Vẹo cột sống ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của trẻ

(VnMedia)  - Theo thống kê của chương trình y tế học đường tại Hà Nội, có khoảng 19% học sinh có dấu hiệu cong vẹo cột sống (nam 19%, nữ 18%). Học sinh trung học cơ sở có tỷ lệ bị bệnh cong vẹo cột sống cao nhất (22%), tiểu học 17%, phổ thông trung học 18%.  

Theo Phó giáo sư Nguyễn Văn Thạch - Trưởng khoa Phẫu thuật cột sống, Viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Việt Đức, trong thời gian qua hàng trăm trẻ em, học sinh đã đến Khoa Cột sống - Bệnh viện Việt Đức để được khám, tư vấn về cột sống. Nhiều trẻ mắc bệnh cong vẹo cột sống tới 50 độ, thậm chí là 80 độ, đi kèm các bệnh lệch tim, thiếu thận… đã được phát hiện.

Ông Thạch cho biết, để nhận biết trẻ có bị cong vẹo cột sống hay không, các bậc phụ huynh cần theo dõi tư thế ngồi của trẻ. Nếu thấy trẻ hay ngồi lệch sang một bên, phần lưng không thẳng khi đi hoặc đứng thì rất có nguy cơ bị cong vẹo cột sống. Các bậc phụ huynh cũng có thể quan sát kỹ cột sống ở giữa lưng - nơi không bị các khối cơ che lấp, hoặc dùng tay miết dọc sống lưng của trẻ, nếu các đốt sống không nằm thẳng thì cột sống của có vấn đề.

Cong vẹo cột sống ảnh hưởng chất lượng cuộc sống sau này của trẻ. Ảnh minh họa.

Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống

Cong vẹo cột sống ở trẻ có rất nhiều nguyên nhân như bẩm sinh, vẹo cột sống kèm theo các bệnh lý liên quan đến tuỷ sống hay thần kinh cơ hay không rõ nguyên nhân (vô căn). Trong đó, vẹo cột sống chưa tìm ra nguyên nhân chiếm từ 60 -70 %.

Đối với học sinh, cong vẹo cột sống là do các em thích xem tivi, chơi máy tính, ít tham gia vui chơi giải trí, hoạt động cơ bắp thể dục, thể thao… khiến thần kinh căng thẳng, quá tải cho hệ cơ xương kéo dài dẫn tới cong vẹo cột sống.

Đa số trẻ dưới ba tuổi bị vẹo cột sống bẩm sinh hay liên quan đến các bệnh lý khác đều khó điều trị và tiên lượng nặng hơn. Khoảng 20% trẻ vẹo cột sống ở độ tuổi thiếu nhi (từ 3 – 10 tuổi) có nguyên nhân từ các bệnh lý khác kèm theo, phần lớn chưa tìm ra nguyên nhân. Sau mười tuổi, đa số trẻ vẹo cột sống vô căn diễn biến nặng cho đến tuổi trưởng thành.

Cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời

Cong vẹo cột sống mức nhẹ thường ít gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị sớm, cong vẹo cột sống có thể tiến triển nặng và gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống sau này. Trường hợp bệnh nặng có thể gây rối loạn tư thế, dị dạng thân hình, tác động xấu đến tâm lý của trẻ, hạn chế khả năng hòa nhập cộng đồng; ảnh hưởng đến chức năng của tim, phổi; gây biến dạng xương chậu, ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của nữ giới khi trưởng thành.

Việc điều trị cong vẹo cột sống sớm có tầm quan trọng đặc biệt nhằm ngăn chặn sự biến dạng cột sống dẫn tới biến dạng tư thế, khung chậu, hay nặng hơn là ảnh hưởng tới chức năng hô hấp và tuần hoàn. Với các kỹ thuật điều trị thông thường như vật lý trị liệu, thể dục liệu pháp, chỉnh lại tư thế đứng ngồi trong sinh hoạt hàng ngày nhất là tư thế ngồi học của các em học sinh…, tình trạng bệnh sẽ được ổn định.

Theo các chuyên gia, cần phải khám để xác định rõ mức độ cong vẹo cột sống của trẻ. Ngoài những quan sát thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân chụp Xquang. Dựa vào phim Xquang, người ta sẽ xác định được độ lớn của góc cong vẹo cột sống. Tùy theo mức độ cong vẹo cột sống, bác sĩ sẽ chỉ định các bài tập phục hồi chức năng hoặc cho mang áo nẹp. Nếu mức cong vẹo cột sống nặng và tiến triển nhanh, các bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật chỉnh hình...Các bước phẫu thuật chỉnh hình phụ thuộc vào mức độ biến dạng nặng hay nhẹ của cột sống, nó còn tốn kém về cả tiền bạc và thời gian.

Phòng chống cong vẹo cột  sống

- Lớp học phải đảm bảo chiếu sáng đầy đủ cả chiếu sáng tự nhiên và chiếu sáng nhân tạo, góc học tập ở nhà phải đảm bảo đủ ánh sáng.

- Bàn, ghế, bảng phải hợp với tiêu chuẩn vệ sinh. Xếp chỗ ngồi trong lớp phải hợp lý, tư thế ngồi học ở lớp cũng như ở nhà phải đúng và ngay ngắn.

- Đeo cặp hai vai, không được xách cặp ở một bên.

- Lao động và tập luyện vừa sức, cân đối.

- Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, nâng cao thể trạng.