Bà Yulia Tymoshenko đã bị kết án 7 năm tù vì tội lạm dụng quyền lực trong thời gian làm Thủ tướng Ukraina, hiện nay lại phải đối mặt với một phiên tòa khác có thể khiến bà phải chịu án tù chung thân với tội danh: giết người.
Nghi án về vụ việc này đã xuất hiện từ lâu ở Ukraina. Năm 1996, một nghị sĩ đồng thời là doanh nhân tên Yevhen Shcherban đã bị bắn chết ở thành phố Donetsk, phía đông Ukraina. Shcherban là một doanh nhân nổi lên sau thời kỳ Liên Xô sụp đổ. Ông ta buôn bán khí đốt và công ty của ông đã hốt bạc nhờ việc nhập khẩu khí đốt từ Nga.
Trong quá trình kinh doanh, Shcherban đã trở thành đối thủ kinh doanh khí đốt đáng gờm ở thành phố Dnipropetrovsk. Tymoshenko cũng đi lên từ thành phố này, đã lãnh đạo nền kinh tế Ukraina từ giữa những năm 90 thế kỷ trước. Tờ Financial Times từng viết: "Kiev có thể là thủ phủ chính trị nhưng thủ phủ kinh tế nằm ở Dnipropetrovsk".
Theo cáo buộc của các công tố viên, Thủ tướng trong thời kỳ này, ông Pavlo Lazarenko, là một người thân cận với Tymoshenko. Ông này được Tổ chức Minh bạch quốc tế xếp hạng thứ 8 trong số những chính trị gia tham nhũng hàng đầu thế giới. Năm 2006, một tòa án ở Mỹ đã kết án Lazarenko 9 năm tù vì tội rửa tiền và tống tiền. Theo hồ sơ vụ án này thì Lazarenko đã chuyển hàng trăm triệu USD từ ngân quỹ của Ukraina ra các tài khoản ngân hàng nước ngoài do ông ta quản lý.
3 triệu USD cho các "thủy thủ"
Kinh doanh khí gas tự nhiên là một ngành kinh doanh hái ra tiền ở Ukraina trong những năm 90. Năm 1995, Lazarenko muốn tạo thế độc quyền kinh doanh khí đốt cho Công ty United Energy Systems của Tymoshenko. Đổi lại, Tymoshenko phải "chuyển 50% lợi nhuận đến các tài khoản ngân hàng do Lazarenko quản lý".
Chính quyền ở Donetsk không muốn bị các đối thủ cạnh tranh loại bỏ họ ra khỏi công việc kinh doanh khí đốt béo bở này. Họ có quyền cấp phép nhập khẩu trong vùng. Hưởng lợi từ sự sắp xếp này là Hiệp hội Công nghiệp Donbass của Shcherban.
Tuy nhiên, Shcherban sau đó đã bị sát hại. Đây là một vụ án mạng nghiêm trọng tại Ukraina tại thời điểm lúc bấy giờ.
Tổng công tố viên Ukraina, ông Renat Kuzmin, một người có quyền lực trong hệ thống tư pháp Ukraina, nói rằng "ông ta đã đi trên con đường đó và vì thế ông ta đã bị giết". Ông cáo buộc cựu Thủ tướng Lazarenko đã thuê người giết Shcherban trong khi Tymoshenko trả tiền cho băng đảng được biết đến với nickname Sailor (thủy thủ). Số tiền trả trong vụ này bị cáo buộc là 3 triệu USD.
Những cáo buộc lỏng lẻo
Ông Kuzmin có một số nhân chứng mà ông nói có thể chứng minh được sự liên quan của Tymoshenko. Serhiy Zaitsev khai rằng Tymoshenko đã nhận được những lời đe dọa. Một ngày, ông nói, ai đó đã mang bánh tới văn phòng của bà Tymoshenko kèm theo dòng chữ: "Xin chào mừng đến với Donetsk, lần tới sẽ không phải là một cái bánh", nói cách khác, lần tới có thể là một quả bom. Zaitsev nói rằng sở dĩ có điều này vì Tymoshenko sẽ chuyển cho Thủ tướng Lazarenko, người được cho là đã "giải quyết các vấn đề Donetsk".
Một nhân chứng khác là Ihor Maryinkov, người thừa nhận đã từng là "doanh nhân quan trọng ở Donetsk có hợp tác với thế giới tội phạm". Maryinkov thú nhận rằng ông ta chưa từng làm gì dính dáng trực tiếp với Lazarenko hay Tymoshenko nhưng những người tham gia trong các vụ việc này nói với ông ta rằng "Yulia là một trong những người tổ chức thực hiện tất cả những việc đó".
Luật sư của Tymoshenko muốn biết tại sao Maryinkov giờ mới đưa ra các cáo buộc này trong khi ông ta đã tham dự vào phiên tòa trước đó. Đáp lại, Maryinkov chỉ trả lời gọn lỏn một câu: "Tôi không biết".
Một số ý kiến cho rằng Tổng thống hiện thời Viktor Yannukovych đang thuyết phục những người ủng hộ bà Tymoshenko, khép bà vào tội danh giết người để nhằm loại bỏ đối thủ chính trị. "Nếu có thể, họ sẽ bắn Tymoshenko", Luật sư của cựu Thủ tướng, ông Serhiy Vlasenko nói.
Vụ án này hiện đang là một nghi án. Tất cả các bằng chứng trong vụ án này không có gì khác hơn là những tin đồn được dựng lên. Việc chứng minh các cáo buộc này không dễ dàng vì thực tế những kẻ giết Shcherban giờ cũng khó có thể lên tiếng: Một người bị bắn năm 1997, một người chết trong khi đang bị giam giữ chờ xét xử và người thứ ba dường như đã biến mất.
Như vậy, một trong những kẻ đã giết Shcherban mà chính quyền đã cố gắng bắt sống đóng vai trò chủ chốt trong phiên tòa tiếp theo. Người đàn ông này có tên là Vadim Bolotskikh, có nickname là "the Muscovite," đã bị buộc tội bắn Shcherban và bị kết án tù chung thân. Các luật sư của bà Tymoshenko lo sợ rằng chính quyền sẽ đề nghị cho Bolotskikh ra tù sớm nếu anh ta đồng ý làm chứng để buộc tội bà Tymoshenko.
Ý kiến bạn đọc