(VnMedia) - Bất chấp những lời ve vuốt và sau này là cả lời đe dọa, cảnh báo sắc lạnh từ đối phương, Philippines hôm qua (30/3) đã “vung thanh gươm pháp lý” chính thức thách thức đường lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông. Bước đi này của Manila chắc chắn sẽ khiến Bắc Kinh điếng người vì tức giận.
 |
Ảnh minh họa |
Cụ thể, ngày hôm qua, chính phủ Philippines đã nộp biên bản nghi nhớ về lập trường và lý lẽ của nước này trong vụ kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế về các cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Theo lời giới chức Philippines, tài liệu pháp lý của họ chứa đựng rất nhiều bằng chứng và những lập luận pháp lý nhằm chứng minh tính vô giá trị của những đòi hỏi chủ quyền thái quá của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Phớt lờ những đòn trả đũa mà Trung Quốc có thể đưa ra, chính phủ Phlippines đã chuyển tài liệu được gọi là “biên bản ghi nhớ” theo cách nói của giới chuyên môn đến cho Tòa án Quốc tế ở Hà Lan vào khoảng 9h37 sáng ngày hôm qua (30/3) theo giờ Manila - đúng hạn định được đưa ra. Tại đây, 5 thành viên của bồi thẩm đoàn hoạt động theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển sẽ xét xử vụ kiện của Manila.
“Ngay hôm nay, Philippines đã trình bản ghi nhớ lên tòa án quốc tế trực tiếp giải quyết vụ kiện chống lại nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển”, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario thông báo tại cuộc họp báo.
“Với những bằng chứng chắc chắn và thuyết phục, mục tiêu tối cao của bản ghi nhớ đó là lợi ích quốc gia của chúng tôi”.
Manila từ chối công bố bản ghi nhớ của họ bởi nó vẫn chưa được tòa án xem xét.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Del Rosario cho biết, “bản ghi nhớ” của Philippines bao gồm “10 quyển chứa đựng nhiều bản đồ”, gần 4.000 trang”, trong đó đưa ra những lý lẽ, lập luận và bằng chứng củng cố cho tuyên bố của Manila về việc những đòi hỏi chủ quyền thái quá của Trung Quốc ở Biển Đông là bất hợp pháp. Philippines mới chuyển bản mềm cho tòa án quốc tế ở Hà Lan trong khi bản cứng của tài liệu đó sẽ được chuyển đến tòa trong ngày hôm nay (31/3).
Theo lời ông Del Rosario, tài liệu của họ “có chứa những phân tích của Philippines về luật áp dụng và những bằng chứng có liên quan đồng thời chứng minh rằng tòa án có thẩm quyền xét xử tất cả những tố cáo của Philippines.
Tài liệu của Philippines sẽ được tòa án dùng để xác định liệu vụ kiện của Manila có giá trị pháp lý theo luật quốc tế hay không và liệu tòa án có thẩm quyền xét xử vụ việc đó hay không, ông Del Rosario cho hay.
Theo thủ tục của tòa, Trung Quốc sẽ phải nộp một bản ghi nhớ đưa ra các lý lẽ, lập luật phản bác lại cáo buộc của Philippines. Tuy nhiên, Bắc Kinh chắc chắn sẽ không thực hiện thủ tục này vì họ liên tục nhấn mạnh đi nhấn mạnh lại rằng họ sẽ không tham gia vào tiến trình pháp lý do Philippines đơn phương khởi động.
Sau khi Philippines nộp bản ghi nhớ, tòa án quốc tế sẽ quyết định bước tiếp theo và sẽ yêu cầu các bên có liên quan trong vụ kiện thực hiện tiến trình hành động tiếp theo.
Sức ép từ Trung Quốc
Kể từ khi Philippines khởi động vụ kiện hồi tháng 1 năm 2013, Bắc Kinh đã tìm mọi cách để gây sức ép buộc Manila rút khỏi tiến trình pháp lý này. Trung Quốc còn gây sức ép ngoại giao với cả những nước ủng hộ hành động pháp lý của Philippines.
Trung Quốc khăng khăng khẳng định họ có “chủ quyền lịch sử không thể tranh cãi” với gần như toàn bộ Biển Đông, thậm chí chồng lấn vào cả những khu vực nằm sát bờ biển của các nước xung quanh.
Bắc Kinh tuyên bố không công nhận vụ kiện của Philippines và liên tiếp cảnh báo Manila rằng, một hành động pháp lý như thế sẽ gây tổn hại đến quan hệ song phương. Trước đó, Trung Quốc thậm chí đã chìa ra một “củ cà rốt” cho Manila để thuyết phục nước này hoãn lại việc nộp bản ghi nhớ về lập luận của họ trong tranh chấp ở Biển Đông lên tòa án quốc tế.
Tuy nhiên, mọi sức ép của Trung Quốc đã không lay chuyển được quyết tâm của Manila. Nước này từng tuyên bố, họ buộc phải dùng đến biện pháp tòa án sau khi đã áp dụng mọi bước đi có thể để giải quyết tranh chấp Biển Đông với Bắc Kinh nhưng không có tác dụng. Việc Manila kiện Bắc Kinh ra tòa án quốc tế đã nhận được sự ủng hộ của nhiều nước, đặc biệt các đồng minh của Philippines như Mỹ, Nhật Bản.
Một chuyên gia nhận định, việc Manila nộp biên bản ghi nhớ đúng hạn định của tòa án quốc tế sẽ tăng cường thêm sức ép với Trung Quốc trong việc “bảo vệ đường 9 đoạn hay còn gọi là đường lưỡi bò của họ”. Bước đi của Philippines “sẽ gia tăng thêm sức ép về mặt tinh thần đối với Trung Quốc, buộc nước này phải làm rõ hơn về những đòi hỏi ‘chủ quyền dựa vào lịch sử’ hay ‘chủ quyền không thể tranh cãi’ dưới góc độ của luật pháp quốc tế”, Giáo sư Carl Thayer - một chuyên gia về Biển Đông thuộc Học viện Quốc phòng Australia đã nhận định như vậy.
Vụ kiện của Philippines sẽ mất khoảng 1 năm hoặc hơn thế trước khi tòa án quốc tế đưa ra được một phán quyết. Trong lúc này, Trung Quốc được cho là sẽ tìm cách củng cố thêm cho đòi hỏi chủ quyền của họ ở Biển Đông, ông Thayer cho biết.
“Trung Quốc sẽ tranh thủ cơ hội để tăng cường thực hiện chiến thuật ‘lát cắt salami’ nhằm tạo ra thực tế là mọi việc đã rồi khi tòa án quốc tế công bố phán quyết của họ”, chuyên gia người Australia nói.
Một quyết định có lợi cho Philippines của tòa án quốc tế sẽ củng cố thêm pháp quyền, ông Thayer cho hay. Cũng theo ông này, “sử dụng luật pháp quốc tế có thể là ‘vũ khí của kẻ yếu’ nhưng nỗ lực dũng cảm của Philippines trong việc sử dụng các phương tiện pháp lý để tạo ra một trật tự khu vực ổn định sẽ được hầu hết các nước trong khu vực đánh giá là tích cực, trong đó có các nước thành viên của Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á. Mặc dù phán quyết của tòa án quốc tế không có điều khoản bắt buộc thực thi nhưng một phán quyết có lợi sẽ là một chiến thắng về mặt tinh thần rất lớn cho Philippines”.
Kiệt Linh -
(tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc