Trung Quốc nên học cách &quot;tuân theo luật lệ&quot;?

(VnMedia) - Trung Quốc phải học cách “tuân theo luật lệ” và Philippines phải tăng cường mạnh mẽ năng lực phòng thủ của mình để giữ cho các cuộc tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông không leo thang. Đây là phát biểu vừa được hai cựu quan chức quân sự cấp cao của Mỹ đưa ra hôm 4/10.

Lính thủy đánh bộ Philippines tập trận.

Manila gần đây liên tục tố cáo Trung Quốc hung hăng đòi chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, thậm chí tiến sát đến bờ biển của các nước láng giềng như Philippines, gây căng thẳng trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.

Phát biểu bên lề diễn đàn an ninh hàng hải ở thủ đô Manila, cựu Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ - ông Walter Slocombe cho rằng, Philippines và các nước láng giềng nên hợp tác với nhau để buộc Trung Quốc phải “chơi theo luật”.

“Tôi nghĩ, tình hình hiện nay không phải diễn ra theo chiều hướng cuộc chiến với Trung Quốc là không thể tránh khỏi. Trung Quốc không phải là Liên Xô và chúng ta không nên đối xử với nước này như thể họ là Liên Xô. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa rằng, chúng ta không nên để Trung Quốc lợi dụng tình hình bằng cách không chơi theo luật lệ”, ông Slocombe đã nói như vậy.

Theo lời vị cựu quan chức quân sự cấp cao của Mỹ, Trung Quốc nên thừa nhận rằng, việc duy trì sự ổn định trong khu vực nằm trong lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường của đất nước họ.

Tiếp lời ông Slocombe, ông Dennis Blair – cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở Thái Bình Dương, cho biết thêm: “Chúng ta phải thuyết phục Trung Quốc rằng vì nước này phải tham gia cùng phần còn lại của khu vực và thế giới trong việc giải quyết các vấn đề nên họ cần phải chơi theo luật dù là trong kinh doanh, ngoại giao hay trong quân sự”.

Cả cựu Thứ trưởng Slocombe và cựu Chỉ huy quân sự Blair đều nói rằng, họ không thể giải thích đầy đủ lý do tại sao Trung Quốc lại ra sức tăng cường tranh giành lãnh thổ, lãnh hải với các nước khác. Đó có thể là do “giới lãnh đạo Trung Quốc đang tìm cách lợi dụng chủ nghĩa dân tộc hay do đánh giá sai lầm rằng Mỹ đang rút khỏi Châu Á hoặc thậm chí là một số nhân vật quan trọng của Trung Quốc tin rằng ‘Trung Quốc nên thống trị thế giới’”, ông Slocombe cho biết.

Sự “hung hăng” của Trung Quốc đã gây ra các phản ứng tiêu cực. “Trong thời gian rất ngắn, Trung Quốc đã khiến Mỹ trở nên được yêu thích ở Tây Thái Bình Dương”, ông Slocombe – người từng làm việc trong Lầu Năm Góc dưới thời Tổng thống Bill Clinton, nhận định.

Khích lệ Philippines tăng cường vũ trang

Trong khi đưa ra những lời phát biểu có tính dạy bảo, răn đe Trung Quốc, hai chuyên gia người Mỹ cũng đã khích lệ, thúc giục Philippines tăng cường sức mạnh quân sự để bảo vệ nước này và để tránh tranh chấp ở Biển Đông leo thang. Theo họ, Philippines nên “tìm một cách” có thể thuyết phục Trung Quốc đồng ý với một giải pháp hòa bình ở Biển Đông nhưng cùng lúc cũng phải chuẩn bị sẵn sàng cho lực lượng vũ trang trong trường hợp tình hình bùng nổ.

“Điều chúng ta phải làm là tìm một cách bảo vệ cho các lợi ích của chúng ta, bảo vệ chủ quyền của chúng ta, bảo vệ pháp quyền, bảo vệ lập trường về việc những cuộc tranh chấp như thế này phải được giải quyết một cách hòa bình và không được sử dụng vũ lực”, cựu Thứ trưởng Slocombe phát biểu tại Thành phố Makati.

“Đồng thời, chúng ta cũng phải tỉnh táo thừa nhận, có nguy cơ thực sự về việc một sự việc bất kỳ có thể bùng nổ và trở thành nguồn cơn gây ra một cuộc xung đột lớn hơn rất nhiều”, ông Slocombe nói thêm.

Tuy nhiên, trong khi Philippines dựa vào Mỹ trong cuộc tranh chấp với Trung Quốc thì theo ông Slocombe, đồng minh Đông Nam Á của họ cần phải nỗ lực một cách nghiêm túc trong việc phát triển “năng lực răn đe quân sự ở mức tối thiểu”.

"Philippines cần phải có sự phân tích, tính toán chiến lược về những việc mà họ cần làm để tăng cường năng lực phòng thủ hàng hải”, ông Blair, Chỉ huy Lực lượng Mỹ ở Thái Bình Dương từ năm 1999-2002, cho biết. Việc đó bao gồm một chương trình kéo dài nhiều năm về việc mua sắm thêm vũ khí hiện đại, đào tạo nhân sự một cách bài bản, hợp lý đồng thời phát triển các học thuyết, cơ cấu quân sự cũng như “tổ chức lại lực lượng theo một cách hiệu quả hơn”.

Cựu chỉ huy quân sự Mỹ cho rằng, Lực lượng Vũ trang Philippines và Bộ Quốc phòng nước này cần phải tăng cường sức mạnh đặc biệt bởi vì phòng thủ bên ngoài hiện giờ là “một nhiệm vụ mới” mà họ chưa sẵn sàng.

Mối đe dọa bên ngoài từ Bắc Kinh đang đặt ra áp lực cực kỳ lớn cho quân đội Philippines – lực lượng có nguồn lực và nhân sự chủ yếu được triển khai cho các cuộc chiến địa phương.

Hai vị cựu quan chức Mỹ Slocombe và Blair hôm qua đã có mặt ở thủ đô Manila để tham dự diễn đàn “Mỹ, Trung Quốc và ASEAN: Thực tế đang diễn tiến ở Biển Đông” do Viện Quản lý Châu Á (AIM) chủ trì.

Manila đang tìm kiếm sự hậu thuẫn, giúp đỡ của đồng minh Mỹ trong việc bảo vệ lãnh thổ, lãnh hải của nước này trong các cuộc tranh chấp nóng bỏng với Trung Quốc ở Biển Đông hiện nay. Mỹ và Philippines đang đàm phán với nhau về một thỏa thuận quân sự mới, trong đó cho phép Mỹ tăng cường quân lính được triển khai trên lãnh thổ Philippines đồng thời được tiếp cận nhiều hơn với các căn cứ quân sự của Philippines.

Kiệt Linh - (tổng hợp)