Những tiến bộ công nghệ nhanh chóng trong lĩnh vực vũ khí đã khiến cho hình thức tác chiến thông thường trở thành quá khứ. Các cuộc chiến tranh trong tương lai sẽ diễn ra chớp nhoáng và dùng các loại vũ khí hiện đại, trong đó có tên lửa với sức hủy diệt lớn. Do vậy, sự thiếu vắng một hệ thống phòng thủ tên lửa hiệu quả sẽ gây ra tổn thất nặng nề đối với quốc gia bị tấn công bằng tên lửa tầm xa, đạn đạo và thiết bị không người lái... Dưới đây là những hệ thống phòng thủ tên lửa được đánh giá là tốt nhất thế giới hiện nay:
S-400 của Nga
S-400 là hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ mới được thiết kế để thay thế các loại S-200, S-300V, S-300PMU1 và S-300PMU2. Được giới thiệu từ năm 1999, S-400 ngay lập tức đã trở thành vũ khí chủ lực canh giữ bầu trời của Nga với tính năng độc nhất vô nhị trên thế giới, có thể tương thích với 4 loại tên lửa khác nhau.
S-400 có khả năng bắn hạ tất cả các mục tiêu trên không, như máy bay chiến lược, chiến thuật, trinh sát…, đánh chặn tên lửa đạn đạo tầm trung, chiến thuật… từ khoảng cách 400 km, độ cao 30 km và tốc độ tối đa của mục tiêu lên đến 4.800 m/giây. Đáng chú ý, S-400 có thể đánh chặn những tên lửa chiến lược có tầm bắn 3.500 km, gấp 3,5 lần so với tên lửa Patriot của Mỹ.
Cơ cấu chuẩn của hệ thống tên lửa phòng không cơ động tầm xa S-400 gồm có tổ hợp điều khiển 30K6E, tên lửa 98Z6E, tên lửa 48H6E/48H6E3 và tổ hợp đảm bảo kỹ thuật 30S6E. Tất cả được bố trí trên các xe bánh lốp có khả năng di chuyển dễ dàng, cơ động, có hệ thống cung cấp điện, thông tin liên lạc, định hướng và bảo đảm sinh hoạt độc lập. Nhằm tăng khả năng tác chiến trong bán kính 100 km và địa hình bị chia cắt, S-400 được trang bị các máy tiếp phát truyền dữ liệu và liên lạc, với tháp 40V6M để nâng cao dàn ăngten rađa đa năng 92N6E.
Ngoài ra, S-400 vượt trội hơn một số hệ thống tên lửa phòng không hiện đại trên thế giới về khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách tối đa 600 km. Cùng một lúc, S-400 có thể theo dõi 300 mục tiêu, bắn hạ đồng thời 32 mục tiêu và dẫn đường cho 72 tên lửa.
S-400 có khả năng tiêu diệt mục tiêu bay chỉ cách mặt đất 10 m cho đến độ cao nhất 27 km. Còn mục tiêu tên lửa dẫn đường sẽ bị bắn hạ trong phạm vi 2 - 27 km. Thời gian để triển khai tổ hợp chỉ mất 5 phút, ngắn nhất so với các hệ thống khác cùng chức năng trên thế giới.
S-400 được xem là “con át chủ bài” của hệ thống phòng thủ Nga ít nhất trong vài thập kỷ tới.
S-500 của Nga
Hệ thống phòng thủ tên lửa S-500 là phiên bản chất lượng cao của hệ thống S-400. S-500 có khả năng cùng lúc đánh chặn 10 quả tên lửa đạn đạo tầm trung có tầm bắn 3500 km. Riêng về độ cao và vận tốc đánh chặn thì S-500 đứng đầu thế giới.
S-500 có khả năng bắn hạ các mục tiêu bay cao tới 200 km, với vận tốc 7 km/s. Ngoài ra S-500 còn có khả năng đánh chặn tất cả các loại tên lửa đạn đạo tầm trung, tầm ngắn cấp chiến dịch, chiến thuật, tên lửa hành trình siêu âm.
Thời gian triển khai chiến đấu của hệ thống S-500 chỉ mất thời gian 3 - 4 giây để bắn tiếp mục tiêu khác. Hệ thống rađa sục sạo và điều khiển hỏa lực của rađa S-500 được xây dựng trên nòng cốt là rađa mảng pha chủ động X-Band, có phạm vi phủ sóng và sục sạo đạt tới 800 - 1.000 km.
Với tính năng đánh chặn tên lửa đạn đạo tầm cao, tầm xa siêu việt của mình, S-500 đã làm lu mờ cả 3 hệ thống tên lửa lưỡng dụng phòng không và phòng thủ tên lửa Patriot-3, hệ thống phòng thủ tên lửa mới nhất là THAAD và hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis (bao gồm cả SM-3 và SM-2). Ba hệ thống này chính là cái ô 3 tầng, phòng thủ tên lửa tầm thấp, trung, cao cho Mỹ.
Tuy nhiên, S-500 tiếp tục phải trì hoãn kế hoạch phát triển. Hệ thống này sẽ phải hoãn lại 2 năm và việc thử nghiệm phiên bản mới này có thể diễn ra vào năm 2017 thay vì 2015 như dự kiến ban đầu. Phần lớn lý do của sự chậm chễ này là do hệ thống sử dụng quá nhiều công nghệ mới.
Patriot của Mỹ
Hệ thống tên lửa chống tên lửa đạn đạo Patriot Advanced Capability, gọi tắt là Patriot (PAC), được Mỹ phát triển để thay thế hệ thống Nike Hercules (là hệ thống phòng không tầm trung và tầm cao của Lầu Năm Góc) và thay thế hệ thống MIM -23 Hawk (hệ thống phòng không chiến thuật tầm trung của quân đội Mỹ). Patriot sử dụng một hệ thống tên lửa đánh chặn và rađa hiệu suất cao trên không tiên tiến. Patriot được chế tạo tại Redstone Arsenal ở Huntsville, Alabama, nơi trước đó đã phát triển hệ thống phòng thủ ABM và các tên lửa Spartan và Sprint nằm trong hệ thống Patriot.
Khi đến vị trí chiến đấu, xe đầu kéo sẽ tách khỏi xe mang tên lửa, bệ phóng tên lửa sẽ được cố định bằng các chân chống thủy lực. Patriot sử dụng rađa tìm kiếm mục tiêu và điều khiển hỏa lực tích hợp AN/MPQ-53/65. Đây là một rađa quét mạng pha điện tử bị động. Mảng ăngten của rađa có thể phát đi 5.000 chùm tia/giây, ngoài ra còn có hệ thống nhận dạng “bạn -thù” IFF cùng một hệ thống phụ để giảm sự ảnh hưởng của các biện pháp gây nhiễu đến hoạt động của rađa.
AN/MPQ-53/65 là một rađa độc đáo được thiết kế theo công nghệ “phát hiện - truy đuổi”. Rađa có thể kiểm soát 100 mục tiêu trong phạm vi 170 km và có thể kiểm soát 9 tên lửa cùng lúc. Thiết kế rađa tích hợp này có ưu điểm là giảm sự cần thiết phải có thêm hệ thống điều khiển chung, giảm sự cồng kềnh cho hệ thống.
Patriot có cơ chế dẫn hướng khá phức tạp và tinh vi, giai đoạn đầu tên lửa được dẫn hướng bằng quán tính, giai đoạn giữa tên lửa được dẫn hướng theo cơ chế TVM (bám theo đạn), giai đoạn cuối tên lửa sử dụng rađa chủ động để khóa mục tiêu. Patriot có phạm vi tác chiến từ 30 - 160 km tùy biến thể.
Mỹ đã bán một số hệ thống phòng thủ Patriot cho các đồng minh như Ai Cập, Đức, Israel, Nhật Bản, Các tiểu Vương quốc Arập thống nhất...
Aegis của Mỹ
Hệ thống đánh chặn tên lửa đạn đạo Aegis (ACS) là hệ thống vũ khí hải quân được triển khai di động trên biển, do Cơ quan rađa mặt đất và tên lửa của Mỹ phát triển, hiện do Tập đoàn Lockheed Martin sản xuất. Aegis được thiết kế để tiêu diệt các tên lửa đạn đạo tầm trung và tầm xa bằng tên lửa đánh chặn SM-3, và đánh chặn tên lửa tầm ngắn bằng tên lửa đánh chặn SM-2.
Trong biên chế hải quân Mỹ, hệ thống chiến đấu Aegis đã được trang bị trên các tàu tuần dương lớp Ticonderoga và tàu khu trục lớp Arleigh Burke. Hơn 100 tàu chiến có trang bị hệ thống đánh chặn Aegis đã được triển khai cho hải quân của các quốc gia đồng minh là Hàn Quốc, Nhật Bản, Na Uy, Tây Ban Nha. Hải quân Australia cũng đã lựa chọn hệ thống này trang bị cho các tàu khu trục mới của mình.
Hệ thống điều khiển (AWS) - “trái tim” của ACS - bao gồm rađa AN/SPY-1, hệ thống kiểm soát hỏa lực MK 99, hệ thống tên lửa chuẩn SM-2… ACS được điều khiển bởi một rađa quét điện tử đa năng 3 chiều tự động phát hiện và định hướng, nó có thể theo dõi hơn 100 mục tiêu cùng một lúc ở cách xa 190 km.
Ý kiến bạn đọc