Uber, Grab là taxi trá hình ?

(VnMedia)- Trước ý kiến cho rằng Uber và Grab là những hãng taxi trá hình, cạnh tranh không lành mạnh, đại diện Bộ GTVT cho rằng những xe chạy theo hai loại hình dịch vụ này khác nhau cả về hình thức và bản chất nên không thể khẳng định trá hình.

Cuộc tọa đàm “Những vấn đề nóng trong quản lý xe hợp đồng điện tử Grab, Uber” diễn ra

ngày 24/11 tại Hà Nội với sự tham gia của lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và cơ quan chức năng đã làm sáng tỏ hàng loạt những vấn đề nóng xung quanh loại hình kinh doanh dịch vụ mới này về tính hợp pháp, tính cạnh tranh lành mạnh, sự ưu ái …đối với Uber và Grab tại Việt Nam.

Xử lý với xe vi phạm vận tải chứ không phải xử lý Uber, Grab

Tại cuộc tọa đàm, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho biết, thời gian qua ở Việt Nam có ứng dụng phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải, cụ thể là taxi Uber hay Grab taxi. Điều này khẳng định, trong lĩnh vực kinh doanh vận tải, trong đó có taxi, có sự đổi mới ứng dụng CNTT, đổi mới công nghệ vận tải để có chất lượng dịch vụ tốt nhất phục vụ người dân về đi lại, chi phí…

“Việc ứng dụng phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải như Grab, Uber taxi cũng có nhiều ưu điểm, như giảm thời gian, giảm chi phí khẩu trung gian, giảm giá cước và khiến việc đi lại thuận lợi hơn. Điều này được dư luận đánh giá cao”- Thứ trưởng Lê Đình Thọ nói.

Sự xuất hiện của Uber, Grab mang lại cơ hội đi lại thuận lợi hơn

Tuy nhiên, Thứ trưởng  cũng cho rằng, phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải có những bất cập nhất định. Theo quy định về kinh doanh vận tải, cụ thể với loại hình taxi thì đối tượng phải là tổ chức, đảm bảo kinh doanh lành mạnh, phục vụ hành khách tốt nhất, an toàn nhất.

“Ở đây thì chưa đáp ứng điều kiện đó, mà một số xe cá nhân dùng phần mềm này để kinh doanh vận tải, tạo ra sự lộn xộn trong vấn đề kinh doanh, tạo nên một môi trường cạnh tranh không lành mạnh. Việc đón trả khách không đúng quy định cũng gây ùn tắc giao thông trong những giờ cao điểm ở một số thành phố lớn” – Thứ trưởng Lê Đình Thọ nhấn mạnh.

Được biết, tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, cơ quan chức năng đã phát hiện và xử phạt hàng chục trường hợp lái xe Uber nhưng không phải vì lái xe Uber bị phạt mà các lái xe này không tuân thủ quy định về điều kiện kinh doanh vận tải như giấy phép kinh doanh vận tải, biển hiệu, thiết bị giám sát hành trình…

Uber, Grab khác với taxi cả về hình thức và bản chất

Trước thắc mắc của nhiều người về tính chất hoạt động của Uber, Grab, ông Trần Bảo Ngọc, Vụ trưởng Vụ Vận tải (Bộ GTVT), cho biết qua tìm hiểu của cơ quan này, Uber là đơn vị kinh doanh công nghệ, không phải là đơn vị kinh doanh vận tải, trong khi Grab có chức năng kinh doanh vận tải khách đường bộ nhưng vẫn đang hoạt động như nhà cung cấp phần mềm kết nối là chính. Vì vậy, khi dịch vụ của Uber và Grab kết nối với đơn vị vận tải thì thấy cả hai đang như những nhà cung cấp phần mềm chứ chưa phải là các đơn vị vận tải. 

Ông Ngọc cũng khẳng định, Grab, Uber không phải là taxi trá hình bởi về bề ngoài, hai loại xe này khác nhau: theo quy định, taxi phải có đèn lắp trên nóc, đồng hồ tính tiền, có biển hiện bề ngoài, có màu sơn riêng, có biểu trưng (lô gô) riêng nhưng xe hợp đồng lại không vậy.

“Về bản chất, hai loại xe này cũng khác nhau: kinh doanh vận tải hành khách bằng taxi phải có hành trình và tính tiền theo đồng hồ để khách quyết định đi xa hay gần. Nhưng hình thức kinh doanh theo hợp đồng thì theo hợp đồng vận tải. Trên xe bắt buộc phải có hợp đồng vận tải và danh sách hành khách, nếu xảy ra có tranh chấp để bảo vệ hành khách vì đã có ký hợp đồng với đơn vị kinh doanh vận tải. Do đó, không có sự nhầm tưởng và có sự trá hình được” – ông Ngọc nói.

Không vi phạm quy định về giá cước

Với người tiêu dùng, lợi thế rất lớn của Uber, Grab đang tạo ra hiện nay là mức giá cước rất hấp dẫn, hiện trung bình khoảng 6.000 – 7.000 đồng/km tại khu vực Hà Nội. Vì thế, đại diện các hãng taxi truyền thống cho rằng, Uber/Grab đang vi phạm quy định pháp luật về giá khi tự định giá, hỗ trợ rất lớn cho lái xe để cạnh tranh không lành mạnh, “bóp chết” taxi truyền thống.

Tuy nhiên, theo luật sư Trương Thanh Đức, Trọng tài viên trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam VIAC, nếu là xe taxi truyền thống thì phải chịu sự quản lý về giá cước theo Luật Giá. Tuy nhiên, vì là xe hợp đồng thì nhà cung cấp dịch vụ có quyền tự đặt giá và thoả thuận với khách hàng mà không hề vi phạm pháp luật. Giá rẻ hay đắt tại các các khung giờ, hoàn cảnh khác nhau là hợp lý hơn hẳn gộp chung tất cả một giá.

Xe hợp tác với Uber nhưng không đáp ứng điều kiện kinh doanh bị phạt

Làm rõ hơn vấn đề này, ông Trần Bảo Ngọc cho biết, kinh doanh vận tải khách bằng taxi thì phải kê khai giá cước nhưng với xe hợp đồng thì khác.

“Thông tư 152 quy định việc doanh nghiệp có phải kê khai giá hay không là do UBND tỉnh, thành đó có thấy cần thiết hay không. Tôi được biết, hầu hết các tỉnh, thành thấy không cần thiết vì chuyện đó là do thoả thuận giữa người vận tải và người thuê xe và phải chấp nhận giá đó một cách vui vẻ” – ông Ngọc nói.

Theo ông Ngọc, khi đã không kê khai giá, Grab đưa phần mềm của họ vào doanh nghiệp vận tải theo ngày, theo mùa là quyền của họ, nhưng khi Grab điều chỉnh mức lên xuống đó, không phải do Grab mà do chính các đơn vị kinh doanh vận tải điều chỉnh vì đây quyền của đơn vị kinh doanh vận tải, thể hiện thông qua phần mềm của Grab. Về hợp đồng, không phải hành khách ký hợp đồng với Grab mà họ đang đăng ký thông qua phần mềm với đơn vị kinh doanh vận tải.

Không ưu ái riêng Grab

Một trong những vấn đề khác cũng được dư luận hết sức quan tâm là trong đề án thí điểm trình Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải chỉ đề nghị Grab taxi là đơn vị duy nhất tham gia thí điểm. Điều này làm nảy sinh một số nghi ngại Bộ GTVT đã ưu ái riêng Grab.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Lê Đình Thọ, việc ứng dụng phần mềm trong kinh doanh vận tải taxi lâu nay không ai nghĩ, không ai làm, đến nay mới có Grab đề xuất kiến nghị làm. Từ thực tiễn vừa qua, để áp dụng đồng bộ và vì đây là cái mới nên cần thí điểm để đánh giá kỹ lưỡng xem được gì, chưa được gì. Xu thế của phát triển là phải ứng dụng CNTT đạt mục tiêu thuận lợi nhất cho dân, chi phí thấp nhất cho dân, đảm bảo ATGT, an ninh trật tự trên địa bàn.

Cũng theo Thứ trưởng, đây là thí điểm nên phải thận trọng, và Bộ GTVT đã trình Thủ tướng xin ý kiến, Thủ tướng đồng ý nên Bộ GTVT có kế hoạch triển khai theo đúng quy định của pháp luật. Tuy vậy, hiện nay Grab taxi là đơn vị thực hiện cung cấp phầm mềm ứng dụng CNTT trong quản lý nên dứt khoát họ sẽ phải hợp tác với các đơn vị kinh doanh vận tải đang được kinh doanh.

“Tôi khẳng định kể cả Grab car hay Uber hay các đơn vị khác nếu có phần mềm ứng dụng này khi vào hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vận tải hành khách đều phải tuân thủ theo quy định về kinh doanh. Không phải Grab hay Uber mà bất cứ doanh nghiệp  nào đó có phần mềm ưu việt hơn thì sẽ tạo ra sự cạnh tranh, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nào mà có phần mềm nào ứng dụng hiệu quả hơn thì người ta sẽ lựa chọn, như vậy là phù hợp với quy luật của thị trường”- Thứ trưởng Lê Đình Thọ nhấn mạnh.