(VnMedia) - Ở Việt Nam hiện nay, tình trạng nghiện hút ma túy vẫn gia tǎng và gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Việc nắm vững các phương pháp cắt cơn và hỗ trợ cai nghiện ma túy sẽ góp phần giảm tái nghiện, ngǎn chặn, đẩy lùi tiến tới loại trừ tệ nạn ma túy.
Hiện có nhiều hình thức cắt cơn nghiện ma tuý khác nhau, nhìn chung có một số hình thức cắt cơn và hỗ trợ cai nghiện phổ biến sau:
Điều trị bằng các thuốc đối kháng với ma túy
Trong y tế hiện nay, người ta sử dụng rộng rãi các thuốc như: nalorphin, naloxon để gây ra các tác dụng dược lý đối kháng với các tác dụng của ma túy như làm giảm hoặc mất hẳn tác dụng của các chất tác động hệ thần kinh gây nghiện, làm mất các triệu chứng giảm đau, sảng khoái, suy giảm hô hấp, táo bón, co thắt đường mật, co thắt đường tiết niệu, co đồng tử, giảm huyết áp.
Phương pháp "lấy độc trị độc"
Là phương pháp dùng các thuốc methadon, lacetyl methadon và propoxyphen là các chất gây nghiện cùng nhóm nhưng có tác dụng kéo dài hơn và có độc tính thấp hơn. Người ta sẽ cho những người nghiện ma túy dùng liều nhỏ dần cho đến khi cắt cơn nghiện. Methadon là thuốc giảm đau có thời gian tác dụng từ 8-12 giờ, trong khi đó morphin chỉ có tác dụng 4-5 giờ.
Để cắt cơn nghiện, chỉ cần cho người nghiện dùng methadon với liều 10-12mg/ngày, sau đó tùy theo thể trạng của từng bệnh nhân mà giảm liều dùng cho đến ngừng hẳn. Thường dùng methadon để điều trị trong vòng 21 ngày. Với những người nghiện không thể uống thuốc methadon thì có thể dùng methadon tiêm dưới da hay tiêm bắp theo hướng dẫn của bác sĩ.
Dùng các chất không gây nghiện để cắt cơn nghiện
Người nghiện ma túy là những người bị nhiễm độc bởi ma túy. Họ có thể có các biểu hiện phản ứng ở hệ tiêu hóa như: nôn mửa, ỉa chảy, co thắt dạ dày... nên các nhà y học dùng các thuốc để điều trị các phản ứng này. Ví dụ như có thể dùng các loại thuốc atropin, scopolamin. Những người nghiện bị trạng thái thao thức không ngủ được thì dùng furazepam.
Ngoài ra, người ta còn có thể dùng Seduxen là loại thuốc an thần giúp người cai nghiện trấn tĩnh được. Gần đây, Cộng hoà Liên bang Đức đã sản xuất được Colaidon là loại thuốc dùng để chữa nghiện ma túy thu kết quả tốt.
Phương pháp cai khô
Vấn nạn ma túy gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của xã hội và an ninh của mỗi quốc gia. Cai khô còn gọi là cai chay được áp dụng tại Mỹ năm 1938, bằng cách cô lập bệnh nhân, không cho tiếp xúc với môi trường bên ngoài, ngừng hoàn toàn việc sử dụng các chất ma túy mặc cho người nghiện lên cơn vật vã, kêu la. Cơn nghiện sẽ giảm dần sau 7-10 ngày nhưng người nghiện mệt mỏi, mất ngủ, đau nhức cơ xương kéo dài hàng tháng. Phương pháp này hiện nay được một số nước châu Á như Indonesia, Malaysia, Brunei sử dụng thành công.
Phương pháp giảm dần
Còn gọi là phương pháp cai dần hay giảm liều, bằng cách giảm liều lượng ma túy mỗi ngày một ít trong thời gian từ 13-30 ngày, đồng thời tăng cường thuốc bổ và thuốc an thần. Phương pháp này có ưu điểm là người nghiện thích nghi dần, cơn nghiện giảm từ từ, không vật vã như phương pháp cai khô, nhược điểm là đòi hỏi phải dùng chất ma túy, thời gian cắt cơn kéo dài.
Dùng các thuốc hướng tâm thần
Phương pháp này đã được Bộ Y tế Việt Nam ban hành và áp dụng từ năm 1995, bằng cách dùng các thuốc giải lo âu (diazepam), thuốc an thần kinh (tisercin, nozinan) và các thuốc chống trầm cảm (meliplamin, amitriptylin) cắt cơn trong vòng 7-10 ngày.
Phương pháp này có ưu điểm là đơn giản, rẻ tiền, dễ áp dụng, tuy nhiên nhiều tác dụng phụ, người bệnh vật vã nhiều, các triệu chứng dị cảm, dòi bò và rối loạn tiêu hóa hay gặp. Sử dụng thuốc hạ huyết áp clonidin. Được sử dụng ở Úc và một số nước châu Âu, thuốc có tác dụng cắt cơn tương đối êm dịu nhưng cũng hay gặp một số tác dụng phụ khác như hạ huyết áp ở bệnh nhân.
Dùng thuốc Đông y
Thuốc Đông y có nguồn gốc từ thảo dược, có tính an toàn, không độc, có hiệu lực trong hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy, quá trình cắt cơn êm dịu, thuốc có khả năng bình ổn các triệu chứng của hội chứng cai, như là triệu chứng dị cảm và thèm ma túy. Nhược điểm của các thuốc Đông y chưa thực hiện được nghiên cứu mù kép và cơ chế tác dụng của thuốc. Hiện nay có 2 thuốc Đông y đã được Bộ Y tế cấp số đăng ký cho phép lưu hành trong các trung tâm cai nghiện (thuốc cedemex và thuốc bông sen).
Thuỳ Minh
Ý kiến bạn đọc