Nhiều người đang hiểu sai về thực phẩm chức năng

(VnMedia) - Hiện nay, nhiều người vẫn hiểu chưa đúng về thực phẩm chức năng. Bản chất thực phẩm chức năng không phải là thuốc, nhưng họ lại kỳ vọng quá nhiều vào nó.

Tại buổi tọa đàm trực tuyến “Thực phẩm chức năng - những vấn đề cần sáng tỏ”, diễn ra sáng 9/11, ông Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), khẳng định thực phẩm chức năng không phải là thuốc. Theo ông Phong, hiện nhiều người có sự hiểu chưa đầy đủ về thực phẩm chức năng, nên dẫn đến hiểu sai về thực phẩm chức năng.

Theo định nghĩa đã được luật hóa trong Luật An toàn thực phẩm, thực phẩm chức năng là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của cơ thể con người, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng, giảm bớt nguy cơ mắc bệnh.

Ông Nguyễn Xuân Hoàng, Phó Viện trưởng viện Thực phẩm chức năng cũng cho biết thêm, về mặt khoa học thực phẩm chức năng là an toàn, bởi vì đây là hoạt chất tự nhiên nên tính an toàn được đặt lên hàng đầu, còn thuốc thì tính hiệu quả được đặt lên hàng đầu. Vì an toàn nên ai cũng sử dụng được thực phẩm chức năng từ người già đến người trẻ, người có bệnh hay không có bệnh. Tại một số bệnh viện, nếu bệnh nhân có nhu cầu hay để tăng hiệu quả quá trình điều trị thì bác sỹ có thể kê thêm một số thực phẩm chức năng.

Thực phẩm chức năng có thể sử dụng phổ biến nhưng một số người sử dụng lại bị dị ứng. Theo ông Nguyễn Xuân Hoàng đây là hiện tượng hết sức bình thường. Ngay đến những loại thực phẩm bình thường tôm cua, ốc, ếch...  cũng có một tỷ lệ rất nhỏ khiến người bị dị ứng khi sử dụng. Còn đối với thực phẩm chức năng thì cũng là một loại thực phẩm nên cũng có thể gây ra dị như những loại thực phẩm khác.

Khảo sát của Cục An toàn thực phẩm năm 2011 cho thấy, tại một số thành phố lớn như: Hà Nội và TP.HCM, có hơn 50% số người lớn sử dụng thực phẩm chức năng. Điều này cho thấy sử dụng thực phẩm chức năng để chăm sóc sức khỏe đã trở thành xu hướng toàn cầu trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên, phần đông người tiêu dùng trong nước vẫn chưa nhận thức được đúng công dụng của thực phẩm chức năng.

Nhiều quảng cáo quá đà về thực phẩm chức năng

Vậy tại sao thực phẩm chức năng không phải là thuốc nhưng nhiều người vẫn tin dùng và kỳ vọng quá nhiều vào cộng dụng của nó như thần dược?

Theo ông Nguyễn Thanh Phong vì nhiều quảng cáo đang nói "vống" lên công dụng của thực phẩm chức năng. Ông cho biết khi thanh kiểm tra từng phát hiện có những sản phẩm thực tế công dụng là nâng cao sức đề kháng nhưng thạm chí quảng cáo chữa được cả HIV, ung thư.

Kết quả thanh tra 20 cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm chức năng tại TP HCM và 6 cơ sở ở Hải Phòng cho thấy sai sót trong quảng cáo thực phẩm chức năng chiếm tỉ lệ nhiều nhất với khoảng 50%, với các vi phạm như quảng cáo quá mức so với nội dung đã được duyệt, đưa vào quảng cáo những từ ngữ gây hiểu lầm.

Một phần vì thực phẩm chức năng không có quy định bắt buộc phải kiểm định như thuốc nên chất lượng hiện nay rất khó kiểm soát. Nói về vấn đề này, ông Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam cho biết, điều này đúng một phần. Theo ông thực phẩm chức năng không phải thuốc nhưng có tiêu chuẩn, quy trình sản xuất nghiêm ngặt. Trước khi tung ra thị trường thì dù là sản phẩm trong nước hay nhập khẩu cũng phải công bố tiêu chuẩn tại Cục ATTP, về chất lượng, về tính an toàn, về hiệu quả, sau đó mới được Cục ATTP thẩm định, cấp giấy chứng nhận, thực phẩm mới được lưu hành.

Nhưng trên thị trường có một số sản phẩm làm giả, không đảm bảo chất lượng, kém hiệu quả, vì ngành này phát triển như vũ bão. Và trong cơ chế thị trường, nhiều người vì lợi nhuận mà làm hàng giả, làm hàng kém chất lượng.

Hiện nay, Việt Nam đã có tới 10 nghìn sản phẩm chức năng các loại và hiện có gần 2.000 doanh nghiệp kinh doanh loại sản phẩm này. Trong khi đó, việc lừa dối trong quảng cáo thực phẩm chức năng khiến nhiều người tin thực phẩm chức năng chữa được các bệnh nan y, nên không tiếc tiền sử dụng trong thời gian dài. Dĩ nhiên, bệnh ngày càng nặng và khi đến bệnh viện thì đã quá muộn.

Bên cạnh đó, nhiều người dân dễ dàng tin những lời "rỉ tai" của bạn bè, của người bán thực phẩm chức năng, nên tự ý sử dụng mà không nắm được thông tin về bệnh học, cũng như sự tương tác giữa thực phẩm chức năng và thuốc, khiến việc điều trị không đạt được hiệu quả, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe.