(VnMedia) - Theo số liệu mới công bố của Viện Dinh dưỡng quốc gia, năm 2014, trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi tuy đã giảm so với năm 2013, nhưng tỷ lệ vẫn còn khá cao: 24,9%.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến - Viện Dinh dưỡng cho biết, suy dinh dưỡng do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ các quan điểm sai lầm trong nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ của các bậc cha mẹ đã làm ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, vận động và trí thông minh của trẻ.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tiến , cha mẹ thường mắc một số sai lầm sau đây trong chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ:
Không cho con bú sữa mẹ: Mặc dù sữa mẹ có nhiều lợi ích cho trẻ, nhưng không phải bà mẹ nào cũng biết và thực hiện. Các yếu tố ảnh hưởng đến nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu thường là: mẹ phải đi làm sớm, bà mẹ nghĩ rằng sữa của mình không tốt bằng sữa công thức, chuộng sữa ngoại, muốn giữ gìn vóc dáng,...Ngoài ra, một số bà mẹ không biết cách cho trẻ bú đúng cách và bảo vệ nguồn sữa của mình.
Ăn bổ sung quá sớm hoặc quá muộn: Ăn bổ sung là hình thức bổ sung thêm thức ăn khác cho trẻ ngoài sữa mẹ. Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, thời điểm cho trẻ ăn bổ sung (ăn dặm) là khi trẻ tròn 6 tháng tuổi (180 ngày).
Tuy nhiên, hiện nay vẫn nhiều chị em quan niệm rằng cho trẻ ăn bổ sung sớm sẽ khiến trẻ cứng cáp hơn và trẻ không bị đói, vì vậy trẻ được ăn bổ sung từ tháng thứ 4, 5 thậm chí không ít trẻ còn được ăn bổ sung từ tháng tuổi thứ 3. Điều đó đã ảnh hưởng đến việc tận dụng nguồn sữa mẹ, khiến trẻ dễ bị rối loạn tiêu hóa dẫn đến suy dinh dưỡng.
Đặc biệt một số bà mẹ ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa vẫn còn cho trẻ ăn cơm nhai, cơm mớm rất mất vệ sinh, thậm chí còn là nguồn lây lan truyền bệnh cho trẻ. Theo khuyến cáo, đối với trẻ em thì chế độ ăn được tuần tự từ các thức ăn lỏng như sữa, chuyển sang bột loãng, bột đặc rồi cháo và cơm.
Ngược lại, khi cho trẻ ăn bổ sung muộn, sữa mẹ không đủ đáp ứng nhu cầu thì trẻ sẽ chậm tăng cân. Vì sữa mẹ sau 6 tháng không thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng ngày càng tăng lên của trẻ, nên cần phải cho trẻ ăn thêm thức ăn bổ sung. Ngoài việc bú sữa mẹ, trẻ cần được ăn thêm từ 1-2 bữa bột trong một ngày.
 |
| Ảnh minh họa |
Chăm sóc và nuôi dưỡng khi trẻ ốm: Chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ trước, trong, sau khi bị ốm rất quan trọng vì nó sẽ làm cho bệnh mau khỏi, mau phục hồi sức khỏe và tăng cường sức đề kháng đối với bệnh tật.
Khi trẻ bị ốm: sốt, tiêu chảy,.. thì nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cần nhiều hơn bình thường, trong khi đó một số bà mẹ lại có quan niệm sai lầm bắt trẻ phải ăn kiêng khem như: không cho trẻ ăn dầu hoặc mỡ, chỉ cho ăn bột ngọt (bột nấu với đường), không cho trẻ bú, không cho trẻ ăn rau xanh,... sợ trẻ đi ngoài nhiều hơn; Trẻ bị sốt mất nước, nhưng không bù nước cho trẻ và uống nước Oresol; bắt trẻ ăn kiêng,...
Ngoài ra, sau khi trẻ khỏi bệnh, nhiều bà mẹ không cho trẻ ăn nhiều hơn để trẻ mau chóng phục hồi sức khỏe; Chế độ ăn uống kiêng khem, bữa ăn của trẻ mất cân đối không đủ chất... chính vì vậy trẻ dễ bị nguy cơ suy dinh dưỡng.
Cho trẻ ăn quá nhiều chất bổ dưỡng: Bữa ăn bổ sung của trẻ phải đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, đủ nhu cầu, cân đối các chất dinh dưỡng giúp cho trẻ phát triển tốt. Tuy nhiên, nếu khẩu phần ăn quá nhiều chất đạm, khiến hệ tiêu hóa non nớt phải làm việc mệt mỏi, dễ rối loạn tiêu hóa, gây phân sống, tiêu chảy,..
Một sai lầm khác cũng hay gặp là một số bà mẹ vẫn cho rằng nước thịt, nước hầm xương là đủ bổ, không cho trẻ ăn cái... trong khi các loại nước hầm này hầu như không chứa đạm. Các thức ăn cung cấp chất đạm vẫn còn được sử dụng đơn điệu. Nhiều bà mẹ không cho con ăn cá, cua, tôm, trứng... sợ trẻ bị dị ứng với thức ăn, sợ chất tanh... dễ gây chán ăn, đồng thời tạo thói quen ăn uống thiên lệch, khó thay đổi về sau.
Bên cạnh đó, do tác động của lối sống hiện đại, các bậc cha mẹ thường không có điều kiện chăm sóc con từ bé, vì họ quan niệm rằng sau này con lớn lên, họ có thể chăm sóc “bù”. Đây là một quan điểm hết sức sai lầm, vẫn còn tồn tại ở không ít phụ huynh, nhất là những gia đình trẻ.
Thực tế khoa học đã chứng minh suy dinh dưỡng trong giai đoạn phát triển quan trọng của con người - trước và trong quá trình mang thai và trong 2 năm đầu đời của trẻ đã lập trình cho mỗi cá nhân trong việc điều tiết tăng trưởng và ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ.
Do vậy suy dinh dưỡng đầu đời có thể dẫn đến những tổn thương không phục hồi được đối với sự phát triển của não, hệ miễn dịch và tăng trưởng thể lực. Trẻ có não kém phát triển những năm đầu đời sẽ có nguy cơ về các bệnh của hệ thần kinh sau này: học tập kém, bỏ học sớm hơn, kỹ năng làm việc kém,... Vì vậy, việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ từ khi còn trong vào thai đến khi trẻ được 2 tuổi là rất quan trọng, nó quyết định đến chiều cao, cân nặng, bệnh tật và bộ não của trẻ khi trưởng thành.
Ý kiến bạn đọc