Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi đã bác bỏ tối hậu thư của quân đội yêu cầu Tổng thống tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng chính trị trong vòng 48 giờ. Động thái của ông có thể đưa đất nước vào một ngã rẽ nguy hiểm.
Trong tuyên bố, ông Morsi cho rằng tối hậu thư của quân đội Ai Cập có thể gây chia rẽ trong dân chúng, làm xói mòn trật tự xã hội, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục theo đuổi tiến trình hòa giải dân tộc để giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị. Trước đó, ngày 1.7, quân đội Ai Cập đã ra tối hậu thư với Tổng thống Morsi và các chính đảng trong vòng 48 giờ phải “đáp ứng các yêu cầu của nhân dân”. Nếu không, quân đội sẽ công bố lộ trình chính trị riêng cho Ai Cập và các biện pháp nhằm giám sát việc thực hiện lộ trình này.
Giới phân tích cho rằng, quân đội đã có bước đi đầu tiên quyết liệt thể hiện sự phản ứng với chế độ Morsi khi gắn kết với các yêu cầu của người dân. Theo họ, thông điệp của quân đội là ông Morsi phải từ chức, đồng thời khẳng định vai trò lịch sử của quân đội là “đứng về phía nhân dân”.
Không chỉ đối mặt với sức ép từ quân đội và các lực lượng đối lập, Tổng thống Morsi còn đối mặt với hệ thống tư pháp trong nước. Trong một diễn biến mới nhất, một tòa án phúc thẩm của nước này đã ra quyết định phục chức cho cựu Tổng công tố Abdel - Maguid Mahmoud, người bị sa thải hồi tháng 11 năm ngoái và từng làm dấy lên hàng loạt tranh cãi giữa Tổng thống Morsi và giới tư pháp Ai Cập. Chính khách này còn vấp phải sự phản đối của nhiều thành viên nội các khi hàng loạt quan chức cấp cao trong chính phủ xin từ chức. Mới nhất là đơn từ chức của Ngoại trưởng Mohammed Kamel Amr sau khi 5 bộ trưởng trong Chính phủ Ai Cập tuyên bố từ nhiệm.
Đánh giá về những diễn biến mới tại Ai Cập, các chuyên gia quốc tế nhận định, vòng vây đối với Tổng thống Morsi đang dần khép lại và nếu không có những bước đi thận trọng và thỏa đáng, chính khách này có thể không tránh khỏi kịch bản của người tiền nhiệåm Hosni Mubarak.
Còn nhớ một năm trước, bao trùm đất nước Ai Cập là bầu không khí mới mẻ khi lần đầu tiên sau hơn ba thập kỷ sống trong chế độ cũ, người dân được tự do đến các điểm bỏ phiếu để bầu chọn một tổng thống dân sự đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của một chính phủ dân chủ. Vào thời điểm đó, Mùa Xuân Ảrập tràn qua Trung Đông - Bắc Phi với chặng dừng chân tại Ai Cập được tung hô như một cuộc cách mạng, lật đổ chế độ cũ và thổi luồng sinh khí mới vào đời sống chính trị của đất nước. Tổng tuyển cử được tổ chức sau khi Tổng thống Hosni Mubarak bị phế truất được coi là một thành quả của cái gọi là cuộc cách mạng đó.
Nhưng một năm sau, khi “tuần trăng mật” qua đi, người dân Ai Cập đã phải nếm trái đắng của hậu cách mạng. Ai Cập giờ đây là một bức tranh màu xám với những nét vẽ u tối là bản Hiến pháp mới gây chia rẽ sâu sắc, một nền kinh tế suy thoái, một nhà nước ngày càng rối loạn, một xã hội dân sự bị đe dọa, một chương trình nghị sự lập pháp gây quá nhiều phẫn nộ. Sự nghi kỵ, tranh giành quyền lực giữa các phe phái trong nước đã khiến chính phủ non trẻ của Tổng thống Morsi gặp không ít khó khăn trong việc điều hành đất nước.
Chưa kịp vận hành, Ai Cập đã phải tiến hành cải tổ nội các. Kinh tế chưa thể phục hồi, đời sống của người dân chưa thể được cải thiện âu cũng là điều dễ hiểu. Và đáng lo ngại hơn cả, đó là niềm tin bị sụp đổ kéo theo đất nước bị phân hóa hơn bao giờ hết trong khi các đảng phái và lực lượng ủng hộ của họ ngày càng tỏ ra cực đoan và không muốn thỏa hiệp. Những dòng người lại tiếp nối nhau đổ xuống đường.
Nhưng thay vì ủng hộ Morsi và chính phủ như một năm về trước, giờ đây khi thực tế không được như kỳ vọng, họ lại muốn tiến hành một cuộc “thay máu” mới, tái diễn kịch bản Mùa Xuân Ảrập cáo chung chế độ Mubarak. Và, như một sự trớ trêu của định mệnh, ngày 30.6 – ngày đánh dấu một năm Tổng thống Morsi nhậm chức – đã được các phe phái đối lập chọn là ngày “tổng khởi nghĩa”...
Ý kiến bạn đọc