Mỹ mạnh tay viện trợ cho phe nổi dậy Syria

Mỹ sẽ tăng gấp đôi viện trợ cho phe đối lập Syria lên đến 250 triệu USD và tăng cường các thiết bị quân sự không gây chết người cho phe này; sẽ chi thêm 25 triệu USD viện trợ lương thực để giúp những người tại Syria và người tị nạn ở Jordan. Khoản viện trợ này sẽ do Chương trình lương thực thế giới của Liên hợp quốc đảm nhiệm.

Có “kiêng” Al-Qaeda ?

Theo thống kê của Liên hợp quốc, cho đến nay, hơn 70.000 người thiệt mạng kể từ khi xung đột bắt đầu ở Syria vào tháng 3/2011. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố sau cuộc hội đàm với các bộ trưởng 10 nước tham gia Hội nghị “Những người bạn của Syria” ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) rằng: “Cuộc xung đột ở Syria đang lan qua biên giới và đe dọa các nước láng giềng. Tình trạng đổ máu này cần phải chấm dứt”.

Ông Kerry nói thêm, Tổng thống Obama đã chỉ đạo đẩy mạnh việc thúc giục các nhà viện trợ quốc tế thực hiện cam kết nhằm đạt được mục tiêu 1 tỉ USD tài trợ cho phe đối lập; ngoài thực phẩm và thiết bị y tế, các thiết bị quân sự không gây chết người cũng sẽ được chuyển đến Syria.

Những thiết bị được coi là không gây chết người như: Những thiết bị chiến trường mang tính bảo vệ (áo giáp, kính hồng ngoại và các thiết bị thông tin liên lạc…) trong khi mong muốn của các lãnh đạo đối lập Syria là cần có những vũ khí sát thương mạnh để có thể chiến thắng quân đội của Tổng thống Bashar Al-Assad.

Phát biểu tại Hội nghị, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói: “Chúng tôi, những người ủng hộ phe đối lập Syria cam kết không chỉ đối với sự lựa chọn đầu tiên là một giải pháp chính trị, mà còn cam kết bảo đảm các khoản viện trợ sẽ được chuyển đến thông qua tư lệnh quân đội tối cao của phe đối lập - tướng Idris".

Ông Kerry cho biết, trong vài tháng qua, Mỹ đã cung cấp viện trợ phi sát thương trị giá hơn 127 triệu USD và hiện tiếp tục viện trợ lương thực, thuốc men cho phe đối lập. Mỹ có kế hoạch cung cấp khoản viện trợ mới 100 triệu USD, lần đầu tiên sẽ bao gồm các trang thiết bị hỗ trợ chiến trường như: Áo giáp và kính hồng ngoại.

Gói viện trợ mới này cho thấy, Mỹ tiếp tục tăng cường can thiệp vào tình hình Syria . Tuy nhiên, điều này vẫn chưa được đáp ứng yêu cầu của lãnh đạo phe đối lập cũng như một số đồng minh của Mỹ như: Pháp và Anh.

Phát biểu bên lề Hội nghị, Ngoại trưởng Anh William Hague cho biết, Anh mong muốn tăng cường viện trợ cho phe đối lập Syria và sẽ thảo luận về vấn đề gỡ bỏ cấm vận vũ khí đối với Syria trong vài tuần tới.

Tuy nhiên, trong một diễn biến liên quan, kênh truyền hình liên Arập Al-Mayadeen dẫn thông điệp của thủ lĩnh nhóm thánh chiến Hồi giáo cực đoan “Mặt trận Al-Nusra” của Syria Abu Mohammed Al-Jawalani ngày 10/4 cho biết, nhóm này đã tuyên thệ trung thành với tổ chức khủng bố Al-Qaeda. Đây cũng là nhóm nằm trong thành phần lực lượng đối lập Syria mà Mỹ ủng hộ.

Phản ứng khác nhau của dư luận

Trong một tuyên bố đưa ra sau Hội nghị ngày 20/4, Moaz al-Khatib, người đứng đầu Liên minh Dân tộc đối lập nói rằng, cần để mọi người dân Syria đưa ra các quyết định cho tương lai của đất nước: “Không có sự phân biệt đối xử nào và chúng tôi bảo đảm rằng, tất cả mọi người dân ở Syria sẽ được tự do và tự quyết định tương lai của đất nước. Chúng tôi muốn công lý được thiết lập ở Syria . Những nhân tố chính trị tại Syria không phải là để trả thù chế độ, do đó chúng tôi sẽ không cho phép xảy ra tình trạng kỳ thị hay bạo lực xâm phạm lãnh thổ Syria ”.

Các nước tham dự Hội nghị cũng vẫn chưa đạt được đồng thuận trong việc vũ trang cho phe đối lập Syria . Phát biểu tại Hội nghị, Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle bày tỏ lo ngại vũ khí viện trợ sẽ rơi vào tay các phần tử cực đoan ở Syria .

Để thúc đẩy Mỹ và các nước cung cấp viện trợ quân sự, lãnh đạo Liên minh Dân tộc đối lập Syria cam kết không để số vũ khí viện trợ mà họ nhận được rơi vào tay các phần tử cực đoan, đồng thời phản đối mọi “hình thức chủ nghĩa khủng bố” tại Syria.

Ngày 17/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định, Moscow không ủng hộ can thiệp quân sự vào Syria , đồng thời bày tỏ hy vọng Hội nghị nhóm “Những người bạn của Syria ” sẽ không viện đến giải pháp quân sự tại quốc gia Trung Đông này.

Ông Lavrov cảnh báo, bất cứ hành động can thiệp quân sự nào vào Syria sẽ chỉ khiến tình hình thêm tồi tệ, tình trạng đổ máu tại Syria sẽ tiếp tục kéo dài và kích động các tổ chức Hồi giáo cực đoan, đặc biệt là mạng lưới khủng bố quốc tế Al-Qaeda. Ông khẳng định lập trường của Nga phản đối mọi hành động nhằm thay đổi thể chế tại Syria và hối thúc đối thoại giữa chính quyền của Tổng thống Basha Al-Assad với các lực lượng đối lập.

Theo ông Lavrov, cơ chế hiện nay đang tác động tiêu cực tới những quyết định của Liên hợp quốc, trong đó có thỏa thuận đạt được hồi năm ngoái nhằm giải quyết cuộc xung đột tại Syria thông qua đối thoại giữa tất cả các phe phái. Nga cho rằng, sẽ không có cơ sở để đối thoại khi một bên bị gạt ra ngoài bất kỳ cơ chế nào nhằm giải quyết xung đột.

Như vậy, Mỹ tăng viện trợ cho phe đối lập Syria , nói là để cuộc xung đột ở này không lan ra các nước xung quanh và sớm chấp dứt bạo lực đổ máu ở quốc gia này. Tuy nhiên, dư luận cho rằng, lực lượng đối lập với thành phần không được kiểm soát hiện nay, bao gồm cả Al-Qaeda thì việc tăng viện trợ của Mỹ, bao gồm cả vũ khí trang bị quân sự được gọi là “phi sát thương” cũng chỉ làm cho tình hình nguy hiểm và phức tạp hơn như sự phản ứng của dư luận.