Những lưu ý khi trẻ bị sốt

(VnMedia) - Ths.Bs Đinh Thạc, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, s ốt thường là dấu hiện ban đầu báo hiệu trẻ đang bị bệnh hoặc đang gặp vấn đề nào đó về sức khỏe. Khi thấy trẻ bị sốt, nhiều cha mẹ tỏ ra rất lo lắng, lúng túng trong việc xử trí và chăm sóc trẻ bị sốt tại nhà.

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị sốt

Sốt là một triệu chứng rất thường gặp ở trẻ em đặc biệt là trẻ nhỏ. Bình thường nhiệt độ của cơ thể con người nằm trong khoảng  từ 36,5 độ C – 37,5độ C. Về mặc sinh học, trẻ em cũng có nhiệt độ như người lớn nhưng ở trẻ do trung tâm điều hòa thân nhiệt chưa hoàn chỉnh nên dễ bị sốt và sốt cao.

Khi nhiệt độ cơ thể trẻ vượt quá 37,5 độC (đo ở vùng nách) mới được gọi là sốt. Nhưng trẻ chỉ được dùng thuốc hạ sốt khi thân nhiệt tăng lên từ 38,5độC – 39 độC.

Những trường hợp trẻ sốt dưới 38,5độC, cha mẹ chỉ cần đắp khăn thấm nước ấm, cho trẻ nằm nơi thoáng mát, tránh không cho trẻ mặc nhiều quần áo, thường xuyên lau mồ hôi cho trẻ và đặc biệt cần bổ sung đầy đủ lượng nước uống cho trẻ. Sốt là phản ứng có lợi chống lại sự phát triển của vi khuẩn cũng như những tác nhân gây bệnh khác, tuy nhiên sốt cao có thể gây co giật.

Cha mẹ có thể nhận ra trẻ đang bị sốt bằng cách sờ ở bụng hoặc nách của trẻ thấy nóng. Cha mẹ cũng có thể nhìn thấy môi và má trẻ đỏ hơn bình thường. Mắt trẻ không còn linh hoạt, cử chỉ lừ đừ, trẻ có thể bị lạnh run, tăng tiết mồ hôi.

Chính xác nhất cha mẹ nên đo thân nhiệt của trẻ để xác định được tình trạng sốt hiện tại của trẻ (sốt nhẹ hoặc sốt cao) và sốt ở mức độ nào:

Khi nhiệt độ từ 37,5độ C – 38,5độ C là sốt nhẹ.
Khi nhiệt độ từ 38,5độ C – 39độ C là sốt vừa.
Khi nhiệt độ từ 39 độ C – 40độ C là sốt cao.
Khi nhiệt độ  trên 40 độ C là sốt rất cao.

Ảnh minh họa.

Sốt không phải là một bệnh nhưng lại là biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác nhau. Có nhiều nguyên nhân gây sốt ở trẻ, trong đó sốt do nhiễm trùng hoặc do một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ em phụ huynh cần đặc biệt chú ý để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn cho trẻ. Trẻ có thể bị sốt do các nguyên nhân sau:

Nhiễm siêu vi: là nguyên nhân hàng đầu gây ra sốt ở trẻ em. Bệnh thường khỏi sau 5 – 7 ngày. Có rất nhiều loại siêu vi gây bệnh cho trẻ em nhưng nguy hiểm nhất là siêu vi gây bệnh sốt xuất huyết, bệnh tay chân miệng, bệnh sởi, bệnh quai bị, bệnh rubella, bệnh cúm, bệnh thủy đậu.

Nhiễm vi trùng: thường gặp nhất là nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính như viêm họng, viêm amiđan, viêm tai giữa, viêm phổi, viêm phế quản. Có thể là tình trạng nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn như bệnh tả, bệnh kiết lỵ, bệnh thương hàn…hoặc những bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib, viêm màng não do não mô cầu, nhiễm trùng máu do phế cầu…

Một số tác nhân gây nhiễm trùng khác: có thể làm trẻ bị sốt như nhiễm ký sinh trùng hoặc nhiễm lao.

Nguyên nhân không do nhiễm khuẩn:  thường gặp trong những tình huống sau

-  Tăng nhiệt độ do trẻ được ủ ấm quá kỹ.
- Tiêm chủng cũng làm trẻ bị sốt , nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường bị sốt sau khi được tiêm chủng những loại vắc xin trong năm đầu đời.
- Mọc răng cũng có thể làm tăng thân nhiệt, nhưng chỉ ở mức độ nhẹ, cha mẹ không nên quá lo lắng.
- Một số trẻ có thể bị sốt do thuốc, bệnh lý rối loạn miễn dịch, bệnh lý ác tính…

Cách chăm sóctrẻ bị sốt tại nhà

 Sốt là một hiện tượng có lợi vì khi sốt, nhiệt độ cơ thể tăng lên, sức đề kháng của cơ thể cũng nâng cao, giúp tiêu diệt bớt các tác nhân gây bệnh. Để chăm sóc tốt trẻ bị sốt, cha mẹ cần thực hiện những nguyên tắc sau đây:

- Khi xác định trẻ bị sốt, cha mẹ nên cởi bỏ bớt chăn màn, quần áo, chỉ nên cho trẻ mặc quần áo rộng thoáng để cơ thể giải tỏa bớt nhiệt giúp trẻ giảm sốt. Một số cha mẹ mắc sai lầm khi thấy con mình vừa sốt vừa run, sợ con bị lạnh nên quấn nhiều quần áo, đắp nhiều chăn màn làm trẻ càng sốt cao và có thể làm trẻ bị co giật.
- Cho trẻ uống nhiều nước vì sốt thường làm trẻ mất nước, nằm nghỉ ở nơi thông thoáng, theo dõi nhiệt độ của trẻ bằng nhiệt kế mỗi 4 giờ.
- Cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi trẻ bị sốt trên 38,5độ C - 39độ C. Cần cho trẻ uống đúng liều theo chỉ định là 10mg – 15 mg/kg/lần, lặp lại sau 4 giờ nếu trẻ còn sốt, thường dùng 3 – 4 lần/ngày, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg/24 giờ.
- Cha mẹ cần chú ý trẻ em trong nhóm tuổi từ 6 tháng – 36 tháng tuổi khi sốt quá cao có thể bị co giật, cha mẹ cần hạ sốt tích cực cho trẻ bằng cách “lau mát” cho trẻ bằng nước ấm: Cởi hết quần áo trẻ, dùng 5 chiếc khăn nhỏ nhúng vào nước ấm, đặt 2 bên nách và 2 bên háng trẻ, chiếc khăn còn lại nhúng nước ấm lau khắp người trẻ. Nước ấm sẽ bốc hơi, làm giãn mạch máu làm trẻ mát. Tiếp tục làm như vậy cho đến khi nhiệt độ của trẻ hạ xuống mức bình thường (37 độC). Thông thường nhiệt độ sẽ hạ trong khoảng 30 – 45 phút.

Nếu trẻ khóc và phản đối việc đắp khăn ấm, cha mẹ có thể đặt trẻ ngồi vào thau nước ấm cho trẻ cảm thấy thoải mái, rồi dùng khăn lau vùng bẹn, vùng nách và khắp người trẻ.