Từ vụ Vũ nhôm: Ai có thể bị tội làm lộ bí mật nhà nước?

Nhiều người thắc mắc Vũ nhôm là một doanh nhân vậy sao lại bị khởi tố về tội danh này? Theo luật thì những chủ thể nào có thể bị xử lý tội danh này?

Luật sư Nguyễn Văn Nhàn (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng về mặt chủ thể của tội phạm, đối với hành vi cố ý làm lộ bí mật nhà nước thì phải là người có trách nhiệm quản lý bí mật nhà nước. Nhưng đối với hành vi chiếm đoạt, mua bán, tiêu hủy tài liệu bí mật nhà nước thì bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự theo luật định cũng phải chịu trách nhiệm.

Ông Vũ nhôm có thể bị truy tố một trong các hành vi thuộc phạm vi quy định tại Điều 263 BLHS. Do đó việc ông không là người giữ chức vụ, quyền hạn gì trong cơ quan nhà nước vẫn có thể bị truy tố với tội này là điều bình thường.

Theo bình luận khoa học của ông Đinh Văn Quế (nguyên Chánh Tòa Hình sự TAND Tối cao), chủ thể của tội phạm này không phải là chủ thể đặc biệt. Chỉ cần người có năng lực chịu trách nhiệm hình sự và đủ tuổi đều có thể trở thành chủ thể của tội này. Tuy nhiên, thông thường thì những người có trách nhiệm giữ bí mật nhà nước mới phạm tội này. Hành vi của họ thường là lợi dụng chức vụ, quyền hạn để cố ý làm lộ bí mật nhà nước.

Cũng theo ông Quế, chỉ người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 của điều luật. Người đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm theo tất cả các khoản của điều luật.  

Điều 263 BLHS quy định:

1. Người nào cố ý làm lộ bí mật nhà nước hoặc chiếm đoạt, mua bán, tiêu hủy tài liệu bí mật nhà nước, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 80 của bộ luật này thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.

Đôi nét về ông Vũ nhôm

Ông Phan Văn Anh Vũ (SN 1975) còn được người dân Đà Nẵng biết đến nhiều hơn với tên gọi Vũ ''nhôm'' bởi ông có thời gian làm nhôm kính trước khi chuyển sang bất động sản. Ông được xem là một đại gia nổi tiếng Đà Nẵng, sở hữu nhiều công ty như Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79; Công ty CP Nova Bắc Nam 79 (nay là Công ty CP Đầu tư và Phát triển Chấn Phong)...

Ông Vũ được xác định có liên quan đến việc mua bán hàng loạt đất, nhà công sản TP Đà Nẵng từ năm 2006 đến nay. Ông Vũ trú tại 82 Trần Quốc Toản, phường Hải Châu 1, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng, nơi công an thực hiện việc khám xét tối 21/12.