(VnMedia) - Qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 27 dự án được kiểm toán (năm 2016 là 21 dự án) so với phương án tài chính ban đầu 107,4 năm, trong đó dự án giảm nhiều nhất là 13 năm 01 tháng, 12 ngày.
Trên đây là một trong những nội dung được ra tại báo cáo Kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015 được báo cáo tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa 14.
Theo tổng hợp kết quả kiểm toán của 276 báo cáo kiểm toán tại 204 đơn vị (đầu mối, chủ đề) được kiểm toán trong năm 2016 đối với niên độ ngân sách năm 2015, Kiểm toán nhà nước cho biết, đối với các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, cho đến nay vẫn chưa có tiêu chí lựa chọn dự án được đầu tư theo hình thức BOT; hầu hết các dự án BOT áp dụng hình thức chỉ định Nhà đầu tư và chỉ định nhà thầu thi công mà không thực hiện đấu thầu.
Cùng với đó, báo cáo nêu rõ, việc xác định tổng mức đầu tư của dự án còn sai sót; xác định tổng vốn đầu tư của dự án bao gồm cả phần thuế giá trị gia tăng (GTGT) được Nhà nước hoàn lại; Việc xác định lưu lượng phương tiện giao thông không phù hợp với thực tế; nghiệm thu, thanh toán còn sai sót.
Cụ thể, kết quả kiểm toán các dự án BOT trong năm 2016 đã giảm trừ chi phí đầu tư thực hiện 1.150,46 tỷ đồng, trong đó sai khối lượng 180,37 tỷ đồng; sai định mức 41,64 tỷ đồng; sai đơn giá 143,17 tỷ đồng; sai khác hoặc chưa đủ điều kiện nghiệm thu, thanh toán 785,28 tỷ đồng.
Báo cáo cũng chỉ ra, trong việc đầu tư theo hình thức BOT, việc góp vốn chủ sở hữu chưa đúng tỷ lệ cam kết; tiến độ thi công chưa đảm bảo; chưa có cơ chế kiểm tra, kiểm soát quá trình thu phí để xác định lưu lượng phương tiện giao thông thực tế qua trạm thu phí; khoảng cách một số trạm thu phí không đảm bảo quy định tối thiểu 70km.
Qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 27 dự án được kiểm toán (năm 2016 là 21 dự án) so với phương án tài chính ban đầu 107,4 năm, trong đó dự án giảm nhiều nhất là 13 năm 01 tháng, 12 ngày.
Cụ thể, dự án công trình mở rộng QL1 đoạn Km 1488-Km1525, tỉnh Khánh Hòa giảm 13 năm 01 tháng 12 ngày; Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14) đoạn Km1793+600 (Km734+600 QL14) đến Km1824+00 (Km1765+00 QL14), tỉnh Đắk Nông giảm 12 năm 03 tháng 22 ngày;
Dự án xây dựng đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào khu công nghiệp Phú Hữu, quận 9 (Tổng công ty Xi măng Việt Nam) giảm 11 năm; Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường HCM (QL14) đoạn từ cầu 38 đến thị xã Đồng Xoài (Km921+025-Km926+331 QL 14), tỉnh Bình Phước giảm 7 năm 9 tháng 21 ngày;
Dự án công trình cải tạo, nâng cấp QL19 đoạn Km17+027-Km50+00 trên địa phận tỉnh Bình Định và đoạn Km108+00-Km131+300 trên địa phận tỉnh Gia Lai giảm 7 năm 6 tháng 27 ngày;
Dự án nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh (Quốc lộ 14) đoạn Pleiku Km1610 đến cầu 110(Km1667+570), tỉnh Gia Lai giảm 07 năm 02 tháng 27 ngày; Dự án nâng cấp, mở rộng đường HCM (QL 14) đoạn Km 1738+148-Km1763+610, tỉnh Đắk Lắk giảm 6 năm 10 tháng 22 ngày; Dự án đầu tư xây dựng Cầu Cổ Chiên giảm 5 năm 24 ngày...
Các dự án BT cũng sai phạm hàng chục triệu USD
Không chỉ sai phạm trong các dự án BOT, Kiểm toán nhà nước cũng phát hiện hàng loạt sai phạm trong các dự án BT.
Cụ thể, việc giao dự án BT cho nhà đầu tư (tỉnh Bình Phước giao Công ty TNHH Đức Bình không đáp ứng yêu cầu về năng lực tài chính thực hiện dự án Đoạn 1 Km0+000 – Km8+000; Tp. HCM tổ chức lựa chọn nhà đầu tư dự án xây dựng cầu Sài Gòn 2 khi chưa báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư chưa được phê duyệt.
Chỉ định nhà đầu tư đàm phán trực tiếp hợp đồng dự án không đúng quy định (Tỉnh Bình Phước có 03 dự án thành phần thuộc Dự án Nâng cấp, mở rộng đường Lộc Tấn- Bù Đốp, đoạn từ ngã 3 Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh đến Trung tâm huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước)
Ký hợp đồng trước khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư (Dự án cải tạo nâng cấp đường 39B đoạn từ thị trấn Thanh Nê, huyện Kiến Xương đến thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình)
Hợp đồng BT chưa quy định cụ thể việc thanh toán khi nhà đầu tư nhận được tiền hoàn trả (Dự án cải tạo nâng cấp đường 39B đoạn từ thị trấn Thanh Nê, huyện Kiến Xương đến thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình: Chưa sử dụng nguồn vốn TPCP thanh toán cho dự án để trả nợ các khoản vay kịp thời dẫn đến phát sinh lãi vay 7,8 tỷ đồng)
Cơ cấu vốn đầu tư trong hợp đồng không đảm bảo quy định (Dự án cải tạo nâng cấp đường 39B đoạn từ thị trấn Thanh Nê, huyện Kiến Xương đến thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình: Theo cam kết tại Hợp đồng BT, số vốn chủ sở hữu của Nhà đầu tư là 269,1 tỷ đồng nhưng tính theo quy định phải góp là 282,2 tỷ đồng, tính thiếu 13,1 tỷ đồng)
Xác định giá trị hợp đồng còn sai sót (Dự án xây dựng công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng giảm 64,7 tỷ đồng.)
Dự án xây dựng cầu Sài Gòn 2 không lập phương án tài chính.
Nhà đầu tư tính chi phí lãi vay không phù hợp với quy định 24,4 triệu USD (tương đương 534,6 tỷ đồng (Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở.)
Đặc biệt, Kiểm toán Nhà nước phát hiện công tác lập dự án, đền bù GPMB, thiết kế - dự toán, nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành còn nhiều sai sót; góp vốn chủ sở hữu không đạt yêu cầu …
Cụ thể, đối với công tác lập dự án, Kiểm toán phát hiện dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ qua đèo Cả - Quốc lộ 1, tỉnh Phú Yên và tỉnh Khánh Hòa có Tổng mức đầu tư (TMĐT) lập sai 3,8 tỷ đồng; Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở có TMĐT lập sai 81,6 triệu USD;
Đối với đền bù GPMB, Kiểm toán nhà nước phát hiện dự án xây dựng công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng hỗ trợ xây nhà khu tái định cư cho các hộ dân tộc thiểu số không đúng quy định 3,2 tỷ đồng.
Trong công tác thiết kế dự toán, phát hiện dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ qua đèo Cả - Quốc lộ 1, tỉnh Phú Yên và tỉnh Khánh Hòa lập sai 42,7 tỷ đồng; Dự án cải tạo nâng cấp đường 39B đoạn từ thị trấn Thanh Nê, huyện Kiến Xương đến thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình sai 43,6 tỷ đồng; Dự án xây dựng cầu Sài Gòn 2 sai 3,9 tỷ đồng; Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở sai 8,7 triệu USD.
Trong lĩnh vực nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành, sau kiểm toán giúp chi phí đầu tư giảm tại dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở là 147,7 triệu USD tương đương 3.235 tỷ đồng; Dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ qua đèo Cả - Quốc lộ 1, tỉnh Phú Yên và tỉnh Khánh Hòa giảm 31,3 tỷ đồng; Dự án cải tạo nâng cấp đường 39B đoạn từ thị trấn Thanh Nê, huyện Kiến Xương đến thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình giảm 13,4 tỷ đồng; Dự án xây dựng công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng giảm 2,02 tỷ; Dự án xây dựng cầu Sài Gòn 2 giảm 5,5 tỷ đồng; Dự án tòa nhà trung tâm, Trung tâm hội nghị, Quảng trường, công viên bãi đậu xe, hạ tầng chung thuộc Trung tâm Chính trị - Hành chính tỉnh Bình Dương giảm 85,1 tỷ đồng.
Kiểm toán nhà nước cũng phát hiện sai phạm trong góp vốn chủ sở hữu tại một số dự án. Theo đó, đối với dự án cải tạo nâng cấp đường 39B đoạn từ thị trấn Thanh Nê, huyện Kiến Xương đến thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, tính đến 31/3/2016, tỷ lệ vốn chủ sở hữu chỉ đạt 12,42% so với quy định trong Hợp đồng BT tối thiểu là 14,48%; Dự án xây dựng cầu Sài Gòn 2: Vốn của Công ty CP Đầu tư HTKT Tp Hồ Chí Minh góp vào vốn điều lệ của Doanh nghiệp dự án (SGBC) là vốn vay (không phải vốn chủ sở hữu theo hợp đồng BT đã ký kết).
Xuân Hưng
Ý kiến bạn đọc