(VnMedia) - Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và quân đội Mỹ hôm qua (5/11) đã khởi động một cuộc tập trận hải quân và không quân rầm rộ ở gần quận Okinawa, Bộ Quốc phòng Nhật Bản và báo chí địa phương cho biết. Cuộc tập trận này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc đang leo thang vì tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Đài truyền hình Nhật Bản – NHK cho biết, hơn 37.000 binh lính thuộc Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và khoảng 10.000 binh lính Mỹ tham gia vào cuộc tập trận chung lần này. Cuộc tập trận còn có sự góp mặt của một tàu sân bay khổng lồ của Mỹ.
Mang tên “Thanh gươm sắc bén”, cuộc tập trận chung Mỹ-Nhật sẽ kéo dài trong vòng 12 ngày với mục đích nhằm củng cố khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng quân đội ở gần những hòn đảo xa xôi, nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho hay.
Cuộc tập trận Thanh gươm sắc bén ban đầu được lên kế hoạch sẽ bao gồm một bài diễn tập chiếm một hòn đảo xa xôi ngoài khơi đảo Okinawa đang nằm trong tay kẻ thù, các nguồn tin báo chí địa phương cho biết.
Tuy nhiên, sau đó, Nhật Bản đã quyết định hủy bỏ bài diễn tập chiếm đảo để tránh làm trầm trọng thêm nữa mối quan hệ với nước láng giềng Trung Quốc.
Nhật Bản đã lên tiếng khẳng định, cuộc tập trận chung giữa họ với Mỹ chỉ đơn thuần là một cuộc tập trận định kỳ, tiếp nối cuộc tập trận Thanh gươm sắc bén từ năm 2010, và không liên quan gì đến những tranh chấp hiện nay với Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn nói về cuộc tập trận này với giọng điệu đầy nghi ngờ. Sau khi, thông tin về cuộc tập trận chung Mỹ-Nhật được đưa ra cách đây hơn một tuần, Trung Quốc đã bày tỏ sự phản đối gay gắt.
"Chúng tôi cực lực phản đối Nhật Bản về việc lôi kéo các nước bên ngoài tham gia vào những cuộc tập trận chung. Điều đó chỉ có thể làm tăng căng thẳng trong khu vực”, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc - ông Yang Yujun đã nói như vậy tại cuộc họp báo hôm 25/10.
Ông Yang tuyên bố: “Chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến của cuộc tập trận”. Theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Nhật Bản là nước phải chịu trách nhiệm về việc làm giảm cấp độ của mối quan hệ hợp tác, trao đổi về mặt quân sự giữa quân đội hai nước.
Dù Nhật Bản nói gì thì nhiều người vẫn tin rằng, cuộc tập trận chung giữa họ với Mỹ là nhằm để răn đe Trung Quốc bởi nó diễn ra đúng thời điểm hai nước đang căng thẳng cao độ vì tranh chấp lãnh thổ ở biển Hoa Đông.
Cả Nhật Bản, Trung Quốc và Vùng lãnh thổ Đài Loan đều đòi chủ quyền đối với một quần đảo ở biển Hoa Đông mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, Nhật Bản gọi là Senkaku. Quần đảo này gồm 5 hòn đảo nằm cách đảo Okinawa, phía nam Nhật Bản, khoảng 160km, và cách Vùng lãnh thổ Đài Loan khoảng 200km. Chùm đảo nằm giữa Nhật Bản và Đài Loan này chưa có người sinh sống nhưng lại sở hữu nguồn cá dồi dào và được cho là chứa một nguồn trữ lượng dầu mỏ khổng lồ. Nó cũng nằm gần với các tuyến đường biển quan trọng.
Nhật Bản đã kiểm soát những hòn đảo nhỏ chưa có người sinh sống ở biển Hoa Đông từ năm 1895 và đặt tên cho nhóm đảo nhỏ này là quần đảo Senkaku. Từ 1945-1972, Mỹ quản lý quần đảo này và sau đó trả về cho phía Nhật Bản. Hiện tại, Tokyo đang kiểm soát Senkaku/Điếu Ngư nhưng Trung Quốc không chấp nhận điều đó. Cuộc tranh chấp xung quanh quần đảo này là nguyên nhân chính khiến quan hệ Trung - Nhật thường xuyên rơi vào căng thẳng.
Cuộc đối đầu mới nhất giữa Trung Quốc và Nhật Bản liên quan đến quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đã bùng lên hồi tháng 9 sau khi Tokyo quyết định mua lại quần đảo này từ tay những người chủ sở hữu tư nhân.
Trong khi Mỹ không công khai ủng hộ bất kỳ bên nào trong cuộc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nhưng cường quốc số 1 thế giới có nghĩa vụ phải bảo vệ lãnh thổ Nhật Bản khỏi “một cuộc tấn công vũ trang” theo hiệp ước an ninh chung mà họ đã ký với Tokyo năm 1960.
Trong những tuần gần đây, cả Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục cử tàu thuyền tuần tra đến vùng tranh chấp đồng thời hai bên thường xuyên có những cuộc khẩu chiến gay gắt.
Các quan chức ngoại giao cấp cao của Trung Quốc và Nhật Bản đã nhất trí tăng cường các cuộc đối thoại để làm dịu tình hình căng thẳng giữa hai nước. Ngày hôm qua, Trung Quốc và Nhật Bản đã kết thúc cuộc gặp lần thứ 3 liên quan đến vấn đề tranh chấp ở Senkaku/Điếu Ngư. Cho đến thời điểm này, căng thẳng Trung-Nhật vẫn tiếp diễn do hai bên đều khăng khăng không chịu lùi bước.
Kiệt Linh -
(theo THX, New York Times, FT)
Ý kiến bạn đọc