Lạm dụng bảo mật, "đóng mật vào cả danh sách Vụ trưởng"

(VnMedia) - “Có cơ quan đóng mật vào cả danh sách Vụ trưởng hiện hành, có gì đâu mà mật? Có bộ đóng dấu mật cả vào trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội dù không có thông tin mật làm cho ĐBQH không thể trả lời cử tri về các thông tin mà mình chất vấn” – bà Nga dẫn chứng.

Thảo luận ở hội trường về dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước sáng 22/11, ĐBQH Lê Thị Nga nhấn mạnh, cần đảm bảo tính hợp hiến, tính thống nhất của hệ thống pháp luật liên quan tới luật bảo mật.

Theo đó, ngoài yêu cầu thứ nhất là đảm bảo lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì điều thứ hai là phải đảm bảo công khai minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị và đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân, của đại biểu Quốc hội, của báo chí và đảm bảo hiệu quả phòng chống tham nhũng.

“Để đảm bảo được các yêu cầu này là khó, nhưng dù khó vẫn phải làm. Và làm như thế để đảm bảo cân đối giữa bảo vệ bí mật và công khai minh bạch, giữa quyền tiếp cận thông tin và yêu cầu đảm bảo bí mật” – Bà Nga nói.

Theo ĐB Lê Thị Nga đề nghị phải làm một cách rõ ràng, công khai để khắc phục hạn chế qua tổng kết 15 năm thực hiện Pháp lệnh bảo vệ bí mật Nhà nước.

ĐB Nga phân tích, hiện nay có thực trạng bí mật Nhà nước bị lộ. “Ngay cả trên không gian mạng, có những văn bản mật của cơ quan quan trọng được chụp đưa lên. Điều này ảnh hưởng tới quyền lợi ích của Nhà nước, của quốc gia”, nhưng ngược lại, “có tình trạng lạm dụng luật, đóng dấu mật vào những văn bản không mật. 

“Có cơ quan đóng mật vào cả danh sách vụ trưởng hiện hành, có gì đâu mà mật? Có bộ đóng dấu mật cả vào trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội dù không có thông tin mật làm cho ĐBQH không thể trả lời cử tri về các thông tin mà mình chất vấn” – bà Nga dẫn chứng.

Cũng theo ĐB Lê Thị Nga thì về công tác phòng chống tham nhũng, nhiều cơ quan bộ ngành chậm công khai, công khai hình thức, lạm dụng bảo mật không công khai. Điều này dẫn tới hai hệ quả là ảnh hưởng tới Nhà nước và tổ chức, công dân và  đồng thời ảnh hưởng rất lớn tới công tác phòng chống tham nhũng.

Ngoài ra, theo ĐB tỉnh Thái Nguyên thì tình trạng không công khai, minh bạch đẩy một số người dân, một số hoạt động nghề nghiệp vào tình trạng dễ bị quy chụp.

“Chúng tôi theo dõi một số vụ án và thấy một số cá nhân rơi vào vòng lao lý trong những trường hợp văn bản quy định về bảo mật không rõ ràng. Một số phóng viên báo chí, thậm chí một số cán bộ công chức trong một số trường hợp và trên thực tế đã bị quy làm lộ mật” – Bà Nga nói.

Vì vậy, ĐB tỉnh Thái Nguyên đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ các điều liên quan tới phân loại, danh mục, điều cấm trong dự thảo luật là chưa thực sự rõ ràng, minh bạch. Ngay cả khái niệm có thể “gây nguy hại tới lợi ích, quốc gia, dân tộc” thì khái niệm “lợi ích, quốc gia, dân tộc” đã rất rộng rồi và khái niệm “gây nguy hại” cũng chưa có tiêu chí phân biệt rõ.

ĐB Nguyễn Bá Sơn (TP Đà Nẵng) thì đề nghị nên có những quy định hạn chế thẩm quyền của các cấp chính quyền địa phương trong việc xác định độ mật và công bố độ mật của một số loại tài liệu.

Cần có thời hạn "giải mật"

Trong khi đó, ĐB Nguyễn Mai Bộ (An Giang) thì chỉ ra, tài liệu bí mật nhà nước chưa được công bố hoặc công bố sẽ dẫn tới thời hạn giải mật, trong đó có bí mật để 10 năm, 20 năm là không cần thiết nhưng ngược lại, cũng có những bí mật nước nhà cần phải giữ vĩnh viễn.

“Ví dụ, Sở chỉ huy Bộ Quốc phòng chỉ có rất ít người được biết vì nó là công trình tuyệt mật, thì làm sao chúng ta bảo 30 năm? nếu Bộ Quốc phòng vẫn tồn tại ở đường Nguyễn Tri Phương thì không thể có chuyện 30 năm, sau đó thì giải mật. Tôi đề nghị thời hạn chúng ta cũng phải tính đến, là có sự kiện đương nhiên giải mật và có những bí mật là bí mật vĩnh viễn” – ĐB Nguyễn Mai Bộ nói.

Phản hồi lại ký kiến của các ĐB, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phân tích, công tác bảo vệ bí mật nhà nước có một vị trí đặc biệt quan trọng của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Việc lộ, lọt bí mật nhà nước gây thiệt hại nghiêm trọng về chính trị, kinh tế, ngoại giao, quân sự và an ninh quốc gia ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

“Tuy đã có nhiều cố gắng nhưng dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước vẫn cần tiếp tục phải được hoàn chỉnh, hoàn thiện. Chúng tôi xin ghi nhận, tiếp thu và xin cảm ơn các đại biểu Quốc hội đã có nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết đầy trách nhiệm.” – Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Công an sẽ cùng Ban soạn thảo sẽ nghiên cứu, tham mưu cho Chính phủ để tiếp thu và đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn thiện, báo cáo Quốc hội xem xét thông qua dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước theo chương trình xây dựng luật của Quốc hội khóa XIV.

“Chúng tôi mong muốn các vị đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước, các cơ quan, báo chí tiếp tục quan tâm, tham gia đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự án Luật” – Bộ trưởng Tô Lâm nói.

Xuân Hưng