Các cường quốc bất lực trước Syria?

(VnMedia) - Không quân Syria liên tiếp nã tên lửa và thả bom xuống những căn cứ của phe nổi dậy trong khi các chiến binh tấn công không ngừng vào một loạt thành trì của chính quyền. Những diễn biến này đã phá vỡ hoàn toàn lệnh ngừng bắn vừa được thực hiện ở Syria một vài ngày và nó cho thấy một thực tế đáng buồn là, cộng đồng quốc tế dường như bất lực trước cuộc nội chiến đẫm máu ở đây.
 
Bạo lực leo thang trong ngày thứ 3 thực hiện lệnh ngừng bắn
 
Hôm qua (28/10), các máy bay chiến đấu của quân đội Syria đã oanh kích không ngừng vào những khu vực ngoại ô thủ đô Damascus gồm Arbeen, Harasta và Zamalka trong một nỗ lực nhằm đánh đuổi phe nổi dậy ra khỏi đây, các nhà hoạt động cho biết.
 
Ở Douma, một khu vực ngoại ô khác của thủ đô, phe nổi dậy đang giao tranh ác liệt với quân của Tổng thống Bashar al-Assad nhằm giành giật 3 thành trì của chính quyền, trong đó có một tòa nhà cao tầng đang được xây dựng dang dở. Tòa nhà này đã được các tay súng bắn tỉa của quân chính phủ chiếm đóng và từ đó nã đạn xuống lực lượng chiến binh nổi dậy.
 
Trong các đoạn băng video được tung lên mạng ngày hôm qua, người ta thấy hình ảnh những chiếc chiến đấu cơ của quân đội Syria bay lượn trên bầu trời ở các khu vực ngoại ô phía đông của thủ đô Damascus. Một đoạn băng ghi lại hình ảnh những cột khói đen xì không lồ bốc lên cao từ khu vực được cho là Arbeen và âm thanh được nghe thấy rõ ràng là tiếng máy bay chiến đấu gầm rú. Không rõ có đúng là những đoạn băng video này được ghi lại sau một vụ không kích của quân chính phủ trong ngày hôm qua hay không.
 
Một đoạn băng khác ghi lại hình ảnh đổ nát bên trong một ngôi đền thờ Hồi giáo ở Harasta. Cửa sổ và cửa chính của ngôi đền bị thổi bay, kính vỡ và những mảnh vụn văng vãi khắp sàn nhà.
 
Các cuộc giao tranh ác liệt giữa quân chính phủ và phe nổi dậy cũng nổ ra ở gần Maaret al-Numan, một thành phố chiến lược nằm dọc con đường cao tốc nối từ thủ đô Damascus đến Aleppo. Phe nổi dậy đã chiếm được Maaret al-Numan hồi đầu tháng này nhưng họ đang phải chật vật chống trả trước sự tấn công mạnh mẽ của quân chính phủ nhằm chiếm lại thành phố chiến lược này. Các chiến binh nổi dậy Syria, trong đó có cả nhóm Jabhat al-Nusra có liên quan đến tổ chức khủng bố Al-Qaeda, cũng đang bao vây một căn cứ quân sự gần đó và đang thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào những phái đoàn tiếp tế hậu cần và viện binh cho quân chính phủ. Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria cho biết, Lực lượng Không quân Syria đang bắn tên lửa và thả bom thùng xuống những ngôi làng ở gần căn cứ.
 
Trước đó, các nhóm nổi dậy có vũ trang cũng đã cho nổ một đường ống dẫn dầu ở tỉnh phía đông Deir al-Zour đồng thời tấn công nhiều cứ điểm của quân đội trong suốt 24 giờ.
 
Đài truyền hình quốc gia Syria phủ nhận tin tức của đài al-Arabyia TV cho rằng, phe nổi dậy đã chiếm được một trụ sở của cơ quan tình báo không quân Syria ở thành phố Aleppo và cho nổ bom một học viện cảnh sát ở thủ đô Damascus. Đài truyền hình Syria khẳng định, những tin tức đó “hoàn toàn sai sự thật”.

Cả quân chính phủ và phe nổi dậy đang đổ lỗi cho nhau về việc phá vỡ lệnh ngừng bắn do đặc phái viên Liên Hợp Quốc và Liên đoàn Ả-rập đề xuất.
 
Bộ Tổng chỉ huy quân đội Syria cho rằng, phe nổi dậy đã đi quá xa trong việc vi phạm trắng trợn lệnh ngừng bắn, vì thế quân đội buộc phải đáp trả bằng quả đấm thép nhằm đánh đuổi họ ra khỏi đất nước.
 
Các cường quốc bất lực?
 
Chính quyền Tổng thống Assad và phe nổi dậy hôm 25/10 đã lên tiếng cam kết sẽ thực hiện lệnh ngừng bắn trong lễ Eid al-Adha. Đây là lệnh ngừng bắn do phái viên Liên Hợp Quốc và Liên đoàn Ả-rập về Syria đề xuất. Theo đó, lệnh ngừng bắn này sẽ được thực hiện trong 4 ngày lễ Eid, bắt đầu từ ngày 26/10 và kết thúc trong ngày hôm nay (29/10). Ông Brahimi hy vọng, việc thực hiện một lệnh ngừng bắn tạm thời sẽ tạo cơ hội cho các cuộc đàm phán trước khi tiến đến việc thực hiện một tiến trình chính trị ở Syria.
 
Tuy nhiên, đúng như dự đoán của giới phân tích, lệnh ngừng bắn mong manh ở Syria đã chết yểu chỉ vài giờ sau khi được thực hiện vì tình trạng bạo lực vẫn tiếp diễn khắp đất nước Trung Đông trong ngày 26/10. Hai ngày sau đó, 27 và 28/10, quân chính phủ và phe nổi dậy Syria tiếp tục vi phạm lệnh ngừng bắn khi liên tiếp giao tranh, tấn công lẫn nhau. Riêng trong ngày hôm qua, có đến 110 người thiệt mạng trong các cuộc bạo lực nổ ra khắp đất nước Syria. Con số thương vong này không thấp hơn chút nào so với những ngày trước khi Syria thực hiện lệnh ngừng bắn do Liên Hợp Quốc đưa ra.
 
Lệnh ngừng bắn trong ngày lễ Eid al-Adha ngay từ đầu đã được dự báo là sẽ “chết yểu” bởi đặc phái viên của Liên Hợp Quốc và Liên đoàn Ả-rập – ông Lakhdar Brahimi đã không nhận được những cam kết chắc chắn của tất cả các bên trong cuộc nội chiến ở Syria cũng như không đưa ra được cơ chế giám sát tình trạng vi phạm.
 
Ngoài ra, chỉ có chính phủ Syria và Quân đội Syria Tự do của phe nổi dậy là cam kết thực hiện lệnh ngừng bắn. Trong khi đó, các phe nhóm cực đoan của phe nổi dậy, trong đó có tổ chức Jabhat al-Nusra – một nhóm có liên quan đến al-Qaida, tuyên bố không tuân thủ lệnh ngừng bắn.
 
Thất bại của lệnh ngừng bắn nói trên đã cho thấy sự bất lực của cộng đồng quốc tế, cụ thể là các cường quốc trong việc giải quyết tình hình khủng hoảng ở Syria. Người ta không rõ, sau bước đi thất bại này, cộng đồng quốc tế có thể làm gì tiếp theo. Câu trả lời có thể gói gọn trong hai chữ “bế tắc”.
 
Nga và Trung Quốc tiếp tục bảo vệ chính quyền của Tổng thống Assad trước những lệnh trừng phạt hà khắc hơn của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Trong khi đó, các cường quốc nước ngoài ủng hộ phe nổi dậy, trong đó bao gồm cả nước láng giềng Thổ Nhĩ Kỳ, đều không muốn can thiệp quân sự vào Syria. Iran -  nước đang có cuộc chiến ngoại giao với phương Tây vì chương trình hạt nhân, cũng là một nhân tố ủng hộ mạnh mẽ cho chính quyền của ông Assad.
 
Về phần mình, Mỹ và các nước phương Tây lại không muốn cung cấp vũ khí chiến lược cho phe nổi dậy để giúp họ phá vỡ thế bế tắc hiện nay trên chiến trường. Lý do khiến Mỹ và phương Tây làm như vậy là do các nước này sợ vũ khí của họ sẽ rơi vào tay khủng bố và sẽ được dùng để chống lại chính họ.