“Kẻ thù” của Nga leo lên ghế Thủ tướng Ukraine?

(VnMedia) - Website của Tổng thống Petro Poroshenko đang thu thập chữ ký vào đơn kiến nghị để bổ nhiệm cựu Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili – người được coi là “kẻ thù” của Nga, vào vị trí Thủ tướng của Ukraine.

Ông Saakashvili và ông Poroshenko là những người quen biết lâu năm của nhau và cả hai đều từng tốt nghiệp trường Đại học Quốc gia Taras Shevchenko ở thủ đô Kiev hồi đầu những năm 1990.

Ngày hôm qua (3/9), chính quyền của Tổng thống Ukraine đã đưa ra một sáng kiến theo đó giới chức Kiev sẽ xem xét bất kỳ đơn kiến nghị nào được ủng hộ bởi 25.000 chữ ký trên Internet. Website của Tổng thống Poroshenko đang thu thập chữ ký cho đơn kiến nghị về việc bổ nhiệm cựu Tổng thống Gruzia vào vị trí Thủ tướng Ukraine. Chiến dịch này sẽ kéo dài trong vòng 90 ngày. Tính đến 22h tối qua theo giờ Moscow, có tổng số 4.383 người dùng Internet bỏ phiếu cho ý tưởng bầu ông Saakashvili vào chiếc ghế người đứng đầu chính phủ Kiev.

Trước đó, hồi cuối tháng 8, ông Saakashvili từng tuyên bố, ông này không có ý định trở thành Thủ tướng của đất nước Ukraine. "Có rất nhiều người tích cực và tốt ở Ukraine”, ông Saakashvili cho hay.

"Tôi không nghĩ rằng những cá nhân có thể làm nên chuyện. Việc thay đổi toàn bộ hệ thống mới là cần thiết”, cựu Tổng thống Gruzia nhấn mạnh.

Ngay sau khi có vụ thu thập chữ ký trên mạng nói trên, cựu Tổng thống Gruzia Saakashvili cũng đã phát biểu trên Kênh truyền hình 5 của Ukraine rằng, ông không nghĩ mình sẽ trở thành Thủ tướng của đất nước Ukraine.

Ông Saakashvili – cựu Tổng thống Gruzia và hiện là người đứng đầu khu vực Odessa của Ukraine, cho biết: “Tôi tin rằng, ở giai đoạn này, Thủ tướng Ukraine đầu tiên nên phải là một người giỏi về các vấn đề tài chính và biết rõ, tường tận về hệ thống tài chính Ukraine. Đồng thời, ông ấy nên là người tốt, trong sạch, không dính dáng gì đến các lợi ích của các nhà tài phiệt. Tôi sở hữu tất cả những phẩm chất này nhưng tôi cho rằng có nhiều người khác hiểu các vấn đề đó một cách tốt hơn và tường tận hơn tôi rất nhiều".

Theo luật Ukraine, Tổng thống có quyền giới thiệu ứng cử viên cho chức vụ Thủ tướng lên Quốc hội (Verkhovna Rada). Quốc hội có thể thông qua hoặc bác bỏ ứng cử viên đó.

Cựu Tổng thống Saakashvili thường xuyên có chuyến thăm đến Ukraine kể từ khi cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng ở nước này bùng lên hồi tháng 11 năm 2013. Là người ủng hộ các cuộc biểu tình Maidan, ông Saakashvili đã bị cựu Tổng thống Viktor F. Yanukovych cấm vào đất nước Ukraine nhưng sau này, ông Yanukovych đã bị lật đổ trong cuộc đảo chính hồi tháng 2 năm 2014.

Ông Saakashvili đã trở thành cố vấn của ông Poroshenko sau khi ông nay được bầu làm Tổng thống Ukraine trong cuộc bầu cử cách đây hơn một năm. Hồi tháng 5 mới đây, Tổng thống Ukraine Poroshenko đã quyết định bổ nhiệm cựu Tổng thống Gruzia Saakashvili làm người đứng đầu khu vực Odessa. Trước đó, ông Saakashvili từng giữ vị trí là người đứng đầu Hội đồng Tư vấn Cải cách Quốc tế của Tổng thống Poroshenko.

Một số cựu quan chức cấp cao của chính quyền cũ của ông Saakshvili ở Gruzia hiện tại cũng đang nắm giữ các vị trí cấp cao trong chính phủ Ukraine. Họ đều được cấp quốc tịch Ukraine, trong đó có Bộ trưởng Y tế, phó chưởng lý và Thứ trưởng Bộ Nội vụ.

Với tư cách là Tổng thống Gruzia từ tháng 1 năm 2004 đến tháng 11 năm 2013, ông Saakashvili từng dẫn dắt đất nước Gruzia vào một cuộc đối đầu không cân sức với Nga. Cuộc chiến hồi tháng 8 năm 2008 giữa Nga và Gruzia đã nổ ra khi Gruzia phát động một chiến dịch tấn công quân sự nhằm giành lại quyền kiểm soát khu vực ly khai Nam Ossetia được Moscow hậu thuẫn. Nga nhanh chóng đưa hàng nghìn binh lính và xe tăng vào đánh đuổi quân Gruzia. Cuộc chiến kết thúc sau 5 ngày bằng một hiệp định đình chiến do EU làm trung gian.

Sau cuộc chiến ngắn ngủi nhưng hết sức nóng bỏng nói trên, Nga đã công nhận nền độc lập của Nam Ossetia và Abkhazia, một khu vực ly khai khác của Gruzia. Nga đồng thời cũng triển khai hàng nghìn binh lính ở đây. Gruzia đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Nga sau sự kiện này và kể từ đó, quan hệ hai nước luôn trong tình trạng căng thẳng. Không những thế, cuộc chiến với Gruzia còn khiến quan hệ Nga-phương Tây trở nên sóng gió bởi phương Tây đứng về phía Gruzia.

Ông Saakashvili đã rời nhiệm sở ở Gruzia hồi tháng 11 năm 2013 sau khi giữ chức tổng thống trong 2 nhiệm kỳ liên tiếp. Kể từ đó, ông này thường xuyên sống ở nước ngoài, chủ yếu ở New York và Ukraine. Cựu Tổng thống Saakashvili không thể trở về quê hương Gruzia bởi chính phủ đương nhiệm muốn bắt giữ ông này vì những cáo buộc hình sự, trong đó có việc ông này lạm dụng chức quyền.

Ông Saakashvili và ông Poroshenko là những người quen biết lâu năm của nhau và cả hai đều từng tốt nghiệp trường Đại học Quốc gia Taras Shevchenko ở thủ đô Kiev hồi đầu những năm 1990.

Vân Linh - (tổng hợp)