(VnMedia) - Theo thống kê, từ đầu năm 2015 đến nay, trong số hơn 3,5 triệu mũi tiêm Quinvaxem, có 16 trường hợp phản ứng nặng (tím tái, khó thở) và có 9 ca tử vong sau tiêm Quinvaxem.
Thực trạng đáng lo ngại
Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những ca tử vong sau khi tiêm vắc xin Quinvaxem. Thực tế này khiến dư luận không khỏi nghi ngại về tính an toàn của vắc xin Quinvaxem.
Từ khi Việt Nam bắt đầu sử dụng Quinvaxem năm 2010 đến 4/2013 có 43 trường hợp phản ứng sau tiêm vắc xin Quinvaxem, trong đó có 9 trường hợp được cho là có thể liên quan đến vắc xin.
Tháng 4 năm 2013, Việt Nam từng quyết định tạm dừng sử dụng vắc xin Quinvaxem trên toàn quốc, sau khi xảy ra liên tiếp các trường hợp phản ứng nặng sau tiêm.
Sau khi tạm dừng vắc xin, Bộ Y tế đã cùng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) rà soát từng ca một. Theo đó, trong 9 trường hợp này thì 8 ca là sốt, co giật, giảm trương lực cơ, có phản ứng dị ứng, nổi ban (là phản ứng thông thường của kháng nguyên lạ, tùy thuộc vào cơ địa của trẻ, không phải tất cả trẻ em khi tiêm vắc xin đều gặp phản ứng này) và một trường hợp sốc phản vệ nhưng đã qua khỏi sau điều trị. 17 trường hợp tai biến sau tiêm chủng có liên quan đến bệnh lý sẵn có của trẻ (14 ca tử vong), 17 trường hợp không xác định nguyên nhân do không có đủ thông tin để kết luận.
Theo tính toán của các chuyên gia tại thời điểm đó, với 9 ca phản ứng có liên quan vắc xin, nếu tính tỉ lệ trên 14 triệu liều sử dụng thì tỉ lệ 9/14 triệu thấp hơn rất nhiều so với phản ứng có thể xảy ra (ước tính 20 lần/triệu).
Sau khi được kiểm định độc lập tại Phòng kiểm định quốc tế, WHO khẳng định vắc xin Quinvaxem là an toàn và khuyến cáo Việt Nam sử dụng lại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Tháng 6/2013, Bộ Y tế đề xuất cho phép sử dụng lại Quinvaxem và đến tháng 7/2013 Chính phủ cho phép tái sử dụng vắc xin này.
Đến nay, sau hơn 2 năm đưa vào sử dụng, các ca tử vong sau tiêm Quinvaxem lại liên tiếp xảy ra, khiến dư luận đặc biệt lo ngại. Theo thống kê, từ đầu năm 2015 đến nay, trong số hơn 3,5 triệu mũi tiêm Quinvaxem, ghi nhận 16 trường hợp phản ứng nặng (tím tái, khó thở) và 9 ca tử vong sau tiêm Quinvaxem.
Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, trong số 9 ca tử vong, Hội đồng chuyên môn đã kết luận 7 ca tử vong trùng hợp (bệnh bẩm sinh, do tử vong sơ sinh của Việt Nam hiện vẫn ghi nhận 70 trẻ mỗi ngày) và 1 ca sốc phản vệ (tại Nghệ An hôm 20/10). Trường hợp bé 4,5 tháng tuổi ở Hải Dương vừa tử vong hôm 25/10 sau tiêm Quinvaxem, cơ quan chức năng đang xem xét nguyên nhân.
Được biết, cả hai trẻ tử vong sau tiêm vắc xin Quinvaxem tại Nghệ An và Hải Dương đều được tiêm vắc xin Quinvaxem cùng lô (số lô 1453322.03).
 |
| Vắc xin Quinvaxem |
Bộ Y tế đang đề xuất thay vắc xin
Trước tình trạng trên, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu cho biết, Bộ Y tế cũng đang trong quá trình đề xuất lên Chính phủ cho thay thế vắc xin Quinvaxem bằng vắc xin thế hệ mới. Tuy nhiên, việc này cần lộ trình, thời gian, kinh phí và phải căn cứ trên ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước.
Theo ông Phu, trong lúc chưa có vắc xin thay thế, việc sử dụng Quinvaxem vẫn được chấp nhận theo ý kiến của các Hội đồng tư vấn sử dụng vắc xin. Tổ chức Y tế thế giới cũng cho biết, vắc xin Quinvaxem đủ điều kiện sử dụng.
Cũng theo ông Phu, tử vong sau tiêm cũng có thể do một số nguyên nhân như: do trùng lặp ngẫu nhiên (một ngày Việt Nam có khoảng 70 trẻ dưới 1 tuổi tử vong do các nguyên nhân); có thể do vắc xin gây nên; do thực hành tiêm chủng; và do chính cơ địa của cháu bé.
Ông Phu cũng nhìn nhận, tiêm vắc xin có rủi ro. "Vừa qua, theo dõi thống kê cho thấy, vắc xin Quinvaxem tiêm có tỷ lệ phản ứng nặng cao hơn trong số vắc xin đang tiêm miễn phí, nhưng một phần nguyên nhân do vắc xin này được tiêm với số lượng lớn hơn rất nhiều so với các vắc xin khác, với khoảng 5,5 triệu liều mỗi năm. Với mục đích bảo vệ cho cả cộng đồng, nếu tỷ lệ tử vong nằm trong khuyến cáo cho phép của WHO thì vẫn phải tiêm chủng, nếu không dịch bệnh bùng phát, sẽ có nhiều trẻ tử vong”, ông Phu nêu quan điểm.
Trước vấn đề này, GS.TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trưởng Dự án Tiêm chủng mở rộng Quốc gia cho biết, vắc xin Quinvaxem đã được kiểm nghiệm về chất lượng, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, từng lô vắc xin.
Thực tế từ tháng 6/2010 đến nay, Việt Nam cũng đã tiêm hơn 25 triệu mũi Quinvaxem. Nhờ đó, tỷ lệ trẻ mắc các bệnh bạch hầu, ho gà… đã giảm hẳn. Về những phản ứng sau tiêm vắc xin này, năm 2013 WHO cũng đã có đánh giá về 9 ca phản ứng sau tiêm, cho thấy tỉ lệ phản ứng thấp hơn nhiều cho với khuyến cáo.
Theo Bộ Y tế, trước đó, các phương án thay thế cũng đã được đặt ra nhưng khó khăn nhất vẫn là nguồn vắc xin và kinh phí. Hơn nữa, nhà sản xuất vắc xin có thành phần vô bào trên thế giới cũng chưa thể đáp ứng ngay nhu cầu thay thế của Việt Nam.
Kim Thảo
Ý kiến bạn đọc