Tăng huyết áp: "Thủ phạm" gây tổn thương võng mạc

(VnMedia) -  Tăng huyết áp (THA) là một bệnh tim mạch thường gặp, các biến chứng của bệnh là nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu ở những người lớn tuổi.

Bệnh THA tiến triển lâu ngày sẽ gây tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể như: não, tim, thận, mắt, mạch máu... THA làm giảm tuổi thọ từ 10-20 năm và nguy cơ biến chứng sẽ diễn ra sau 7-10 năm mắc bệnh, khoảng trên 50% sẽ có tổn thương cơ quan đích: tai biến mạch máu não, bệnh võng mạc, suy thận...

Biểu hiện lâm sàng:

- Co hẹp động mạch: Co mạch có thể tại một khu vực hay toàn bộ võng mạc, làm cho động mạch có vẻ cứng, thẳng, chia nhánh vuông góc tạo ra hình ảnh thưa thớt của hệ mạch võng mạc

- Dấu hiệu xơ cứng động mạch: Ánh động mạch có hình ảnh ‘sợi dây đồng’,‘sợi dây bạc’. Những dấu hiệu xơ cứng mạch này có thể gặp ở người không có huyết áp cao nhưng đó thường là biểu hiện giai đoạn đầu của bệnh võng mạc tăng huyết áp.

- Dấu hiệu bắt chéo động- tĩnh mạch: Những bắt chéo động- tĩnh mạch bình thường thì không có sự thay đổi khẩu kính, màu sắc mạch máu. Khi có quá trình xơ cứng thành mạch thì động mạch sẽ ‘đè bẹp’ tĩnh mạch và cản trở tuần hoàn.

-  Xuất huyết võng mạc: Là những xuất huyết nông có hình ngọn nến nằm dọc theo các sợi thần kinh quanh những mạch máu lớn ở gần đĩa thị, có thể có những xuất huyết sâu hơn hình chấm, hình tròn ở khắp võng mạc

-  Xuất tiết bông: Hay còn gọi là xuất tiết mềm. Đó là những đám màu trắng, bờ không rõ, nằm nông che lấp các mạch máu.

- Xuất tiết cứng: Là những đám màu vàng, nằm sâu, ranh giới rõ, thường ở cực sau. Khi sắp xếp theo hình nan hoa, lan tỏa quanh hoàng điểm tạo thành sao hoàng điểm; đôi khi tập trung lại tạo nên đám thâm nhiễm lớn.

-  Phù đĩa thi giác: Bờ đĩa thị mờ, ranh giới không rõ, hơi nhô lên, màu trắng, các tĩnh mạch giãn, cương tụ,kèm theo giãn mao mạch. Đôi khi có một số xuât huyết trước đĩa thị.

Phân loại giai đoạn của bệnh võng mạc tăng huyết áp

Phân loại bệnh võng mạc tăng huyết áp thành 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Có sự co mạch toàn bộ

Giai đoạn 2: Ngoài biểu hiện của giai đoạn 1 kèm theo co mạch tại chỗ và bắt chéo động- tĩnh mạch

Giai đoạn 3: Biểu hiện triệu chứng của giai đoạn 2, kèm thêm xuất huyết và xuất tiết bông

Giai đoạn 4: Là biểu hiện của giai đoạn 3 nhưng trầm trọng hơn và có phù đĩa thị.

Điều trị:

BS.ThS Nguyễn Diệu Linh. Bệnh viện Mắt Trung ương cho biết, do chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh võng mạc tăng huyết áp nên phương pháp điều trị chủ yếu là điều trị huyết áp. Có thể bổ sung thêm thuốc tăng cường tuần hoàn, thuốc giãn mạch, bền thành mạch.

Biến chứng của bệnh
 
- Những dấu hiệu xơ cứng động mạch không có khả năng phục hồi, không đáp ứng với điều trị tăng huyết áp. Co hẹp động mạch có thể phục hồi hoặc không

- Xuất huyết tiêu sau 3- 4 tuần, xuất tiết mềm tiêu sau 4-6 tuần, xuất tiết cứng tiêu sau vài tháng.

- Phù đĩa thị sẽ thoái triển sau nhiều tuần nếu không điều chỉnh huyết áp thì sẽ dẫn đến teo đĩa thị giác.

Phòng bệnh

Theo khuyến cáo của các bác sĩ chuyên khoa mắt, bệnh nhân tăng huyết áp phải điều trị huyết áp ổn định, đi khám mắt định kỳ và tiến hành soi đáy mắt để có hướng điều trị, tránh gây tổn thương mắt.