(VnMedia) - Chỉ trong một tuần ngắn ngủi Tổng thống Petro Poroshenko đã khiến nhiều người cảm thấy khó hiểu khi từ chỗ gay gắt cáo buộc Moscow “xâm lược trực tiếp” Ukraine thì chỉ hai ngày sau đã quay ngoắt lại tuyên bố tiến trình hoà bình đang được khởi động. Phải chăng, trước tình trạng thảm bại của quân đội, Tổng thống Ukraine đang phải cầu hoà?
 |
Tổng thống Poroshenko |
Khi văn phòng của Tổng thống Poroshenko hôm 3/9 thông báo, ông này và người đồng cấp Nga Vladimir Putin đã đạt được thoả thuận về một lệnh ngừng bắn ở miền đông Ukraine – một tuyên bố mà Moscow nhanh chóng bác bỏ, thì Thủ tướng Ukraine lại khiến sự khó hiểu tăng lên khi tiếp tục ra sức chỉ trích Nga bằng những ngôn từ rất khó nghe.
Sau đó, vào ngày hôm qua (4/9), phát biểu bên lề hội nghị thượng đỉnh NATO ở Wales – nơi Ukraine nhận được những cam kết mới về sự ủng hộ của phương Tây, Tổng thống Poroshenko xác nhận ông sẽ ra lệnh ngừng bắn trong ngày hôm nay (5/9) nếu kế hoạch hoà bình đề xuất được ký kết ở Minsk như mong đợi.
Cuộc chiến ở miền đông Ukraine giữa quân đội Kiev và lực lượng ly khai đã áp đảo mọi vấn đề khác trong 3 tháng đầu tiên cầm quyền của Tổng thống Poroshenko. Hơn 2.600 người đã thiệt mạng. Quân đội trung thành với Kiev đã giành chiến thắng như chẻ tre trong suốt mùa hè, chiếm được nhiều vùng lãnh thổ ở miền đông Ukraine. Tuy nhiên, tình hình đã bất ngờ đảo chiều hoàn toàn khi lực lượng ly khai phản công, liên tiếp đánh bại quân Kiev ở nhiều mặt trận trong tháng 8 và tháng 9 này.
Tổng thống Poroshenko dường như đã chấp nhận thực tế rằng, sẽ không có một chiến thắng quân sự như ông này từng tuyên bố và mong muốn. Sự thay đổi lừng chừng và có phần thận trọng của ông này đối với một lệnh đình chiến phản ánh đúng thực tế trên chiến trường hiện nay cũng như nền chính trị trong nước của Ukraine trước thềm cuộc bầu cử Quốc hội diễn ra vào ngày 26/10 tới.
"Ông Poroshenko đã có kế hoạch giải phóng Donetsk và Luhansk (các thành phố miền đông chính đang nằm trong tay lực lượng ly khai) trước cuộc bầu cử và sẽ trở thành người chiến thắng. Tuy nhiên, kế hoạch đó đã không phát huy hiệu quả”, nhà phân tích chính trị Volodymyr Fesenko nhận định.
"Rõ ràng là thay vì giành chiến thắng trong cuộc chiến ở miền đông, Tổng thống Poroshenko có thể sẽ thất bại. Đây là một nguy cơ rất lớn và vì thế, đối với ông Poroshenko, tốt hơn hết là nên chấp nhận đình chiến, bảo đảm “một tỉ số hoà” trong cuộc chiến khó thắng ở miền đông đồng thời tạo cơ hội cho các cuộc bầu cử diễn ra”, nhà phân tích Fesenko đã đưa ra quan điểm như vậy.
Kiev và phương Tây tin rằng, việc lực lượng ly khai miền đông Ukraine bất ngờ lật ngược hoàn toàn thế trận trong cuộc chiến với quân Kiev là do sự hậu thuẫn của Nga. Moscow bác bỏ cáo buộc này đồng thời kiên trì kêu gọi Kiev ngừng bắn, ngồi vào bàn đàm phán để tiến tới khởi động tiến trình hoà bình, tháo gỡ cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Moscow bác bỏ việc nước này có thoả thuận ngừng bắn với chính quyền Tổng thống Poroshenko, khẳng định Nga không phải là một bên trong cuộc xung đột này và vì thế không có chuyện Nga đàm phán về một lệnh đình chiến với Kiev.
Đối diện với nguy cơ, Tổng thống Poroshenko nỗ lực khởi động tiến trình hoà bình
Theo ông Fesenko, "Tổng thống Poroshenko là một người thực tế và thực dụng ... Ông ấy hiểu rằng ông ấy có rất ít thời gian và rằng ông ấy cần phải giải quyết tình hình kinh tế cũng chấm dứt chiến tranh một cách nhanh chóng hơn”.
Có vẻ như ông Poroshenko đang kiên quyết theo đuổi một lệnh ngừng bắn hơn sau khi quân đội của ông liên tiếp thua trận trên chiến trường. Nhà lãnh đạo Ukraine hôm qua tuyên bố, ông sẽ làm mọi điều có thể để thiết lập một chế độ ngừng bắn ở miền đông Ukraine.
“Chúng tôi sẽ làm mọi điều có thể nhằm thực thi lệnh đình chiến. Các binh lính đã hy sinh mạng sống, nhiều dân thường vô tội đã thiệt mạng. Tôi với tư cách là Tổng thống Ukraine sẽ phải làm tất cả mọi điều có thể”, ông Poroshenko tuyên bố trong cuộc họp báo tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Wales.
Ông Poroshenko cho hay, ông đặt nhiều hy vọng vào cuộc họp của nhóm tiếp xúc sắp tới dự kiến diễn ra ở Minsk trong ngày hôm nay (5/9).
Tuy nhiên, việc Tổng thống Poroshenko, 48 tuổi, theo đuổi tiến trình hoà bình cũng có thể làm nảy sinh một số nguy cơ cho ông này. Nếu chấp nhận tiến trình hoà bình theo đề nghị của Moscow, ông Poroshenko chắc chắn sẽ trở thành mục tiêu chỉ trích của giới chính sách có tư tưởng diều hâu và chống Nga ở Kiev.
Không rõ là Moscow và Kiev có thể kiểm soát được các thành phần cực đoan ở cả hai phía hay không và bất kỳ nỗ lực nào nhằm biến một lệnh ngừng bắn thành một giải pháp chính trị lâu dài cũng đều được cho là sẽ vấp phải nhiều khó khăn.
Cả hai phe đối địch ở Ukraine đều không thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ lắm cho một lệnh ngừng bắn. Nhiều người miền đông Ukraine vẫn còn ác cảm với Kiev. Họ cho rằng, Kiev đã dùng quân đội để bắn phá bừa bãi nhằm vào họ. “Ukraine đang tấn công và bắn vào chúng tôi.... Nước Cộng hoà Nhân dân tự xưng Donetsk đã giúp chúng tôi và cố gắng giải thoát chúng tôi khỏi những kẻ ngu ngốc đó (ám chỉ đến Kiev)”, một người dân có tên là Nikolai đã nói như vậy.
Trong khi đó, các thành phần hiếu chiến ở Ukraine cũng không muốn ngừng bắn với lực lượng ly khai. Tuy nhiên, lực lượng ly khai đã thể hiện sự sẵn sàng tham gia vào một thoả thuận ngừng bắn với chính quyền Kiev. Điều này ít nhiều đem lại hy vọng về việc tháo gỡ cuộc khủng hoảng nghiêm trọng và đẫm máu kéo dài nhiều tháng qua ở miền đông Ukraine.
Kiệt Linh -
(tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc