Đồng minh phản bội, Tổng thống Ukraine “chết lặng”

(VnMedia) - Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã vô cùng sốc khi đồng minh từng sát cánh với quân Kiev chiến đấu chống lại lực lượng ly khai lại giáng cho ông một đòn choáng váng như vậy.

Tổng thống Poroshenko

Ông Igor Kolomoisky hồi năm ngoái đã được trao quyền và sức mạnh chính trị để thiết lập một quân đội riêng nhằm sát cánh với quân Kiev trong cuộc chiến chống lại lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine. Tuy nhiên, hồi tuần trước, ông này đã sử dụng quyền được trao để chiếm trụ sở của tập đoàn dầu mỏ quốc gia ở thủ đô Kiev. Đây rõ ràng là đòn giáng chí tử vào Tổng thống Poroshenko.

Khi mà chính quyền Ukraine đang phải vất vả, chật vật chống đỡ với nền tài chính gần như sụp đổ và một thoả thuận hoà bình mong manh với lực lượng ly khai miền đông Ukraine, thì họ lại phải đối mặt thêm với một cuộc chiến đau đớn với một đầu sỏ chính trị từng là đồng minh của họ - một người sở hữu trong tay quân đội riêng.

Ông Igor Kolomoisky - người đứng đầu khu vực bất ổn Dnipropetrovsk ở miền đông Ukraine và cũng là một nhà tài phiệt, đã được trao quyền và sức mạnh chính trị để thiết lập một quân đội ngay sau cuộc cách mạng Maidan hồi năm ngoái. Tuần trước, ông này đã châm ngòi cho cái gọi là một cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất bằng cách dùng chính quân đội riêng của mình để chiếm trụ sở của công ty dầu mỏ quốc gia ở thủ đô Kiev. Theo các chuyên gia, nguy cơ là một sự chia chác lại tài sản và ảnh hưởng sẽ diễn ra trong bối cảnh Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đang thúc giục, yêu cầu Kiev phải tiến hành các cải cách sâu rộng nhằm thay đổi nền kinh tế vốn bị thống trị bởi các nhà tài phiệt.

“Cuộc chiến” ở công ty dầu mỏ quốc gia của Ukraine đã leo thang từ ngày hôm qua (24/3) khi những người ủng hộ ông Kolomoisky ở Dnipropetrovsk thông báo rằng họ sẽ tiến hành một cuộc biểu tình rầm rộ trong ngày hôm nay (25/3) nhằm ủng hộ “sự phi tập trung hoá” lớn hơn cho khu vực của họ và được cấp tài chính nhiều hơn từ Kiev.

Không giống như cuộc chiến chống lại lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine – lực lượng được sự ủng hộ đáng kể của Moscow, vấn đề xung quanh ông Kolomoisky hoàn toàn mang tính nội bộ. Một trong những yêu cầu then chốt của những người biểu tình Maidan khi lật đổ cựu Tổng thống Viktor Yanukovych là chấm dứt sự thống trị về kinh tế của những nhà tài phiệt bóc lột. Thay vào đó, nhiều nhà tài phiệt lại đang được chính phủ mới ở Kiev trao quyền, cho họ quản lý những khu vực quan trọng và được tự do thoải mái duy trì trật tự ở đó.

Một số chuyên gia đã cảnh báo rằng, việc trao quyền cho các nhà tài phiệt trên thực tế đã biến họ thành thủ lĩnh các khu vực và điều đó sẽ gây ra vấn đề cho tương lai của đất nước Ukraine. Kolomoisky – một ông trùm về ngành truyền thông và ngân hàng, thực sự đã mạnh tay đàn áp những người ủng hộ lực lượng ly khai ở Dnipropetrovsk. Ông này đã cấp nguồn tài chính cho lực lượng chiến binh riêng của mình. Đây là lực lượng đóng một vai trò quan trọng trong cuộc nội chiến ở miền đông Ukraine. Có tin đồn cho hay, ông Kolomoisky đang kiểm soát một lực lượng gồm 10.000 chiến binh có vũ trang.

Tổng thống Petro Poroshenko đã ra lệnh tất cả những tiểu đội tư nhân như vậy phải được sáp nhập vào lực lượng vũ trang chính thức của Ukraine. Tuy nhiên, trong một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy điều đó đã không xảy ra,Tổng thống Poroshenko hồi đầu tuần này đã phải nhắc lại trong một cuộc họp với giới tướng lĩnh quân sự rằng: “Bảo vệ lãnh thổ sẽ phụ thuộc vào sự nghiêm ngặt từ trên xuống dưới của quân đội. Những người đứng đầu khu vực không được sở hữu quân đội riêng”.

"Mọi việc đang trở nên thực sự nghiêm trọng. Kolomoisky đã thách thức giới lãnh đạo Kiev bởi ông này cho rằng Kiev đang ủng hộ tất cả các nhà đầu sỏ chính trị khác đang cạnh tranh với ông này. Thật là điều tồi tệ nhưng ông Kolomoisky không có đủ nguồn lực để giành chiến thắng trong một cuộc đấu với tất cả những người khác”, ông Volodymyr Horbach – một chuyên gia thuộc Viện Hội nhập Châu Âu-Đai Tây Dương ở thủ đô Kiev, đã nhận định như vậy.

Vì đâu nên nỗi?

Cuộc khủng hoảng mới nhất trong nội bộ chính quyền Kiev bùng lên sau khi Quốc hội Ukraine hồi tuần trước thông qua một dự luật trong đó cho phép dễ dàng thay đổi sự quản lý ở các công ty nhà nước. Ông Kolomoisky sở hữu cổ phần nhỏ trong tập đoàn dầu mỏ quốc gia UkrNafta, nhưng ông này đã kiểm soát tập đoàn đó trong nhiều năm nay, gạt sang một bên các đối thủ và tự cung cấp dầu mỏ vào các công ty riêng của mình qua hệ thống mạng lưới đường ống quốc gia UkrTransNafta cũng do ông Kolomoisky kiểm soát. Khi chính phủ tìm cách sa thải người đứng đầu UkrTransNafta, ông Kolomoisky đã cùng lực lượng vũ trang của mình xông vào văn phòng ở Kiev.

Nhưng ông Kolomoisky có thể đã vượt quá giới hạn, giới phân tích nhận định.

"Ông Kolomoisky là một nhà tài phiệt và một chính trị gia cực kỳ có ảnh hưởng. Ông này có hệ thống vận động hành lang rất mạnh ở thủ đô Kiev. Tuy nhiên, ông này đang chống lại nhà nước. Ông này đang đe doạ đến sự ổn định ở Ukraine", ông Vadim Karasyov – giám đốc Viện Nghiên cứu Chiến lược độc lập ở thủ đô Kiev, phân tích.

Kiệt Linh - (theo CSM)