Dễ mắc sán lá gan khi ăn rau sống, gỏi cá

(VnMedia) - Nguyên nhân chính gây bệnh sán lá gan là do giữ gìn vệ sinh ăn uống kém, ăn những rau củ mọc dưới nước còn sống, ăn cá nấu chưa chín và đặc biệt ăn gỏi cá.

Trong những năm gần đây bệnh sán lá gan đột nhiên phát triển mạnh ở nhiều nơi. Cho đến nay chúng ta đã phát hiện được sán lá gan ở 45 trên 64 tỉnh,  thành phố của nước ta và bệnh vẫn đang tiếp tục lan rộng.

Theo điều tra của Viện sốt rét, ký sinh trùng và côn trùng tại một số tỉnh ở đồng bằng sông Hồng số người mắc bệnh sán lá gan nhỏ rất nhiều, có nơi tỷ lệ mắc lên tới 33%.

Bs. Kim Minh cho biết, có hai loại sán lá gan là: sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn. Hiện cả hai loại sán lá gan này đều có ở nước ta.

Ở nước ta, nhiều loài cá như cá chép, cá mè, cá diếc, cá trôi... đều có thể nhiễm ấu trùng sán lá gan nhỏ và trở thành vật chủ trung gian truyền bệnh cho người. Nếu chúng ta ăn những con cá này nấu chưa chín, đặc biệt là món cá gỏi, sẽ ăn phải nang trùng sán lá gan vào ruột, và chỉ 15 giờ sau chúng sẽ di chuyển tới ống mật, 26 ngày sau chúng trở thành sán lá gan và hoàn thành chu kỳ. Thực nghiệm cho thấy từ lúc người ta ăn phải nang trùng đến khi sán trưởng thành đẻ ra trứng chỉ khoảng một tháng.

Như vậy, ăn cá nấu chưa chín và đặc biệt ăn gỏi cá là nguyên nhân chính gây ra bệnh sán lá gan nhỏ. Trên thực tế người ta thấy hầu hết những người mắc bệnh sán lá gan nhỏ đều đã nhiều lần ăn gỏi cá.  Chúng sống trong những ống dẫn mật ở gan, làm ống mật bị xơ cứng và gây tắc mật, dẫn đến những hậu quả khôn lường.

Người bị bệnh sán lá gan thường có những triệu chứng sau: rối loạn tiêu hoá, chán ăn, buồn nôn, thiếu máu, đau tức ở vùng gan, người gầy sút, phù nề, đôi khi sốt thất thường. Bệnh nhân có thể bị vàng da, phù nề toàn thân, nôn ra máu, rối loạn tim mạch. Trường hợp nặng và không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới xơ gan cổ trướng, áp xe gan thoái hoá, rất dễ tử vong.

Bên cạnh đó là bệnh sán lá gan lớn. Từ trước đến nay bệnh sán lá gan lớn ít phổ biến hơn, nhưng hiện đang tăng đột biến ở nhiều địa phương và đang có khả năng lan rộng.

Khi chúng ta ăn phải các loại rau củ mọc dưới nước có nang trùng không được nấu chín kỹ hoặc ăn sống (như rau cần nước, rau muống nước, cải soong, rau ngổ, củ niễng, ngó sen, v. v...) sẽ ăn theo cả nang trùng sán vào cơ thể và mắc bệnh. Ngoài ra chúng ta cũng có thể mắc bệnh do uống nước lã có nang trùng sán.

Triệu chứng của bệnh này cũng gần giống bệnh sán lá gan nhỏ, chủ yếu là rối loạn tiêu hoá, đau tức ở vùng gan, gầy sút, phù nề, có dấu hiệu viêm mạn tính ống mật, đôi khi có sốt, có biến chứng xuất huyết ống mật...

Muốn đề phòng các loại sán lá trên chúng ta phải giữ gìn vệ sinh ăn uống thật tốt, thực hiện triệt để “ăn chín, uống nước đã đun sôi”, không ăn rau sống, không uống nước lã, không được ăn cá chưa nấu chín, nhất là món cá gỏi. Đây cũng là những biện pháp cơ bản để đề phòng không chỉ bệnh sán lá gan  mà còn phòng bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm và các bệnh truyền nhiễm đường tiêu hoá.