(VnMedia) - Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua (6/8) cho biết, ông “rất thất vọng” trước việc Nga trao quy chế tị nạn tạm thời cho “kẻ phản bội nước Mỹ”.
 |
Mỹ đang cân nhắc khả năng huỷ bỏ cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Obama và người đồng cấp Putin vào tháng 9 tới. |
Trong phát biểu đầu tiên về vụ Edward Snowden – cựu nhân viên CIA tiết lộ thông tin mật về chương trình do thám của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ, Tổng thống Obama đã bày tỏ sự “thất vọng” về quyết định của chính quyền Tổng thống Putin trong việc cho Snowden ở lại Nga, không đếm xỉa gì đến yêu cầu trao trả “kẻ phản bội nước Mỹ” của Nhà Trắng.
Tổng thống Obama cho rằng, bước đi trên của Nga phản ánh “thách thức ngầm” mà ông phải đối mặt trong quan hệ với Moscow.
"Có những thời điểm Nga lại quay trở về cách nghĩ, tư tưởng thời Chiến tranh Lạnh. Tôi liên tục nói với họ và với Tổng thống Putin rằng, đó đã là chuyện của quá khứ”, ông Obama đã nói như vậy khi bình luận về quyết định của Nga trong chương trình truyền hình “The Tonight Show” của đài truyền hình NBC.
Snowden – một nhà cựu phân tích của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ, bị cáo buộc tiết lộ một loạt thông tin chi tiết về các chương trình do thám, giám sát có tính bí mật cao của chính phủ Mỹ. Anh này sau đó đã chạy sang Hồng Kông trước khi trốn sang Nga và sống nhiều tuần ở khu vực quá cảnh của một sân bay ở thủ đô Moscow. Snowden đã làm đơn xin tị nạn ở Nga. Bất chấp những lời kêu gọi khẩn thiết và kể cả đe doạ của phía Mỹ nhằm buộc Moscow phải cho dẫn độ Snowden về Mỹ để đối mặt với một phiên toà xét xử, chính phủ Nga cuối cùng cũng quyết định trao cho Snowden quy chế tị nạn tạm thời. Theo đó, anh này sẽ được sống ở Nga trong vòng 1 năm.
Quyết định của chính quyền Nga đã khiến Mỹ tức giận. Tổng thống Obama đang phải chịu sức ép ngày một mạnh mẽ đòi ông này phải tẩy chay cuộc gặp thượng đỉnh đã dự kiến từ trước với Tổng thống Putin ở Nga vào tháng 9 tới, bên lề Hội nghị G-20.
Hôm qua, ông chủ Nhà Trắng cho biết, ông sẽ đến tham dự hội nghị thượng đỉnh quốc tế ở St. Petersburg, nói rằng việc Mỹ tham gia vào các cuộc đối thoại giữa những cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới là rất quan trọng. Tuy nhiên, ông Obama cho biết, ông chưa quyết định xem liệu có huỷ bỏ kế hoạch gặp gỡ ông chủ điện Kremlin ở thủ đô Moscow hay không.
Nhà Trắng cho biết, họ đang đánh giá lại “tính thiết thực” của cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Obama và Putin.
Phản ứng của Nga
Phản ứng trước những phát biểu của Tổng thống Obama và Nhà Trắng, Nga hôm qua đã lên tiếng chỉ trích Mỹ về việc làm dấy lên những hoài nghi về việc liệu cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Obama và Putin có được tiến hành vào tháng 9 tới hay không.
“Chính quyền Mỹ đang gây ra những hoài nghi về mối quan hệ tiếp xúc song phương ở cấp cao nhất. Tôi cho rằng, đó là sự bóp méo hoàn toàn sự thực. Họ đang nhìn vào một cái gương không có thật”, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga – ông Sergei Ryabkov cho biết trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin Interfax.
Theo lời ông Ryabkov, Nga “không rõ tại sao Mỹ lạị thổi tung mọi thứ lên vì Snowden”.
Trước đó, phát ngôn viên Nhà Trắng – ông Jay Carney hồi đầu tuần cho biết, trong vài ngày tới, Washington sẽ quyết định về việc liệu có xúc tiến cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Obama và ông Putin ở thủ đô Moscow vào đầu tháng 9 tới.
Quan hệ Nga-Mỹ đang rơi vào căng thẳng nghiêm trọng sau khi Moscow hôm 1/8 quyết định trao quy chế tị nạn tạm thời cho Snowden. Ông Carney cho biết, Mỹ phản đối quyết định của Nga trong vấn đề Snowden.
Nói về cuộc gặp thượng đỉnh ở Moscow, phát ngôn viên Carney cho biết: “Chúng tôi đang đánh giá lại kế hoạch gặp gỡ không chỉ vì sự bất đồng liên quan đến vấn đề Snowden mà còn một số vấn đề khác mà chúng tôi vẫn chưa tìm được tiếng nói chung”.
Trước đó, Tổng thống Obama đã nhất trí gặp thượng đỉnh với người đồng cấp Putin trước thềm cuộc họp thượng đỉnh G-20 diễn ra ở Saint Petersburg vào ngày 5-6/9 tới.
Hai Thượng nghị sĩ Mỹ - Lindsey Graham của Đảng Cộng hoà và Chuck Schumer của Đảng Dân chủ, thậm chí còn đòi thay đổi địa điểm diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh G-20 nếu Moscow không trao trả cho Mỹ “kẻ phản bội” Snowden.
Thượng nghị sĩ kỳ cựu của Mỹ - ông John McCain còn gọi động thái của Nga là “một cái tát vào mặt tất cả những người Mỹ và bây giờ là lúc Mỹ nên xem xét lại một cách căn bản mối quan hệ với nước Nga của ông Putin”. Một nguồn tin từ NBC cho rằng, Tổng thống Obama đã quyết định hoãn cuộc gặp với người đồng cấp Putin. Tuy nhiên, thông tin này hoàn toàn chưa được kiểm chứng.
Có thể nói, giới chức Mỹ rất tức giận trước quyết định “không nể mặt” của Nga trong vấn đề Snowden. Tuy nhiên, hầu hết các nhà phân tích nhận định, vụ việc Snowden sẽ không gây ảnh hưởng gì lớn đến quan hệ Nga-Mỹ. Điều đó được thể hiện qua việc Mỹ vẫn tiến hành đàm phán song phương với Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng của Nga trong ngày thứ Sáu tới (9/8).
Bộ Ngoại giao Mỹ đã xác nhận thông tin trên, nói rằng các cuộc đàm phán song phương Nga-Mỹ sẽ được tiến hành như bình thường. Vụ Snowden sẽ là một trong những nội dung được đề cập đến khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel có cuộc gặp với hai người đồng cấp Nga.
Kiệt Linh -
(tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc