(VnMedia) - Tổng thống Ukraine Petro O. Poroshenko hôm thứ Bảy (30/5) đã quyết định bổ nhiệm cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili làm người đứng đầu khu vực Odessa. Ông Saakashvili là người đã dẫn dắt Gruzia trong cuộc chiến ngắn ngủi với Nga cách đây 7 năm.
 |
| Cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili |
Nhà lãnh đạo Poroshenko đã thông báo quyết định bổ nhiệm ông Saakashvili trong chuyến thăm đến Odessa – một thành phố cảng nằm trên bờ Biển Đen. Ông Poroshenko đã gọi “kẻ thù” của Nga là “người bạn lớn của Ukraine”. Tổng thống Poroshenko còn cấp quốc tịch Ukraine cho ông Saakashvili.
Cựu Tổng thống Gruzia Saakashvili sẽ thay thế cho ông Ihor Palytsia – người được bổ nhiệm hồi tháng 5 năm 2014 sau khi xảy ra vụ việc hơn 40 người chết cháy ở Odessa trong các cuộc đụng độ giữa lực lượng ly khai với chính quyền Kiev. Ông Palytsia là một đồng minh của ông Igor V. Kolomoisky – một tỉ phú cũng là cựu tỉnh trưởng khu vực Dnipropetrovsk vừa bị Tổng thống Poroshenko cách chức cách đây không lâu.
Ông Kolomoisky đã bị bãi nhiệm chức tỉnh trưởng sau cuộc đụng độ với Tổng thống Poroshenko hồi đầu năm khi Nhà lãnh đạo Ukraine bắt đầu chiến dịch “tấn công” vào các nhà tài phiệt nhằm làm giảm ảnh hưởng và sức mạnh của giới những doanh nhân giàu nhất Ukraine.
Việc bổ nhiệm cựu Tổng thống Gruzia Saakashvili ngay lập tức đươc hiểu là thông điệp của Kiev nhằm nhắn gửi đến cả tỉ phú đầy ảnh hưởng Kolomoisky và Tổng thống quyền lực Putin của Nga.
Mặc dù ông Poroshenko miêu tả quyết định bổ nhiệm của mình là một nỗ lực nhằm đẩy mạnh việc cải cách ở Odessa nhưng bước đi này đã cho thấy những thách thức mà chính phủ Kiev phải đối mặt. Mọi việc ngày càng trở nên rõ ràng là, Kiev không đủ năng lực để thực hiện những thay đổi, cải cách ở quy mô lớn, và việc người dân Ukraine sẵn sàng chấp nhận bổ nhiệm người nước ngoài vào các vị trí cao trong chính quyền cho thấy sự thiếu tin tưởng sâu sắc vào bất kỳ chính phủ nào ở nước này.
Giống như hai khu vực miền đông Donetsk và Luhansk, Odessa là nơi có đông người dân nói tiếng Nga sinh sống và có mối liên hệ về lịch sử rất mạnh với Nga. Chính quyền Kiev cho biết, họ đã phá nhiều âm mưu tấn công của quân lý khai vào Odessa. Cho đến nay, khu vực này vẫn tránh được cuộc xung đột đẫm máu xảy ra ở Donetsk và Luhansk.
Cựu Tổng thống Saakashvili đã thường xuyên có chuyến thăm đến Ukraine kể từ khi cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng ở nước này bùng lên hồi tháng 11 năm 2013. Là người ủng hộ các cuộc biểu tình Maidan, ông Saakashvili đã bị cựu Tổng thống Viktor F. Yanukovych cấm vào đất nước Ukraine nhưng sau này, ông Yanukovych đã bị lật đổ trong cuộc đảo chính hồi tháng 2 năm 2014.
Ông Saakashvili đã trở thành cố vấn của ông Poroshenko sau khi ông nay được bầu làm Tổng thống Ukraine trong cuộc bầu cử cách đây hơn một năm. Gần đây nhất, ông Saakashvili từng giữ vị trí là người đứng đầu Hội đồng Tư vấn Cải cách Quốc tế của Tổng thống Poroshenko.
Một số cựu quan chức cấp cao của chính quyền cũ của ông Saakshvili ở Gruzia hiện tại cũng đang nắm giữ các vị trí cấp cao trong chính phủ Ukraine. Họ đều được cấp quốc tịch Ukraine, trong đó có Bộ trưởng Y tế, phó chưởng lý và Thứ trưởng Bộ Nội vụ.
Với tư cách là Tổng thống Gruzia từ tháng 1 năm 2004 đến tháng 11 năm 2013, ông Saakashvili từng dẫn dắt đất nước Gruzia vào một cuộc đối đầu không cân sức với Nga. Cuộc chiến hồi tháng 8 năm 2008 giữa Nga và Gruzia đã nổ ra khi Gruzia phát động một chiến dịch tấn công quân sự nhằm giành lại quyền kiểm soát khu vực ly khai Nam Ossetia được Moscow hậu thuẫn. Nga nhanh chóng đưa hàng nghìn binh lính và xe tăng vào đánh đuổi quân Gruzia. Cuộc chiến kết thúc sau 5 ngày bằng một hiệp định đình chiến do EU làm trung gian.
Sau cuộc chiến ngắn ngủi nhưng hết sức nóng bỏng nói trên, Nga đã công nhận nền độc lập của Nam Ossetia và Abkhazia, một khu vực ly khai khác của Gruzia. Nga đồng thời cũng triển khai hàng nghìn binh lính ở đây. Gruzia đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Nga sau sự kiện này và kể từ đó, quan hệ hai nước luôn trong tình trạng căng thẳng. Không những thế, cuộc chiến với Gruzia còn khiến quan hệ Nga-phương Tây trở nên sóng gió bởi phương Tây đứng về phía Gruzia.
Ông Saakashvili đã rời nhiệm sở ở Gruzia hồi tháng 11 năm 2013 sau khi giữ chức tổng thống trong 2 nhiệm kỳ liên tiếp. Kể từ đó, ông này thường xuyên sống ở nước ngoài, chủ yếu ở New York và Ukraine. Cựu Tổng thống Saakashvili không thể trở về quê hương Gruzia bởi chính phủ đương nhiệm muốn bắt giữ ông này vì những cáo buộc hình sự, trong đó có việc ông này lạm dụng chức quyền.
Nga xem việc Ukraine bổ nhiệm “kẻ thù” của mình làm người đứng đầu Odessa là một ví dụ cho thấy sự “vây cánh” trong chính quyền Poroshenko và ông Saakashvili được báo chí Nga miêu tả là một kẻ chạy trốn.
Ông Saakashvili và ông Poroshenko là những người quen biết lâu năm của nhau và cả hai đều từng tốt nghiệp trường Đại học Quốc gia Taras Shevchenko ở thủ đô Kiev hồi đầu những năm 1990.
Phản ứng về việc được bổ nhiệm vào vị trí tỉnh trưởng khu vực Odessa của Ukraine, cựu Tổng thống Saakashvili cho biết, vị trí mới của ông không phải là một bước đệm để ông này tiến tới chiếc ghế Thủ tướng Ukraine.
"Thật vô lý! Tôi không có tham vọng chính trị ở Ukraine", ông Saakashvili cho kênh truyền hình 112 biết. Ông này cho hay, ông muốn trở lại Gruzia để tham gia vào các tiến trình chính trị ở quê hương sau “dự án Odessa".
Kiệt Linh -
(tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc