Sau 4 năm, xe tải Van được giải oan

(VnMedia)- Chỉ vì hình thức bên ngoài “giống” xe chở người mà những chiếc xe tải Van bị cơ quan Hải quan nghi ngờ, áp thuế như xe chở người. Sự việc kéo dài gần 4 năm mới có hồi kết khi xe tải Van được “giải oan” !

“Chết” vì hình thức bên ngoài

Vụ việc tưởng như bình thường trong hoạt động của cơ quan Hải quan nhưng lại kéo dài suốt nhiều năm qua với hàng trăm công văn của các cấp các ngành liên quan, hàng nghìn bài báo phản ánh tiếng nói của dư luận có lẽ chính thức bắt nguồn từ Công văn số 12392/BTC-TCHQ ngày 3/9/2009. Theo công văn này, Tổng cục Hải quan nhận thấy việc nhập khẩu xe ô tô Kia Morning và Daewoo Matiz khai báo là xe tải Van, 2 chỗ, trọng lượng 300 kg, đã tiến hành kiểm tra sau thông quan với 01 công ty và “kết quả kiểm tra cho thấy các xe trên có đầy đủ các đặc điểm của loại xe chở người”.

Từ đó, cơ quan chức năng kết luận những xe trên là xe chở người và ấn định thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng theo mức thuế đối với xe chở người loại 5 chỗ ngồi. Đồng thời, các doanh nghiệp đã “trót” nhập khẩu xe nêu trên bị truy thu thuế với tổng số tiền theo tính toán là trên 34 tỷ đồng.

Phân loại xe khá rõ ràng nhưng tranh cãi kéo dài nhiều năm

Trên thực tế, tranh cãi liên quan đến phân loại xe đã kéo dài nhiều năm qua, nhiều trường hợp cơ quan chức năng "nhầm lẫn" giữa phân loại xe được cơ quan chuyên môn là Cục Đăng kiểm chứng nhận với việc biến đổi công năng của người sử dụng sau khi mua xe. Cụ thể, theo thông lệ quốc tế và quy định của Việt Nam, Cục Đăng kiểm luôn phân loại rất đúng các loại xe trên là xe tải; trong khi nhiều người mua xe về đã lắp thêm ghế và sử dụng như xe chở người, dù đăng ký là xe tải Van. Vì thế "thà nhầm còn hơn bỏ sót", cơ quan Hải quan nhất quyết không thông quan cho lô hàng theo dạng xe tải mà cho rằng đó là loại xe chở người !

Bất cập không chỉ ở việc cơ quan chuyên môn khẳng định những xe nêu trên thuộc loại xe tải nhưng cơ quan hải quan vẫn khăng khăng đó là xe chở người; mà còn ở chỗ các loại xe tương tự được sản xuất, lắp ráp trong nước thì lại được đăng ký, lưu hành như xe tải bình thường.

Van đã được gọi là…Van !

Nếu như Công văn 12392/BTC-TCHQ ngày 3/9/2009 được coi là điểm khởi đầu thì Công văn 3665/TCHQ-KTSTQ ngày 2/7/2013 vừa qua được cho là điểm chốt cho những tranh cãi triền miên về phân loại đối với xe Kia Morning và Daewoo Matiz 2 chỗ, 300 kg. Theo Công văn 3665, Tổng cục Hải quan đã chính thức hướng dẫn Cục Hải quan Hải Phòng và TP.HCM áp dụng chính sách thuế, phân loại xe theo kết luận của Cục Đăng kiểm Việt Nam (cơ quan Đăng kiểm luôn xác định xe nêu trên là xe tải - PV).

Xe tải Van được xác nhận là xe...tải Van !

Với những xe đã được xác nhận tờ khai nguồn gốc nhưng chưa đăng ký biển số lưu hành với cơ quan công an (thực tế không đăng ký được do vênh nhau giữa giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của Cục Đăng kiểm và tờ khai nguồn gốc của cơ quan Hải quan - PV) thì người nhập khẩu “được” làm lại tờ khai nguồn gốc và cơ quan Đăng kiểm kiểm tra lại xe trước khi đăng ký lưu hành như xe tải Van.

Một số trường hợp đã được cấp biển số lưu hành (khi đó Cục đăng kiểm “linh động” ghi trên Giấy chứng nhận là xe tải van nhưng thêm dòng chữ “là xe chở người theo quyết định…”) thì người nhập khẩu liên hệ với cơ quan công an để nhân lại tờ khai nguồn gốc rồi làm lại các thủ tục đăng ký lại nêu trên.

Như vậy, vụ việc xe tải Van được xem đã chính thức khép lại và sau gần 4 năm, tên gọi xe tải Van đã được trả lại sau “nỗi oan” xe chở người. Có lẽ không có sự nhầm lẫn đang tiếc hay có sự cầu thị, lắng nghe ý kiến của cơ quan chuyên môn thì vụ việc đã không kéo dài và phức tạp đến thế. Điều này cũng được chính Tổng cục trưởng Tổng Cục Hải quan (trong Thông báo 3432/TB-TCHQ ngày 21/6/2013) yêu cầu tập trung tổng kết, rút ra bài học nghiêm túc một số vụ việc phức tạp, kéo dài (ví dụ như xe tải Van) trong hoạt động kiểm tra sau thông quan.