Bỏ đổi thẻ PET: Người dân có quyền đòi bồi thường!

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với VnMedia, luật sư Nguyễn Văn Kiệm, văn phòng Luật sư Phạm Sơn, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho rằng, trong tình huống này, nếu người dân có yêu cầu đòi bồi thường cũng là chính đáng. 

Theo luật sư Nguyễn Văn Kiệm, việc một cơ quan nhà nước ban hành một văn bản, chính sách điều chỉnh các hoạt động về kinh tế xã hội có gây thiệt hại về kinh tế xã hội thì yêu cầu đòi hỏi bồi thường của công dân là hoàn toàn chính đáng.

 

Nhưng về pháp lý hiện nay chưa có văn bản nào quy định. Hiện mới chỉ có Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, nhưng phạm vi áp dụng lại hạn hẹp. Theo đó, Luật này quy định trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động quản lý hành chính, tố tụng, thi hành án; thủ tục giải quyết bồi thường thiệt hại; quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức bị thiệt hại; kinh phí bồi thường và trách nhiệm hoàn trả của người thi hành công vụ đã gây ra thiệt hại.

 

Không chỉ hạn hẹp về phạm vi áp dụng, theo luật sư Nguyễn Văn Kiệm, theo quy định trong Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, hoạt động hành chính cũng chỉ giới hạn trong phạm vi hạn hẹp vào vụ việc cụ thể là: Ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; Áp dụng biện pháp ngăn chặn vi phạm hành chính và bảo đảm việc xử lý vi phạm hành chính;... chứ không phải là một chính sách về quản lý nhà nước nói chung như Thông tư, Nghị định... một chính sách có phạm vi bao quát rộng.

 

"Việc nhà nước chưa đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi này là một thiếu xót. Nguyên nhân là do chậm trong việc xây dựng chính sách pháp luật để quy kết trách nhiệm, ràng buộc trách nhiệm của người trong cơ quan quản lý nhà nước", luật sư Nguyễn Văn Kiệm nói.

 

Cũng theo chia sẻ của luật sư Nguyễn Văn Kiệm, đặt giả thiết là có quy định pháp lý để giải quyết việc bồi thường này rồi thì lại phải căn cứ vào Bộ Luật Dân sự, đây là cái gốc để xác định về bồi thường. Nếu muốn được bồi thường thì đầu tiên phải chứng minh được lỗi của người gây ra thiệt hại. Thứ hai là thiệt hại cụ thể là cái gì bằng tiền, vật... Phải chứng minh được bằng hóa đơn chứng từ, văn bản cụ thể. Áp dụng cụ thể vào việc đổi thẻ PET, để chứng minh thiệt hại lại không hề dễ.

 

"Về mặt chủ quan, ai cũng nhìn thấy việc này gây thiệt hại về thời gian, mất công, tăng chi phí... nhưng không chứng minh được rõ ràng về mức độ thiệt hại. Chính vì không có pháp lý rằng buộc nên không quy kết được trách nhiệm của việc ban hành văn bản quy phạm trái pháp luật", luật sư Kiệm nói.

 

Như vậy trong tình huống không bồi thường được chỉ còn có hình thức xin lỗi. Đã có tiền lệ về việc ban hành văn bản quy phạm trái pháp luật và cơ quan ban hành phải xin lỗi người dân?

 

Trả lời cho câu hỏi này, luật sư Nguyễn Văn Kiệm cho rằng, trong lịch sử chưa có một cơ quan nào đứng ra xin lỗi vì ban hành chính sách sai. Bộ GTVT nên gương mẫu và thực hiện việc xin lỗi người dân. Việc xin lỗi khi ban hành sai, không đúng thể hiện đời sống xã hội văn minh hơn. Và sau việc xin lỗi thì phải tìm cách khắc phục về mặt pháp lý không thể tùy tiện trong việc ban hành văn bản được.

 

"Không sớm khắc phục được sẽ tạo một tiền lệ xấu là tùy tiện ban hành văn bản, thấy không đúng hoặc không có hiệu quả về mặt quản lý xã hội lại thay đổi sẽ không ràng buộc được trách nhiệm của người đứng đầu", luật sư Nguyễn Văn Kiệm nói. 

 

Lam Nguyên