(VnMedia) - Năm 2013 là năm chứng kiến siêu cường số 1 thế giới thất bại thảm hại trên chính trường quốc tế khi liên tục bị Nga “hạ đo ván” trong một loạt vấn đề quan trọng. Hình ảnh của nước Mỹ cũng bị sụt giảm rất lớn vì scandal chấn động liên quan đến chương trình do thám.
 |
Nước Mỹ năm 2013 đã phải đối mặt với sự chỉ trích gay gắt của các đồng minh thân thiết ở Châu Âu vì chương trình do thám. |
Lâu nay, Mỹ vẫn được coi là cường quốc số 1 thế giới. Vì thế, Mỹ tự cho mình có vai trò lãnh đạo, dẫn dắt các nước khác đi theo mình. Tuy nhiên, trong năm vừa qua, Mỹ đã không thể hiện được vai trò thủ lĩnh của họ. Điều này có thể được thấy qua vụ Snowden và cuộc chiến ở Syria.
Với quyền lực, sức mạnh và ảnh hưởng của mình, Mỹ thường quen đi gây áp lực với các nước khác để đạt được mục đích của mình hoặc hướng các nước đi theo con đường mà họ lựa chọn. Tuy nhiên, trong vụ liên quan đến cựu nhân viên CIA Edward Snowden, Mỹ đã bị bẽ mặt khi vấp phải sự cứng rắn, tự chủ của Nga.
Edward Snowden - cựu nhân viên CIA bị Mỹ gọi là “kẻ phản bội” vì đã tiết lộ thông tin mật của đất nước. Snowden đã bị Mỹ truy nã gắt gao vì bị cáo buộc hai tội danh là làm gián điệp và ăn cắp thông tin tối mật sau khi anh này tiết lộ một loạt thông tin mật về các chương trình do thám của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ. Snowden đã chạy sang Hồng Kông trước khi trốn sang thủ đô Moscow và xin tị nạn chính trị tạm thời ở Nga hồi tháng 7 năm ngoái. Washington đã liên tục kêu gọi Moscow bác bỏ đơn xin tị nạn của Snowden và đưa anh này trở lại Mỹ để chịu sự xét xử.
Mỹ đã dùng đủ mọi cách, từ thuyết phục đến đe dọa nhưng chẳng thể làm ông Putin lung lay. Moscow đã chính thức cấp quy chế tị nạn tạm thời cho Snowden hồi đầu tháng 8.
Trong vụ việc này, Mỹ đã bị Nga làm cho “mất mặt”. Lâu nay, Mỹ vẫn luôn giương cao “lá bài” dân chủ, nhân quyền để công kích Nga nhưng vụ Snowden đã khiến Mỹ hoàn toàn bẽ mặt bởi nó đã cho thấy, siêu cường tự cho mình là người bảo vệ “dân chủ, nhân quyền” đang đi ngược lại với các giá trị mà họ coi là “cốt lõi”, phải bảo vệ.
Điều đáng chú ý là thế giới chứng kiến một nước Nga tự tin đối mặt với một siêu cường Mỹ quen dùng uy thế, sức mạnh để áp đảo các nước khác, buộc các nước khác phải quy phục theo cách của mình.
Tiếp đó, trong cuộc khủng hoảng Syria, Mỹ đã hứng “một bàn thua trong thấy” trước Nga. Mỹ cũng phải “chịu ơn” Nga vì Tổng thống Putin đã “cứu” người đồng cấp Obama một bàn thua trông thấy khi vào giờ phút cuối cùng đã ngăn cho Mỹ không phải mắc kẹt thêm vào một vũng lầy chiến tranh nữa ở khu vực Trung Đông vốn đầy bạo lực và bất ổn.
Mỹ rõ ràng không muốn mình bị kéo thêm vào một cuộc chiến tranh khác ở Trung Đông, đặc biệt là ở Syria – một chiến trường được cho là sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, vì Tổng thống Obama đã “chót” tuyên bố về cái gọi là “lằn ranh đỏ” trong vấn đề vũ khí hóa học nên ông này không thể không thực hiện lời nói của mình.
Rất may, vào những giờ phút cuối cùng, Nga đã cứu Mỹ một bàn thua trông thấy khi đưa ra được một đề xuất có tính đột phá giúp tháo gỡ vấn đề Syria bằng biện pháp hòa bình chứ không phải quân sự.
Trong tiến trình xử lý vấn đề Syria, Nga đã làm nước Mỹ lu mờ, trở thành nước giữ vai trò lãnh đạo, dẫn dắt. Điều đáng nói là Nga đã thể hiện một hình ảnh đẹp khi theo đuổi con đường hòa bình, ngoại giao tránh chiến tranh. Trong khi đó, siêu cường số 1 thế giới lại khiến cộng đồng thế giới không hài lòng khi dựa vào vũ lực, chiến tranh để giải quyết tình hình.
Một nước Mỹ luôn tự cho mình là lực lượng bảo vệ thế giới, đấu tranh cho hòa bình, dân chủ, tự do nhưng dường như lại luôn dùng đến sức mạnh, vũ lực để giải quyết vấn đề. Trong khi đó, nước Nga của ông Putin luôn bị Mỹ và phương Tây chỉ trích về vấn đề dân chủ, nhân quyền lại chính là nước giương cao ngọn cờ hòa bình trong cách thức xử lý các cuộc khủng hoảng quốc tế.
Uy tín của Mỹ sụt giảm
Ngoài bị Nga “hạ đo ván” trong vụ Snowden và cuộc khủng hoảng Syria, nước Mỹ năm qua phải đối mặt với tình thế bối rối gây ra từ scandal chấn động liên quan đến chương trình do thám, nghe lén của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ. Vụ scandal này đã khiến uy tín của Mỹ “bị giáng thêm một đòn mạnh”. Mỹ đã khiến ngay cả những đồng minh mạnh nhất, thân thiết nhất của họ cũng phải phật lòng vì trò nghe lén.
Hồi tháng 10, các nhà lãnh đạo Châu Âu đã đồng loạt thể hiện sự tức giận, thất vọng và mất niềm tin vào Mỹ sau khi những thông tin liên tiếp về việc siêu cường số 1 thế giới do thám hàng loạt nước đồng minh được tung ra. Nữ Thủ tướng Đức Angela Merkel đã thẳng thừng tuyên bố, Mỹ phá vỡ tan tành niềm tin của các nước Châu Âu vào chính quyền của Tổng thống Barack Obama và làm phương hại đến mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương vốn vô cùng quan trọng này.
Bà Markel và các đồng nghiệp Châu Âu của mình không tránh khỏi cảm giác tức giận, phẫn nộ và mất niềm tin khi những tiết lộ mới nhất gần đây cho thấy Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ đã nghe lén 5 tỉ cuộc điện thoại mỗi ngày của người dân trên toàn cầu. Điều đặc biệt là Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ đã nghe lén điện thoại của tới 35 nhà lãnh đạo thế giới, trong đó có Thủ tướng Đức Angela Merkel.
"Do thám các bạn bè của mình là điều không thể chấp nhận được”, Thủ tướng Merkel đã từng chỉ trích Mỹ như vậy.
Ngoài các nước Châu Âu, một loạt nước Châu Á cũng phản đối gay gắt chương trình do thám của .
Bản thân giới chức Mỹ từng lên tiếng thừa nhận, một số hành động trong chương trình do thám của nước Mỹ đã “đi quá xa”.
Kiệt Linh
Ý kiến bạn đọc