nhiệm khoa nghiên cứu quốc tế của trường Đại học Renmin ở thủ đô Bắc Kinh, cho biết. Theo ông này, “vì các lợi ích quốc gia, Trung Quốc nên tăng cường hợp tác hơn nữa với Nga bởi mối quan hệ hợp tác như vậy thật sự cần thiết”.

Trung Quốc cũng đang tìm cách gia tăng các thỏa thuận, giao dịch bằng đồng tiền nội địa của họ để thách thức sự thống trị của đồng đô la Mỹ trên thị trường quốc tế và Bắc Kinh đã không đơn độc trong nỗ lực chống lại ảnh hưởng của các thể chế cho vay của phương Tây cũng như đồng tiền của Mỹ.

Bộ trưởng Thương mại Gao Hucheng cho rằng, Trung Quốc và Nga nên tăng cường giao dịch thương mại không dùng đồng USD thông qua việc mở rộng thỏa thuận hoán đổi tiền tệ được hai nước ký kết hồi tháng 10.

Giới phân tích tin rằng việc Nga và Trung Quốc mở rộng các hoạt động giao dịch không dùng đồng đô la sẽ giúp ổn định đồng tiền rúp, tăng sự hỗ trợ về thanh khoản cho đồng tiền này. Về phần mình, Trung Quốc sẽ được lợi bằng cách mở rộng ảnh hưởng đồng Nhân dân tệ ra toàn cầu như một nguồn tiền ngoại tệ dự trữ thay thế cho đồng đô la của Mỹ.

Những phát biểu trên của ông Wang có thể là nhằm mục đích làm gia tăng sự tự tin vào đồng tiền rúp của Nga cũng như viễn cảnh kinh tế nói chung của cường quốc Châu Âu này. Đúng như nhận định của ông Clifford Gaddy – chuyên gia cấp cao tại Trung tâm Mỹ và Châu Âu đưa ra hồi tuần trước, khi nói đến tiền tệ, “tâm lý sẽ chiến thắng những yếu tố cơ bản của thị trường”.

Ông Li Jianmin – một nhà nghiên cứu ở Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc còn đưa ra đề xuất rằng Trung Quốc có thể giúp đỡ Nga thông qua các cơ chế đang tồn tại ở những tổ chức như BRICS và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải.

BRICS – nhóm nước có nền kinh tế mới nổi gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi, chiếm khoảng 1/5 sản lượng kinh tế toàn cầu. Các nước này đang theo đuổi cùng một mục tiêu. Hồi tháng 7, 5 nước BRICS đã nhất trí tăng cường giao dịch thương mại bằng đồng tiền địa phương và họ cũng đã thiết lập Ngân hàng Phát triển BRICS với số tiền đầu tư là 100 tỉ USD như một sự thay thế cho Ngân hàng Thế giới do phương Tây kiểm soát.

Một bài báo trên tờ China Economic Review đã giải thích rằng Trung Quốc có nhiều lý do để ủng hộ cho sự ổn định của đồng rúp và rằng sự sụt giảm của đồng tiền nay đang gây ra những vấn đề. Đó là nó làm giảm khả năng xuất khẩu hàng hóa và xe ô tô; khiến Nga không thực hiện được các cam kết đã ký trước đây trong các hợp đồng năng lượng và nguyên liệu thô trong bối cảnh đồng rúp mất giá và giá dầu giảm. Cuối cùng, tạp chí China Economic Review nhấn mạnh, những sự kiện xảy ra ở Nga có thể gây ra một cơn hoảng loạn lan sang các nước khác và kết cục cuối cùng là sự chảy máu dòng vốn ra khỏi các thị trường mới nổi.

Việc Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng giúp Nga chắc chắn sẽ khiến phương Tây không khỏi cảm thấy tức tối bởi rõ ràng điều đó sẽ khiến ảnh hưởng của các biện pháp trừng phạt của họ đối với Nga dịu đi và áp lực đối với Moscow vì thế cũng sẽ giảm theo. Trong khi đó, chính phương Tây lại đang phải chịu tổn thương từ những đòn trừng phạt mình tung ra cũng như đòn trả đũa của Nga.