(VnMedia) - Có một thực tế đang rất "ngược đời" trong quy trình giúp đỡ nạn nhân bị bạo lực gia đình, đó là nạn nhân thì phải được đem đi "giấu" khiến họ cảm thấy bản thân có lỗi, còn thủ phạm thì lại được nhởn nhơ, chờ nạn nhân về để… bạo lực tiếp...
Nhà tạm lánh hỗ trợ những người bị bạo hành có một nơi an toàn trong một thời gian ngắn để ổn định tâm lý và giải quyết các vấn đề của mình gặp phải lâu nay được cho là một “cứu cánh” cho những phụ nữ bị bạo hành gia đình. Tuy nhiên, có một thực tế đang diễn ra như một sự hiển nhiên trong việc giúp đỡ nạn nhân bị bạo lực gia đình, đó là nạn nhân thì phải được đem đi “giấu” ở nhà tạm lánh khiến họ cảm thấy bản thân có lỗi, còn thủ phạm thì lại vô tư nhởn nhơ.
Phát biểu tại buổi tọa đàm về cơ chế liên ngành hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực trên.cơ sơ giới, GS.TS Lê Thị Qúy – chuyên gia về bạo lực gia đình đánh giá cao mô hình nhà tạm lánh khi đã hỗ trợ tích cực cho các nạn nhân bạo lực gia đình. Tuy nhiên, GS Lê Thị Quý cho rằng, mô hình này còn nhiều hạn chế, thậm chí "ngược đời."
Theo GS Quý, để giữ an toàn cho nạn nhân bạo lực gia đình trước kẻ gây bạo lực, người ta đã phải thực hiện việc “giấu kín nạn nhân” khiến nạn nhân cảm thấy bản thân có lỗi. Trong khi đó, thủ phạm gây ra bạo lực thì lại nhởn nhơ và thấy mình không có lỗi gì.
“Thậm chí, trong lúc nạn nhân đi trốn thì kẻ gây ra bạo lực gia đình còn có thể tiến hành tẩu tán hết tài sản, khiến cho nạn nhân khi trở về rơi vào tình cảnh trắng tay” - GS Quý nhấn mạnh.
Còn nhớ cách đây vài năm, một phụ nữ sinh sống tại huyện Gia Lâm khi tham gia diễn đàn phòng chống bạo lực gia đình đã kể với phóng viên rằng, chồng chị đi cặp bồ về nhà đánh đập vợ tàn nhẫn. Trước sự nguy hiểm từ người chồng, chị được đưa đến nhà tạm lánh. Tuy nhiên, vài ngày sau trở về nhà, chị thấy người chồng đã đưa cô bồ về nhà ở cùng. Thấy vợ từ xa, anh ta đã vác dao ra đuổi. Kể từ đó, cứ đêm đêm, chị lén về ngủ ở vỉa hè của ngôi nhà mà chính tay chị đã vun vén, xây dựng, trong khi đó chồng chị và cô bồ thì nằm ngủ trong nhà, trên giường của chị. Chị bảo, chị phải ở đó để… giữ nhà. Và, không hiếm lần, người chồng ngang ngược kia bắt gặp chị ngủ ở vỉa hè của chính nhà mình đã ra tay đánh đuổi chị.
Theo GS Quý, đây chính là “quy trình ngược” trong xử lý các vụ việc bạo lực gia đình so với các nước khác. “Ngay như ở Philippines, người gây bạo lực gia đình sẽ bị cách ly khỏi gia đình và nạn nhân thì được bảo vệ ngay tại nhà” - GS Quý nêu ví dụ.
 |
| Một nạn nhân của bạo lực gia đình ở nhà tạm lánh |
Cũng tại buổi tọa đàm, đại diện Đường dây nóng của Cục Bảo vệ trẻ em (Bộ LĐTB&XH) còn cho biết, nhiều trường hợp nạn nhân được đưa đến nhà tạm lánh trở về lại bị cộng đồng, gia đình kỳ thị là “bỏ nhà đi”, nhiều người bị ngăn cản tiếp cận con cái...
Hậu quả của việc “đi trốn” đó khiến nhiều nạn nhân bạo lực gia đình sợ không dám tố cáo người gây bạo lực gia đình với mình, không dám tìm đến các mô hình hỗ trợ khi bị bạo lực mà chỉ âm thầm chịu đựng.
Sự “ngược đời” đến như vậy cũng chưa phải là tất cả, bởi những người có chỗ để “tạm lánh” là còn may mắn khi trên thực tế, trừ các trường hợp nghiêm trọng có thể đưa nạn nhân vào nhà tạm lánh, còn đa số chưa vượt qua được thủ tục giấy tờ vì chính quyền địa phương thường không muốn xác nhận để đưa nạn nhân bạo lực gia đình đến các cơ sở hỗ trợ mà lại yêu cầu phải có ý kiến của chồng nạn nhân cũng chính là người gây bạo lực.
Trước những hạn chế của việc hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, GS.TS Lê Thị Quý cho rằng, cần có tổ chức hỗ trợ tại cộng đồng, dựa trên sức cạnh cộng đồng để giải quyết ngay các vấn đề tại cộng đồng và giảm thiểu chi phí cho hoạt động hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực gia đình, như một số mô hình “địa chỉ tin cậy” đang được triển khai tại Thái Bình, Nam Định...
Việc triển khai Dự án hành động, can thiệp bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình ở Thái Bình, Nam Định (giai đoạn 2001-2002 và giai đoạn 2007-2011) là một ví dụ rất đáng chú ý khi đã xây dựng được mô hình địa chỉ tin cậy rất độc đáo tại Thái Bình.
Trong khi đó, bà Tạ Thị Minh Lý – Hội bảo trợ tư pháp cho người nghèo Việt Nam cũng nêu lên một thực tế khác, đó là chưa Tòa án nào ra quyết định cấm thủ phạm tiếp xúc nạn nhân như quy định của pháp luật.
Theo bà Lý, điều đó cho thấy tòa án không vào cuộc phòng chống bạo lực gia đình mà nguyên nhân xuất phát từ việc chính quyền, Công an, Hội Phụ nữ tại địa phương không vào cuộc.
Đại diện Hội bảo trợ tư pháp cho người nghèo Việt Nam cũng đề nghị, chức năng phòng chống bạo lực gia đình nên giao cho Bộ Công an, giống như Thái Lan, Philippines… vì theo bà, vấn đề lớn như vậy mà giao cho Vụ Gia đình (Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch) là quá tải và thiếu công cụ để thực hiện.
Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia cũng kiến nghị thành lập những trung tâm gần biên giới để tiếp cận nạn nhân bị buôn bán và cả nạn nhân bị bạo lực gia đình, nạn nhân bị lạm dụng lao động, những người lang thang…; Hình thành các đội công tác liên ngành (như đang thí điểm tại Hà Giang, Lào Cai) gồm hải quan, biên phòng, UBND xã, LĐTB&XH, hội phụ nữ… /nhóm cộng đồng để hỗ trợ các nạn nhân, đưa họ đến địa chỉ tin cậy hoặc ngôi nhà bình yên; Tăng cường kinh phí cho hoạt động của các ngôi nhà bình yên...
Tuệ Khanh
Ý kiến bạn đọc