Trong khi người dân miền Bắc thường cúng ông Táo cá chép thì người miền Trung lại cúng ngựa giấy, còn miền Nam cúng ông Táo vào ban đêm.
Tại Việt Nam, từ sau rằm tháng Chạp, người dân 3 miền Bắc - Trung - Nam bắt đầu chuẩn bị dọn dẹp bếp núc chuẩn bị tiễn ông Táo về trời. Việc cúng ông Công, ông Táo có một số nét chung nhưng theo tập tính văn hóa, mỗi miền vẫn có sự khác biệt nhất định.
Miền Bắc cúng ông Táo cá chép
Ở miền Bắc, người dân thường cúng ông Công, ông Táo khá sớm, bắt đầu từ 20 và muộn nhất là trưa 23 tháng Chạp. Bởi người dân quan niệm sau giờ đó thì ông Công, ông Táo phải bay về trời, không còn ở dương gian nữa.
 |
| Người dân miền Nam thường cúng ông Công ông Táo trong khoảng thời gian từ 20h đến 23h |
Lễ vật không thể thiếu là vàng mã, xôi chè, thường là chè bà cốt (nấu bằng nếp cái, xôi vò, đường nâu, gừng) và đặc biệt là 3 con cá chép vàng còn sống thả trong chậu nước, ngụ ý cá sẽ biến thành rồng đưa ông Táo về trời. Con cá chép này sẽ được "phóng sinh" (thả ra ao hồ hay ra sông) sau khi cúng.
Sau khi cúng bái, đốt vàng mã, người ta cũng thay ba ông đầu rau (lò cũ) trong bếp bằng cách thả xuống ao và thay bộ mới vào bếp, thay bộ mũ trên bàn thờ. Những vật dụng cũ, chân nhang cũ cũng được dẹp dọn lau chùi tươm tất tỏ lòng kính trọng.
Miền Trung cúng ngựa giấy
Cầu kỳ và cung kính với ông Táo nhất chính là người dân ở miền Trung. Người dân ở đây thường cúng Táo quân một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Ở Huế và một số tỉnh lân cận, người dân vừa thờ ông Táo trên Trang Ông, vừa thờ trên bàn thờ nhỏ đặt ở bếp.
Hàng tháng, cứ 30, mùng 1, ngày 14 và ngày rằm, chủ nhà đều mua hoa quả, thắp nén nhang và thắp đèn cúng. Người phụ nữ được căn dặn phải giữ sạch sẽ, tinh khiết và yên tĩnh nơi bếp núc.
Đến ngày 23 tháng Chạp, lễ tiễn đưa ông Táo về chầu trời rất trọng thể, dân Huế thường đốt vàng mã, lễ cúng tiễn cũng bao gồm nhiều lễ vật, ông Táo cũ được tiễn khỏi bàn thờ bếp, đưa đến đặt cạnh các am miếu hoặc đặt dưới gốc cổ thụ cạnh ngã ba đường, thay vào đó là ông Táo mới. Chưa hết, tượng ba ông Táo mới, cũng được rước lên bàn thờ.
Miền Nam cúng ông Táo vào buổi đêm
Tại miền Nam, người dân thường cúng ông Công ông Táo về buổi đêm, trong khoảng thời gian từ 20h đến 23h.
Người Sài Gòn quan niệm rằng vào thời điểm cuối ngày, sau khi cả gia đình đã dùng xong bữa tối, không còn nấu nướng và dùng đến bếp nữa thì mới được tiễn ông Táo lên đường gặp Ngọc Hoàng.
Mâm cúng ngày 23 của người miền Nam thường có bình hoa tươi, đĩa “thèo lèo cứt chuột” - món kẹo làm từ mè đen và đậu phộng, nhang, đèn, 3 chung nước nhỏ và bộ “cò bay, ngựa chạy” để đốt sau khi cúng nhằm tiễn Táo về trời nhanh hơn.
(Tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc