Thất vọng về “thiện chí” của Trung Quốc ở Biển Đông

(VnMedia) - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 3/10 được cho là đã không thể hiện bất kỳ dấu hiệu nhượng bộ nào trước áp lực của các quốc gia Đông Nam Á trong việc giải quyết các cuộc tranh chấp lãnh thổ ngày càng nóng bỏng ở Biển Đông mà chỉ đơn giản kêu gọi tiến hành những cuộc đàm phán. Điều này đã khiến một nghị sĩ Indonesia không giấu nổi cảm giác “thất vọng” trước “thiện chí” của ông Tập Cận Bình trong vấn đề Biển Đông.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và phu nhân (bên trái) trong chuyến thăm đến Indonesia.

"Nói về những bất đồng và tranh chấp giữa Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á liên quan đến chủ quyền lãnh thổ và các quyền hàng hải, cả hai bên cần phải tiếp tục theo đuổi việc sử dụng các biện pháp hòa bình nhằm duy trì bức tranh toàn cảnh của những mối quan hệ song phương và sự ổn định trong khu vực”, ông Tập Cận Bình đã phát biểu như vậy trước các nghị sĩ Indonesia trong ngày thứ hai cũng là ngày cuối cùng trong chuyến thăm của ông này đến quốc gia lớn nhất Đông Nam Á.

"Sự phát triển của Trung Quốc là động lực cho hòa bình và tình hữu nghị trên thế giới, đem đến các cơ hội phát triển cho Châu Á cũng như thế giới và không gây ra mối đe dọa gì”, Chủ tịch Trung Quốc đã nhấn mạnh như vậy.

Hồi tháng trước, Philippines cáo buộc Trung Quốc vi phạm một bộ quy tắc ứng xử không chính thức ở Biển Đông còn được gọi là Tuyên bố về Ứng xử của Các bên ở Biển Đông bằng cách lên kế hoạch xây dựng các công trình mới ở bãi cạn tranh chấp Scarborough. Cuộc tranh chấp ở khu vực này là trung tâm gây ra mối quan ngại về việc Bắc Kinh sẽ sử dụng sức mạnh hải quân ngày càng tăng của nước này để tranh giành chủ quyền đối với phần lớn Biển Đông, gây ra một cuộc đụng độ quân sự đáng sợ.

Biển Đông là khu vực chiến lược với những tuyến đường biển quan trọng hàng đầu thế giới. Ngoài ra, Biển Đông còn được cho là chứa trữ lượng lớn dầu mỏ và nhiều nguồn tài nguyên phong phú khác. 4 trong số 10 thành viên của Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) gồm Philippines, Việt Nam, Brunei và Malaysia đang có tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông với Trung Quốc. Indonesia không có tranh chấp ở đây nên nước này đóng vai trò là trung gian hòa giải. Trong quá khứ, Indonesia từng chỉ trích Trung Quốc về việc không thể hiện sự kiềm chế hơn nữa trong các cuộc tranh chấp trong khu vực.

Lần này, sau bài phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình ngày hôm nay, nghị sĩ Indonesia – ông Tantowi Yahya cũng đã lên tiếng chỉ trích: “Điều mà chúng tôi muốn nghe từ Chủ tịch Tập Cận Bình là liệu Trung Quốc có thiện chí để sẵn sàng giải quyết vấn đề Biển Đông hay không... Tuy nhiên, ông ấy không hề đả động gì vấn đề đó, vì thế, tôi cảm thấy rất thất vọng”.

Ông Tập Cận Bình đang sử dụng chuyến công du đến các nước Đông Nam Á để tìm cách thúc đẩy những mối quan hệ trong khu vực. Ông này nói rằng, Trung Quốc hy vọng thương mại với ASEAN sẽ đạt 1.000 tỉ USD vào năm 2020. Sau Indonesia , Chủ tịch Tập Cận Bình bay đến Malaysia .

Vấn đề Biển Đông chắc chắn sẽ phủ bóng đen lên hai hội nghị thượng đỉnh khu vực mà ông Tập Cận Bình sẽ tham dự. Tuy nhiên, trong khi Chủ tịch Tập Cận Bình đang thực hiện chuyến công du đến các nước Đông Nam Á, trong đó có việc ký kết những thỏa thuận trị giá nhiều tỉ USD với Indonesia, Tổng thống Mỹ Barack Obama lại phải hoãn chuyến thăm đến Philippines và Malaysia do tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa.

Cuộc khủng hoảng ở nước Mỹ đã làm dấy lên hoài nghi về khả năng tham dự hai hội nghị thượng đỉnh khu vực của ông chủ Nhà Trắng đúng thời điểm mà chính quyền ở Washington đang ra sức thúc đẩy chiến lược chuyển hướng trọng tâm vào Châu Á.