Diễn biến phức tạp, bán hàng đa cấp bị xử phạt số tiền kỷ lục

(VnMedia) - Trong năm 2016, Cục Quản lý cạnh tranh (QLCT), Bộ Công Thương đã kết thúc điều tra và xử phạt 35 doanh nghiệp bán hàng đa cấp có hành vi vi phạm pháp luật về bán hàng đa cấp với tổng số tiền phạt hơn 8 tỷ đồng.

Liên tục phạt hoạt động bán hàng đa cấp

Theo Cục Quản lý cạnh tranh, nửa sau năm 2015, hoạt động bán hàng đa cấp xuất hiện những diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng lớn đến an ninh trật tự và cuộc sống của người dân. Trước tình hình đó, Bộ Công Thương ban hành Chỉ thị 02/CT-BCT yêu cầu các cơ quan tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động bán hàng đa cấp.

Thực hiện Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, địa phương đã đồng loạt đẩy mạnh công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động bán hàng đa cấp trên toàn quốc.

Theo đó, trong năm 2016, Cục Quản lý cạnh tranh (QLCT), Bộ Công Thương đã kết thúc điều tra và xử phạt 35 doanh nghiệp bán hàng đa cấp có hành vi vi phạm pháp luật về bán hàng đa cấp với tổng số tiền phạt hơn 8 tỷ đồng.

Riêng về công tác kiểm tra, trong năm 2016, Đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ Công Thương thành lập với sự tham gia của đại diện Bộ Công an đã tiến hành kiểm tra hoạt động của 6 doanh nghiệp. Căn cứ kết quả kiểm tra, Cục Quản lý cạnh tranh đã ra quyết định điều tra đối với 6 doanh nghiệp; ra quyết định xử lý 5 doanh nghiệp với tổng số tiền phạt là 1 tỷ 554 triệu đồng. Đồng thời thu hồi giấy chứng nhận của 3 doanh nghiệp và tiếp tục tiến hành điều tra 1 doanh nghiệp.

Năm 2016, Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy bị xử phạt nhiều nhất trong số các công ty đa cấp trên toàn quốc mức tiền phạt hơn 1,56 tỷ đồng

Cụ thể, 5 doanh nghiệp bị Cục Quản lý cạnh tranh xử phạt với số tiền lớn nhất trong năm 2016 gồm: Công ty Cổ phần Liên Minh Tiêu Dùng Việt Nam số tiền 979,5 triệu đồng; Công ty TNHH Absonutrix Việt Nam số tiền 677,5 triệu đồng; Công ty cổ phần Nhượng Quyền Thiên Lộc 570 triệu đồng; Công ty Cổ phần Japan Life Việt Nam 552 triệu đồng; Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Trường Giang Việt Nam là 472 triệu đồng. Tất cả các công ty này đều bị thu hồi giấy chứng nhận hoạt động bán hàng đa cấp.

Trong khi đó, doanh nghiệp bị chính quyền địa phương xử phạt nhiều nhất là Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy với mức tiền phạt hơn 1,56 tỷ đồng. Tiếp theo là Công ty Cổ phần Liên Minh Tiêu Dùng Việt Nam là hơn 600 triệu đồng, Công ty Cổ phần Everrichs là 537 triệu đồng, Công ty TNHH Thiên sư Việt Nam và Công ty TNHH Đầu tư và Thương mại Trường Giang Việt Nam bị phạt số tiền hơn 400 triệu đồng.

Trong năm 2016, các doanh nghiệp bán hàng đa cấp tại Hà Nội bị xử phạt tiền nhiều nhất với mức hơn 2,579 tỷ đồng; Đà Nẵng là 694,5 tỷ đồng; TP.HCM 477 triệu đồng; Hải Phòng 380 triệu đồng và Điện Biên bị phạt số tiền 345,6 triệu đồng.

Người tham gia bán hàng đa cấp vẫn thiếu hiểu biết

Mặc dù hoạt động bán hàng đa cấp liên tục bị xử phạt trong năm vừa qua, nhưng Cục Quản lý cạnh tranh, thực tế công tác quản lý hoạt động của mô hình này còn nhiều khó khăn, tồn tại.

Theo đó, vẫn tồn tại hoạt động bán hàng đa cấp không đăng ký. “Năm 2016, Cục Quản lý cạnh tranh và các Sở Công Thương đã phát hiện và xử phạt 17 tổ chức, cá nhân bán hàng theo phương thức đa cấp khi chưa được cấp Giấy chứng nhận, với tổng số tiền phạt là 653 triệu đồng”, thông tin từ Cục Quản lý cạnh tranh cho hay.

Ngoài ra, hoạt động này còn sử dụng mô hình đa cấp trong những lĩnh vực đã bị pháp luật nghiêm cấm. Mặc dù, Bộ Công Thương đã lên tiếng cảnh báo về các hành vi trái pháp luật này nhưng tình trạng huy động tài chính theo phương thức đa cấp vẫn tồn tại dai dẳng, gây bức xúc lớn trong xã hội. Để có cơ sở xử lý các hành vi đa cấp trái phép, Bộ Công Thương đã phối hợp với các cơ quan hữu quan đề nghị bổ sung tội danh "kinh doanh trái phép theo phương thức đa cấp" vào Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi).

Một điểm đáng chú ý cũng được Bộ Công Thương đưa ra là, nhận thức hạn chế của người tham gia hệ thống bán hàng đa cấp.

Cục Quản lý cạnh tranh cho hay, thực tiễn quản lý cho thấy trong nhiều vụ việc, thiệt hại phát sinh chủ yếu là do sự thiếu hiểu biết của người tham gia bán hàng đa cấp. Gần như tất cả các đơn khiếu nại mà Cục nhận được đều từ những người tham gia vào hệ thống bán hàng đa cấp nhưng không hề có hoạt động bán hàng, chỉ đơn giản trao tiền cho người khác và hy vọng nhận được tiền lời với lãi suất cao.

Đặc biệt, 100% các thỏa thuận về lợi nhuận đều là thỏa thuận bằng lời, không được ghi lại thành văn bản nên khi xảy ra tranh chấp, cơ quan chức năng hoàn toàn không có chứng cứ để xử lý.

Trước những khó khăn, tồn tại nêu trên, nhằm tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công Thương cho biết, trong năm 2017, Bộ sẽ duy trì thường xuyên hoạt động kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm.

Cùng với đó, hoàn thiện pháp luật về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp. “Trong quý II năm 2017, Bộ Công Thương sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 42/2014 về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp theo đúng kế hoạch”, Cục Quản lý cạnh tranh cho hay.

Yến Nhi