(VnMedia) - Từng là nước láng giềng có mối quan hệ gắn bó thân thiết và ủng hộ Nga mạnh mẽ, quốc gia bé nhỏ Montenegro hôm qua (5/6) đã lặng lẽ ăn mừng sự kiện họ gia nhập NATO – một liên minh đang chống Nga quyết liệt. Đây được xem là bước ngoặt lịch sử đối với Montenegro bởi họ đã quay lưng lại với đồng minh để chạy theo phương Tây. Động thái này chắc chắn sẽ khiến Moscow tức giận.
|
Bất chấp sự phản đối của Nga và sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ đất nước 620.000 dân về NATO, Montenegro đã chính thức trở thành thành viên thứ 29 của liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương trong một buổi lễ diễn ra ở thủ đô Washington của Mỹ ngày hôm qua.
Phát biểu tại lễ gia nhập nói trên, Thủ tướng Montenegro Dusko Markovic đã nói, sự kiện Montenegro trở thành một thành viên của nATO “là một sự kiện lịch sử đối với một đất nước và một quốc gia từng phải hy sinh rất nhiều trong thế kỷ 19 và 20 để bảo vệ quyền được sống tự do, quyền được quyết định tương lai của riêng mình, quyền được thế giới công nhận theo tên và các biểu tượng quốc gia của mình”.
Để đạt được mục tiêu gia nhập NATO, Montenegro đã phải quay lưng và thậm chí chống lại Nga – đồng minh thân thiết một thời của họ. Trong gần một thập kỷ sau khi tách khỏi Serbia năm 2006, Montenegro từng duy trì mối quan hệ không thể tốt đẹp hơn với Nga. “Mối tình” này không chỉ dựa vào sự hợp tác về mặt thương mại, ngoại giao mà còn dựa vào mối quan hệ lịch sử, tôn giáo và ngôn ngữ.
Tuy nhiên, mối quan hệ gắn bó thân thiết giữa Montenegro và Nga đã nhanh chóng đảo chiều một cách chóng mặt sau khi Montenegro giận dữ cáo buộc Nga có âm mưu thực hiện một cuộc đảo chính ở nước họ hồi năm ngoái. Điện Kremlin thẳng thừng bác bỏ cáo buộc trên. Hồi tháng Tư, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova từng cảnh báo về “cơn cuồng chống Nga đang gia tăng” ở Montenegro.
Nga đương nhiên không thể tránh khỏi cảm giác tức giận và sốc khi Montenegro sẵn sàng phá hoại mối quan hệ song phương nồng thắm một thời giữa hai nước để ngả hẳn về phương Tây.
Việc để Montenegro ngả về phương Tây rõ ràng là một thất bại đối với Moscow. Tuy là quốc gia chỉ vỏn vẹn có 650.000 người dân với quân đội 2.000 binh sĩ và có diện tích thậm chí còn nhỏ hơn cả bang Connecticut của Mỹ, Montenegro có giá trị chiến lược vượt ra khỏi quy mô diện tích và dân số của nước này. Đường bờ biển Adriatic đẹp nổi tiếng của Montenegro không chỉ hấp dẫn các du khách mà còn có sự hấp dẫn về mặt chiến lược bởi nó là con đường dễ dàng để tiếp cận Địa Trung Hải.
Phản ứng trước việc Montenegro gia nhập NATO, Bộ Ngoại giao Nga hôm qua tuyên bố: “Nga có quyền áp dụng các biện pháp trả đũa trên cơ sở có đi có lại trong bối cảnh giới chức Montenegro đang có lập trường thù địch với Nga”.
Moscow không cho biết họ sẽ tung ra những đòn trả đũa cụ thể gì nhưng Nga đã đe dọa sẽ đáp trả bằng các biện pháp kinh tế và chính trị, trong đó có chiến dịch gây ảnh hưởng đến ngành du lịch của Montenegro. Đây là ngành phụ thuộc rất lớn vào du khách Nga. Ước tính có đến 200.000 người Nga đến Montenegro mỗi năm và có khoảng 80.000 người Nga sở hữu bất động sản ở đây.
Montenegro sẽ phải trả giá như thế nào sau khi gia nhập NATO?
Montenegro có thể sẽ phải trả giá đắt cho việc quay lưng với Nga.
Hiện tại, sự băng giá trong mối quan hệ Nga-Montenegro đã khiến Montenegro phải hứng chịu những tổn thất đầu tiên. Nga đã cấm nhập khẩu rượu từ Montenegro với lý do được công bố là phát hiện thuốc trừ sâu trong rượu.
Ngành du lịch của Montenegro bị ảnh hưởng nặng nề hơn cả. Những con số thống kê mới nhất được công bố cho thấy, trong tháng Ba, số lượng du khách Nga đến Montenegro chiếm 7,3% tổng số khách du lịch. Con số trên đã giảm mạnh so với con số gần 30% của cùng kỳ năm 2014 và 19,2% của cùng kỳ năm ngoái.
Ngoài ra, NATO vẫn còn là vấn đề gây chia rẽ trong chính người dân Montenegro. Nhiều người vẫn coi Nga là người bạn lịch sử – một đồng minh truyền thống chống lại Đế chế Ottoman và là quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Montenegro năm 1711. Nhiều người Montenegro vẫn không quên được sự kiện NATO đánh bom họ năm 1999 khiến 10 người vô tội thiệt mạng.
"Phần đông người Montenegro vẫn ủng hộ Nga, các bạn không thể loại bỏ tình cảm đó”, ông Dragan Krapovic – thị trưởng của thành phố Budva cho biết. Budva là nơi có khoảng 1.000 người Nga sinh sống trong tổng số 16.000 dân.
"Nga ủng hộ cho nền độc lập của Montenegro và nhiều người Nga đã đầu tư vào Montenegro sau đó. Bây giờ, họ cảm thấy như bị lừa”, vị quan chức của Montenegro nói thêm.
Đảng Mặt trận Dân chủ Montenegro thân Nga tuyên bố, ngày Montenegro gia nhập NATO là một trong những ngày buồn nhất trong lịch sử đất nước họ. “Hôm nay, Montenegro đã bị thôn tính – đây là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử của chúng ta. Hôm nay là một trong những ngày đáng xấu hổ nhất trong lịch sử của Montenegro”, một vị quan chức trong đảng – ông Strahinja Bulajic nói.
Montenegro đã rơi vào một cuộc khủng hoảng chính trị từ tháng 10 năm ngoái với toàn bộ các đảng phái đối lập tẩy chay Quốc hội. Giới phân tích lo ngại việc Montenegro gia nhập NATO có thể làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng hiện nay. “Nó có thể trở thành một nhân tố gây bất ổn từ bên trong trong bối cảnh tồn tại mâu thuẫn xã hội sâu sắc về vấn đề này”, nhà phân tích James Sawyer thuộc Nhóm Eurasia - một tổ chức tư vấn nguy cơ chính trị, đã nhận định như vậy.
Kiệt Linh (tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc