Hà Nội: Lặng lẽ lan tỏa những "sân chơi trong phố"

(VnMedia) - Không rầm rộ kiểu “phong trào”, “chiến dịch”, “tăng cường”, “quyết tâm”, “quyết liệt”…, không hoành tráng kiểu công viên trăm tỷ nghìn tỷ… những “sân chơi trong phố” nho nhỏ do doanh nghiệp xã hội Thinks Playround thực hiện đang dần xuất hiện ở Hà Nội khiến cho nhiều em nhỏ được vui chơi theo cách mà lẽ ra mọi trẻ em đều được hưởng…

Hà Nội là một trong những thành phố phát triển độ thị nóng tại châu Á, tuy nhiên không gian công cộng (KGCC) chưa phát triển hoàn thiện, rất thiếu so với nhu cầu sinh hoạt cũng như tính trên mật độ dân cư đô thị.

Tại Hội thảo quốc tế về Quản lý và phát triển không gian công cộng do Cục Quản lý đô thị - Bộ Xây dựng tổ chức (năm 2011), cho biết: Hà Nội chỉ có khoảng 0,3% diện tích đất dành cho công viên trong thành phố, tức chưa đến 1m2/người; không bằng một nửa so với Bangkok (Thái Lan). Trong khi đó, chỉ tiêu diện tích không gian công cộng ở các đô thị trên thế giới là trung bình 9m2 /người.

Không chỉ vậy, ngay trong các KGCC cũng thiếu hoàn toàn các thiết bị thân thiện với trẻ nhỏ, phần lớn chỉ phục vụ nhu cầu của thanh niên và người cao tuổi. Các khu vực đất xen kẹt, các vườn hoa, vườn dạo không được thiết kế thân thiện với trẻ em. Các điểm nóng mật độ dân cư dày đặc tập trung chủ yếu tại các khu đô thị Trung Hoà - Nhân Chính, Linh Đàm, Xa La đã cho thấy những tồn tại bất cập của quy hoạch khi tỷ lệ KGCC trên đầu người đã bị thu hẹp dưới mức tiêu chuẩn an toàn sức khoẻ của tổ chức y tế thế giới.

Là doanh nghiệp xã hội hoạt động trong lĩnh vực phát triển, bảo vệ không gian công cộng thông qua các hoạt động thiết kế, xây dựng các sân chơi cộng đồng, từ năm 2014 đến nay, Think Playgrounds! – Nghĩ về sân chơi trong phố (TPG) đã giúp các địa phương xây dựng được gần 60 sân chơi công cộng miễn phí trên toàn quốc, đặc biệt là Hà Nội, mang đến cho trẻ em những không gian an toàn góp phần tạo nên ký ức tốt đẹp cho các em nhỏ.

Chỉ từ vài chục đến vài trăm m2 đất nằm khiêm tốn ở một góc sân tập thể, xen kẹt giữa các ngôi nhà hay một bãi rác bỏ hoang…, với kinh phí chỉ vài chục triệu đồng được các hộ dân đóng góp, các tổ chức tài trợ và đặc biệt là với bàn tay tài hoa, tấm lòng yêu trẻ của các kiến trúc sư, các tình nguyện viên, Think Playgrounds đã làm nên điều kỳ diệu cho các bé: Những sân chơi Bãi giữa, Ngọc Khánh, Phương Mai, Chương Dương, Mai Động… cứ dần dần xuất hiện.

Sân chơi đặc biệt cho trẻ cao dưới 1m

Chính vấn đề thiếu sân chơi, không gian công cộng ngày càng bị thu hẹp cũng như những thành công bước đầu đã trở thành động lực cho Think Playgrounds mới đây đã vượt qua hàng chục các tổ chức, công ty làm sân chơi trên toàn thế giới để thắng giải thưởng Urban95 Challenger do quỹ Bernard van Leer (Hà Lan) tài trợ.

Khác với các thiết kế không gian công cộng trước đây, Think Playgrounds đã tìm tòi, nghiên cứu và chế tạo ra các thiết bị chơi thích hợp với những em nhỏ có chiều cao 95cm - một thông điệp mà ban tổ chức, nhà tài trợ muốn tạo nguồn cảm hứng cho cộng đồng rằng: hãy suy nghĩ và nhìn thành phố ở tầm mắt trẻ em, bạn mới có thể kiến tạo ra những không gian cho trẻ em hạnh phúc.

Và đặc biệt, với những em bé ở độ cao 95cm vốn không có tiếng nói trong xã hội, thì những sân chơi này mới thực sự là ví dụ thiết thực cho thấy thực tâm của người lớn dành cho trẻ nhỏ. Và hãy tưởng tượng, một thành phố thân thiện với những em bé chập chững biết đi thì nó chính xác là nơi mà ai cũng thấy hạnh phúc.

Mặc dù đã thắng giải ý tưởng thiết kế nhưng để tìm ra được không gian đáp ứng tiêu chí: trong khu dân cư, trẻ em dễ tiếp cận không hề dễ dàng tại Hà Nội. Đầu tháng 5/2017, Đoàn thanh niên phường Nhân Chính trực tiếp liên hệ, đặt vấn đề mong muốn Think Playgrounds giúp đỡ lắp đặt trang thiết bị sân chơi trên địa bàn phường Nhân Chính.

Cùng chung 1 mục đích, qua quá trình khảo sát, xin ý kiến chính quyền địa phương, được sự quan tâm tạo điều kiện của cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị khu dân cư Đình và Đoàn Kết, đặc biệt là sự hỗ trợ nhiệt tình của đoàn thanh niên phường chúng tôi đã lập kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện một sân chơi công cộng đầu tiên do TPG thiết kế dây dựng tại phường Nhân Chính - quận Thanh Xuân trở thành hiện thực.

Năm 2012, Ban quản lý dự án Quận được UBND Quận giao làm chủ đầu tư xây dựng nhà trẻ và hệ thống sân chơi, vườn hoa cây xanh. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng đã xảy ra nhiều bất cập: người dân sử dụng làm vườn rau cá nhân, tập kết rác “nhảy dù”, tiềm ẩn tệ nạn tiêm chích ma túy...

Dưới sự hỗ trợ của tổ chức HealthBridge, cấp ủy, chính quyền phường Nhân chính, đoàn thanh niên phường và các chi đoàn trực thuộc và sự đồng thuận của các tầng lớp nhan dân, rác thải xây dựng và vườn rau đã được giải toả.

Sau 1 tháng thi công, khu vực ẩm ướt này đã chuyển thành nơi quang đãng, thu hút hàng chục em nhỏ các lứa tuổi đến chơi và vẫn giữ nguyên hiện trạng khu đất sạch đẹp cùng hàng cây bóng mát để tạo cảnh quan thân thiện với môi trường. Quá trình thiết kế được chỉnh sửa và thu nhận ý kiến thông qua các cuộc họp với phường Nhân chính và người dân.

Sau sân chơi Vọng Hà (quần Hoàn Kiếm), sân chơi Mai Động (quận Hoàng Mai), thì sân chơi ao Vườn Nở (quận Thanh Xuân) này tiếp tục là ví dụ cho thấy nỗ lực hợp tác giứa các tổ chức phi chính phủ,  doanh nghiệp xã hội, chính quyền địa phương, khu dân cư và đặc biệt là vai trò xung kích “Vì cuộc sống cộng đồng” của đoàn thanh niên phường Nhân Chính đã tạo nên những không gian hạnh phúc cho trẻ em.

Tuệ Khanh