(VnMedia) - Bắt đầu từ hôm nay (30/3), Quốc hội sẽ dành khoảng 10 ngày để tiến hành các công việc liên quan đến nhân sự. Bên hành lang Quốc hội, đại biểu Dương Trung Quốc đã chia sẻ với báo chí về vấn đề quan trọng này.
 |
| Đại biểu Dương Trung Quốc bên hành lang Quốc hội sáng 30/3 |
- Thưa ông, sau khi miễn nhiệm Chủ tịch Quốc hội, quy trình bầu chọn nhân sự sẽ diễn ra như thế nào?
Trước hết phải nói về sự khác thường trong lần bầu những chức danh nhà nước cao cấp trong nhiệm kỳ QH này. Thông thường các chức danh này được bầu cho một nhiệm kỳ mới và do một nhiệm kỳ QH mới. Mặc dù chúng ta đã chứng kiến rất nhiều lần có sự thay đổi nhân sự, trước hết là do kết quả của những quyết định trong tổ chức Đảng, ví dụ như thời kỳ Chủ tịch QH Nông Đức Mạnh sang làm Tổng Bí thư, chuyển giao cho ông Nguyễn Văn An. Trong những trường hợp ấy tương đối đơn giản hơn bởi vì các vị đó vẫn ở cương vị Uỷ viên Bộ Chính trị.
Nhưng lần này kết quả của Đại hội 12 tạo ra tình huống lần đầu tiên 3 chức danh quan trọng nhất không tham gia BCH TƯ và không tham gia Bộ Chính trị. Để kéo dài tình trạng những chức danh cao cấp ấy không có cương vị trong Đảng thì không phù hợp với thiết chế chính trị của ta. Vì thế lần này chúng ta phải làm một lúc 3 chức danh quan trọng. Đây là tình huống phù hợp với đòi hỏi để làm cho bộ máy sớm đi vào hoạt động một cách có hiệu quả trong công tác đối nội và đối ngoại.
Việc bầu như mọi quy trình khác, bảo đảm sự giám sát của QH trong việc đánh giá các nhân sự tương xứng với những chức năng được Hiến pháp quy định cũng như những chuẩn mực tiêu chuẩn. Tôi nghĩ nó giống như lấy biểu quyết tín nhiệm các chức danh trong QH, trong đó có các vị lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước để thể hiện yêu cầu của người dân thông qua các ĐB của mình, để thể hiện sự tín nhiệm và cũng tăng cường trách nhiệm, nhất là lần này nhiều chức danh quan trọng phải có sự tuyên thệ trước QH.
Tôi cho đây là những điều cần thiết để tạo ra được yếu tố khiến cho người được nhận nhiệm vụ mới không những nhận được vinh dự mà còn ý thức được trách nhiệm của mình.
- Vậy đại biểu QH thể hiện vai trò, trách nhiệm của mình như thế nào trong lần bầu này?
Trước hết phải thực hiện đúng luật, không coi đây là vấn đề hình thức. Chúng ta hoàn toàn có quyền giám sát tính chân thật, tính chính xác của những dữ liệu liên quan đến nhân vật ấy và căn cứ vào tiêu chuẩn, kể cả sự tín nhiệm mà chúng ta cảm nhận được trong xã hội, trong quá trình những vị ấy hoạt động.
Tuy nhiên, lần này có thể nói là lần đầu tiên nhiều gương mặt mới được đặt vào vị trí mới, làm cho mọi người hy vọng.
Chúng ta đã trải qua công tác tổng kết, kể cả trách nhiệm cá nhân lẫn bộ máy tổ chức trong bộ máy nhà nước với nhiều bài học, nhiều di sản, kể cả tích cực lẫn không tích cực, đòi hỏi người kế nhiệm phải gách vác nó. Tôi nghĩ đây chính là cơ hội để các vị được bầu vào vị trí mới thể hiện năng lực của mình. Năng lực ấy có cả yếu tố đổi mới, khác trước.
- Việc bỏ phiếu sẽ được thực hiện như thế nào, thưa ông?
Việc bỏ phiếu lần này chúng ta phải làm nghiêm túc, có giám sát. Chắc chắn là bỏ phiếu kín, làm theo đúng thủ tục, quy trình chúng ta đã làm nhiều lần. Tuy nhiên, theo tôi, tỷ lệ phiếu bầu thì nên công khai cho mọi người biết và để nhắc nhở các vị trúng cử. Những yếu tố ấy rất quan trọng, làm mọi người nhận thức về mình đầy đủ hơn, biết mình biết người, thể hiện thái độ ý chí của QH, là tiền đề để các vị ấy hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn.
- Trong lần bầu 3 chức danh chủ chốt này, Bộ Chính trị đã giới thiệu một ứng cử viên nữ vào vị trí Chủ tịch Quốc hội. Ông có đánh giá như thế nào về việc này?
Đây là dấu ấn đầu tiên, là tiền lệ tích cực, rất đáng mừng. Nhưng tôi lưu ý rằng, nhìn ra thế giới thì Thủ tướng, Tổng thống, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng là nữ đã có từ lâu rồi. Vui mừng có yếu tố mới, nhưng đừng coi là gì đó quá đặc biệt.
- Ông chờ đợi gì về việc tuyên thệ của 3 chức danh chủ chốt sau khi được bầu?
Tôi là 1 trong những người sớm phát biểu trước QH về vấn đề tuyên thệ. Từ lịch sử xa xưa trong truyền thuyết các vua Hùng cũng đã có tuyên thệ. Gần hơn, trước khi kết thúc Đại hội Tân Trào, QH đầu tiên, Chính phủ đầu tiên cũng có tuyên thệ. Thế giới đã quá phổ biến thì sao mình không tuyên thệ? Hơn nữa, đảng viên tuyên thệ được thì sao các quan chức không tuyên thệ được? Lần này đưa vào Hiến pháp là điều rất đáng mừng. Chúng ta tin rằng, một người đã tuyên thệ thì chắc chắn ý chí thực hiện lời thề của mình cao hơn không tuyên thệ.
- Nhưng trong thực tế, đã có nhiều lời hứa nhưng không được thực hiện?
Chúng ta đừng nghĩ tuyên thệ là 1 chỉ tiêu đánh giá mà tuyên thệ thể hiện ý chí, tinh thần, đạo đức. Điều đó tôi nghĩ dân vẫn đủ sáng suốt để nhận ra. Có rất nhiều yếu tố để lời hứa ấy trở thành hiện thực nếu chúng ta chỉ coi đó là những chỉ tiêu phấn đấu.
- Trong báo cáo nhiệm kỳ của QH, các đại biểu góp ý nhiều hạn chế, tồn tại. Theo ông, nhân sự trong nhiệm kỳ mới phải chuẩn bị như thế nào để tiếp thu bài học và lãnh đạo tốt?
Có 2 yếu tố: cơ chế và con người. Cơ chế nào cũng thông qua con người thực hiện. Đối với tồn tại cần khắc phục, nếu ta phân tích cho cùng tất cả tồn tại có nguyên nhân gì thì một trong những nguyên nhân căn bản là tính trách nhiệm cá nhân chưa được thể hiện rõ kể cả trong cơ chế và con người.
Mong rằng nhiệm kỳ tới sẽ hoàn thiện hơn cơ chế về mặt pháp lý, trách nhiệm cá nhân. Mỗi vị cán bộ ở cương vị của mình, đặc biệt là cương vị cao cấp, thể hiện trách nhiệm cá nhân. Trách nhiệm ấy thể hiện việc anh thực hiện hết quyền năng của mình được Luật quy định, ví dụ như yêu cầu cách chức người không xứng đáng. Chính hiện nay tình trạng luật pháp không đi vào đời sống bởi vì cơ quan hành pháp, thực thi pháp luật không làm hết trách nhiệm của mình, không bị xử lý. Bản thân các vị quan chức cao cấp cũng phải nghĩ đến văn hoá từ chức nếu mình không thực thi được.
Ngay việc hiện nay một số vị từ nhiệm trước nhiệm kỳ, thể hiện văn hoá của mình, tự rời bỏ chức vụ vì trách nhiệm chung, đó là thứ từ chức được người dân chia sẻ, tôn vinh. Từ chức không thuần tuý là hành vi tiêu cực. Tôi nghĩ đây chính là cơ hội làm cho nhận thức xã hội và quan trọng nhất, là ý thức của người gánh vác trách nhiệm, cũng thay đổi theo sự phát triển.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi.
Ý kiến bạn đọc