Nguy cơ lây nhiễm từ ... tay nhân viên y tế

12:22, 11/10/2014
|

(VnMedia)Hiện nay, nhiễm khuẩn bệnh viện là một thách thức lớn của ngành y tế. Có nhiều nguyên nhân gây nhiễm khuẩn bệnh viện, trong đó bàn tay nhiễm khuẩn của nhân viên y tế là một trong những nguyên nhân chính.

Nhiễm khuẩn bệnh viện là nhiễm khuẩn mắc phải gặp ở bệnh nhân sau khi nhập viện mà ở thời điểm nhập viện không có hoặc không nằm trong thời kỳ ủ bệnh. Triệu chứng của nhiễm khuẩn bệnh viện có thể xuất hiện sau khi xuất viện
.
Nhiễm khuẩn là một nguy cơ đối với bệnh nhân vì nó kéo dài thời gian nằm bệnh viện cùng với đau đớn và khó chịu cho bệnh nhân, gây mất thời gian làm việc và thu nhập của bệnh nhân cũng như người nhà, kèm với lo lắng và các bất tiện. Ảnh hưởng kinh tế và xã hội của nhiễm khuẩn đối với bệnh viện và cộng đồng là đáng kể, do tăng chi phí nằm viện, thuốc men, quần áo, giảm tỉ lệ sử dụng giường bệnh viện. Sự sử dụng rộng rãi kháng sinh điều trị có thể làm tăng sự xuất hiện các chủng vi khuẩn kháng thuốc.

Việc phát hiện, ngăn ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện có tầm quan trọng hàng đầu vì các nhiễm khuẩn này:
- Làm bệnh nhân yếu hơn và thậm chí có thể đưa tới tử vong.
- Kéo dài thời gian nằm viện của bệnh nhân
- Tăng phí tổn nằm viện.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới có hơn 100 triệu bàn tay nhân viên chạm vào bệnh nhân mỗi ngày và có hơn 1,4 triệu người nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế. Các thăm dò ở nhiều quốc gia cho thấy 5-10% các bệnh nhân bị một nhiễm khuẩn nào đó trong khi họ ở trong bệnh viện. Ở Việt Nam, theo kết quả điều tra năm 2005 tại 19 bệnh viện khu vực phía Bắc cho thấy tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện là 5,7%.

Những nghiên cứu gần đây đều cho thấy các biện pháp làm sạch khuẩn bàn tay (rửa tay, sát khuẩn tay) trước và sau khi tiếp xúc với bệnh nhân là biện pháp hữu hiệu nhất ngăn chặn lây lan các bệnh nhiễm khuẩn và nhiễm khuẩn bệnh viện.

 Ảnh minh họa

 Bàn tay nhân viên y tế là một trong những nguyên nhân chính gây nhiễm khẩu trong bệnh viện. Ảnh minh họa.




Các vi khuẩn gây nhiễm khuẩn trong bệnh viện

Nguyên nhân chủ yếu gây nhiễm khuẩn bệnh viện là vi khuẩn, một ít trường hợp do virus (ở khoa nhi), và nấm (khoa Hồi sức, bệnh nhân sử dụng nhiều kháng sinh).

Các vi khuẩn có ở mọi nơi, trong không khí, thức ăn, nước, bề mặt môi trường, trong các chủng vi khuẩn bình thường của người và thú vật. Do đó, vi khuẩn có mặt trên da, niêm mạc của bệnh nhân và nhân viên, ví dụ trong mũi, miệng và đường tiêu hóa.

Khả năng gây bệnh của vài loại vi khuẩn đặc biệt tùy thuộc độc lực của chúng và đường vào cơ thể. Nó cũng phụ thuộc vào sức đề kháng với nhiễm khuẩn của bệnh nhân mà sức đề kháng này bị giảm đi nhiều ở bệnh nhân trong bệnh viện. Do đó, những vi khuẩn vô hại ở người khỏe mạnh có thể gây bệnh ở các bệnh nhân nằm viện. Các vi khuẩn gây nhiễm khuẩn bệnh viện thường đề kháng với kháng sinh hơn các vi khuẩn của nhiễm khuẩn mắc phải trong cộng đồng. 

Nguồn gốc gây nhiễm khuẩn

- Con người là nguồn chính của các vi khuẩn gây nhiễm, là nhân viên và bệnh nhân. Các bệnh nhân và nhân viên vào bệnh viện với tình trạng nhiễm khuẩn mắc phải trong cộng đồng có thể truyền nhiễm khuẩn đó cho người khác trong môi trường bệnh viện.
- Các dụng cu bị vấy nhiễm, đặc biệt nếu được dùng cho các kỹ thuật xâm lấn như dụng cụ dùng trong lòng mạch, catheter và máy thở là nguồn nhiễm trùng.
- Thức ăn là nguồn nhiễm trùng tiềm ẩn quan trọng. Tránh ngộ độc thức ăn cần giữ vệ sinh khi chế biến, dự trữ thức ăn.
- Môi trường bệnh viện bị vấy nhiễm do vi khuẩn có thể gây nhiễm khuẩn trên các bệnh nhân.
- Các vi khuẩn gây bệnh có thể còn sống và hoạt động được trong một thời gian dài trong môi trường sau khi được phóng xuất từ vật chủ, thí dụ vi khuẩn lao trong bụi, virus viêm gan siêu vi B trong giọt máu khô. Phải dọn vệ sinh môi trường toàn diện và đều đặn để giảm số lượng vi khuẩn và các ổ nhiễm khuẩn. Khi làm vệ sinh, cần chú ý để không gieo rắc các vi khuẩn gây bệnh.
- Một nguồn nhiễm khuẩn ẩn từ môi trường là nước. Các tháp nước của hệ thống điều hòa không khí và các hệ thống nước ấm có thể liên quan tới đợt bùng phát nhiễm khuẩn.
- Các dịch truyền tĩnh mạch, dịch nuôi ăn qua đường tiêu hóa, các chất khử trùng, nước trong bộ phận làm ẩm của máy thở khi bị vấy nhiễm cũng có thể gây nhiễm khuẩn trong bệnh viện. 

Khả năng bị nhiễm khuẩn

Các yếu tố làm tăng khả năng bị nhiễm khuẩn gồm:
- Bản chất của bệnh lý ban đầu: ung thư, viêm da ..
- Trị liệu đang dùng: hóa trị liệu, corticoides.
- Một số phẫu thuật: chỉnh hình, ghép cơ quan.
- Các tổn thương hở da: loét, bỏng, lỗ dò .
- Các dụng cụ xâm lấn như thông tiểu đặt tại chỗ, mở khí quản, catheter, dụng cụ nội mạch. 

Đường lan truyền nhiễm khuẩn tuỳ thuộc bản chất của vi khuẩn gây bệnh
- Tiếp xúc trực tiếp bằng tay.
- Tiếp xúc gián tiếp qua các dụng cụ trong nhiễm trùng vết thương.
- Qua không khí khi vi khuẩn vẫn sống sau khi sấy khô môi trường và được mang trên da trong bụi.
- Qua truyền máu .
- Qua đường phân - miệng.


Minh Hải

Ý kiến bạn đọc