Không nên vội vàng nạo VA hoặc cắt amidan

(VnMedia) - “Ngay cả trường hợp trẻ có đầy đủ tiêu chí phẫu thuật, một số bác sĩ vẫn khuyên gia đình loại bỏ hoàn toàn sữa và các chế phẩm sữa (sữa tươi, sữa công thức, sữa chua, pho mát…) ra khỏi chế độ ăn của trẻ và theo dõi trong vòng ít nhất 1 tháng. 

Nhiều bà mẹ khi đưa con đi khám tai mũi họng thường được bác sĩ tư vấn nên cắt amidan hoặc nạo VA. Tuy nhiên, đa số bậc phụ huynh đều rất băn khoăn trước khi quyết định.

Do không thực sự tin tưởng vào lời khuyên của bác sĩ, nhiều người thường tham khảo ý kiến bạn bè, người thân, nhưng rồi càng hỏi lại càng “hoang mang” hơn. Có trường hợp, do băn khoăn lâu quá mà dẫn đến xử lý chậm trễ, khiến trẻ bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngược lại, có người do quá sốt ruột khi thấy con hay bị bệnh về tai mũi họng đã tìm mọi cách “nài nỉ” xin bác sĩ nạo VA hoặc cắt amiđan khi chưa có chỉ định.

Chính bác sĩ Trần Thu Thủy, bệnh viện Nhi Trung ương cũng cho biết, ngay cả khi bác sĩ đã cân nhắc kỹ và chỉ định nạo VA hoặc cắt amidan cho trẻ vì không có lựa chọn nào khác, một số phụ huynh vẫn tỏ ra quá dè dặt, nhất quyết không cho con phẫu thuật vì e ngại khả năng miễn dịch của trẻ giảm sút nhiều sau can thiệp.

Tuy nhiên, trên thực tế, cũng có nhiều vị bác sĩ dễ dàng khuyên gia đình bệnh nhi quyết định nạo VA hoặc cắt amiđan khi chưa thực sự cần thiết, chưa thử áp dụng các biện pháp phòng bệnh khác. Họ cũng không giải thích nguyên lý bệnh một cách rõ ràng, khoa học khiến cho các bậc phụ huynh gặp khó khăn khi quyết định.

Thực té, đã có nhiều phụ huynh cho biết, mặc dù được bác sĩ khuyên cắt amiđan nhưng bằng “trực giác” của người mẹ khi theo dõi quá trình sức khỏe và các triệu chứng bệnh của con cũng như tham khảo các thông tin về loại bệnh này, bản thân họ đã quyết định không cắt amiđan cho con và đó cuối cùng lại là quyết định đúng.

“Cả hai đứa con tôi khi còn nhỏ đều được bác sĩ ở phòng mạch tư nhân khuyên là nên cắt amiđan vì bị có hiện tượng phì đại. Tuy nhiên, sau khi kể triệu chứng và tham khảo ý kiến của những bà mẹ có kinh nghiệm (chứ không phải là bác sĩ), tôi đã quyết định không cắt amiđan cho con mà chỉ dùng các biện pháp phòng bệnh như: Tăng sức đề kháng bằng vitamin và thực phẩm bổ dưỡng; thường xuyên làm vệ sinh mũi họng sạch sẽ bằng dung dịch nước muối ấm; Quan tâm đến việc ăn mặc trong những đợt thời tiết giao mùa… Và bây giờ, cả hai đứa đã qua tuổi “sài đẹn” mà các triệu chứng viêm họng, ho, sưng amiđan hầu như rất ít khi xuất hiện” - chị Dung (Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ.

Những trường hợp cụ thể như vậy càng khiến cho gia đình bệnh nhi "hoang mang", "không biết nên làm thế nào".

Vậy, khi nào thực sự cần phải tiến hành nạo VA hoặc cắt amiđan?

Theo bác sĩ Trần Thu Thủy, bệnh viện Nhi Trung ương, nạo VA và cắt amidan sẽ chỉ được bác sĩ tai mũi họng đề cập sau quá trình bệnh lý kéo dài, bao gồm viêm VA/amidan mạn tính tái đi tái lại nhiều lần, gây biến chứng gần và xa; VA/amdian phì đại khiến trẻ phải thở bằng miệng, nghẹt mũi, ngủ ngáy, ngủ không yên giấc, ngừng thở khi ngủ…;

“VA và amidan bị viêm nhiễm kéo dài và quá phát chẳng những không thể duy trì chức năng miễn dịch của mình mà còn dẫn tới nhiều rắc rối” - bác sĩ Thu Thủy giải thích.

Những “rắc rối” mà bác sĩ Trần Thu Thủy nhắc tới, đó là: Viêm VA và amidan có thể lớn đến mức gây cản trở việc thở của trẻ, khiến trẻ phải thở miệng, ngủ ngáy và thậm chí ngừng thở khi ngủ. Thiếu oxy não thường xuyên sẽ ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển thể chất và trí tuệ, khả năng học tập cũng như hành vi của trẻ. VA quá lớn cũng ảnh hưởng tới khứu giác và vị giác của các bé.

VA phì đại cũng có thể gây bít tắc vòi tai, dẫn tới nhiễm trùng tai, giảm thính lực và ảnh hưởng tới phát triển ngôn ngữ; VA phì đại có thể khiến dịch nhầy tích tụ trong các xoang hoặc gây viêm xoang tái phát; Ngoài ra, VA và amidan bị viêm thường xuyên sẽ là nơi trú ngụ của các vi khuẩn gây bệnh, từ đó chúng có thể tấn công các cơ quan khác như mũi họng, xoang, tai, thanh khí phế quản, tim, thận…

Ngược lại, theo bác sĩ Thủy, VA và amidan chỉ là 2 trong 6 thành phần của vòng bạch huyết Waldayer, không phải cơ quan duy nhất thực hiện chức năng sản sinh miễn dịch giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp.

“Vì vẫn có tổ chức tương tự đảm đương cùng nhiệm vụ nên việc nạo VA hoặc cắt amidan không ảnh hưởng quá nhiều đến khả năng chống nhiễm trùng của trẻ.” - bác sĩ Thủy giải thích rõ.

Tuy nhiên, bác sĩ bệnh viện Nhi Trung ương Trần Thu Thủy cũng lưu ý, nói như vậy không có nghĩa là mọi trường hợp viêm VA hay viêm amidan đều phải phẫu thuật cắt bỏ bởi viêm VA và viêm Amidan không biến chứng ở trẻ em là quá trình có lợi cho cơ thể vì giúp hình thành miễn dịch.

“Chúng chỉ trở thành bệnh lý khi tái phát thường xuyên hoặc có biến chứng, nhất là biến chứng viêm tai giữa.” - bác sĩ Thủy giải thích.

Theo bác sĩ Thủy, để tránh lạm dụng, quyết định nạo VA cần được thực hiện đúng quy trình, bởi các bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Dựa trên kết quả thăm khám lâm sàng và nội soi, bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chỉ định phẫu thuật.

“Ngay cả trường hợp trẻ có đầy đủ tiêu chí phẫu thuật, một số bác sĩ vẫn khuyên gia đình loại bỏ hoàn toàn sữa và các chế phẩm sữa (sữa tươi, sữa công thức, sữa chua, pho mát…) ra khỏi chế độ ăn của trẻ và theo dõi trong vòng ít nhất 1 tháng. Nếu tình trạng bệnh không thuyên giảm thì mới tiến hành can thiệp.” - bác sĩ Thủy nói.

Lý do của việc này là vì nhạy cảm với sữa được cho là nguyên nhân dẫn tới tình trạng ứ đọng, tắc nghẽn kéo dài ở vùng tai mũi họng.

Mỹ Hạnh