Nền kinh tế Việt Nam vững vàng trước cú sốc ngoài dự kiến

Đáng chú ý, lạm phát trung bình đã tăng trong 8 tháng đầu năm 2017, xong vẫn tương đối thấp ở mức 3,8%, mặc dù lạm phát cơ bản đã tăng mạnh đến 6,9% so với cùng kỳ năm trước do các loại giá cả nhà nước quy định và phí dịch vụ y tế và giáo dục đã tăng. Tuy nhiên, ảnh hưởng của việc điều chỉnh giá điều hành cũng được giảm nhẹ nhờ giá lương thực, năng lượng và giao thông vận tải đều bình ổn. Những tháng gần đây, tốc độ lạm phát tăng chậm. Chỉ số giá tiêu dùng công bố vào tháng 8 chỉ tăng 3,4% so với năm trước, thấp hơn nhiều so với mức 5,2% hồi đầu năm 2017. 

 

Với lạm phát không cao, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có phản ứng giảm lãi suất chính sách thêm 25 điểm cơ bản vào ngày 10/7/2017, giảm lãi suất tái cấp vốn xuống 6,25% và lãi suất chiết khấu là 4,25%. Lãi suất cho vay ưu đãi cho các ngành được ưu tiên như nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng giảm, từ 7,0% xuống 6,5%, để tạo điều kiện hồi phục cho các vùng nông thôn bị ảnh hưởng bởi hạn hán.

 

Tăng trưởng tín dụng trong 6 tháng đầu năm 2017 ước tăng 19,6% so với cùng kỳ năm trước, đưa nông nghiệp trở lại quỹ đạo tiến đến đạt mục tiêu tăng trưởng 18-20% cả năm mà chính phủ đề ra. Cung tiền rộng tăng 14,3% trong sáu tháng đầu năm, cũng tương đương với mục tiêu của Chính phủ là tăng 16-18% cả năm.

 

Cũng theo ADB, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được kỳ vọng nâng lên trong 6 tháng cuối năm, nhờ sự gia tăng hơn nữa vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng trong nước, sự hồi phục mạnh mẽ hơn của nông nghiệp sau đợt hạn hán năm 2016, và việc đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn chi tiêu đầu tư cơ bản cho các chương trình cơ sở hạ tầng quốc gia.

 

Nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức

 

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới cũng nhấn mạnh, mặc dù nền kinh tế Việt Nam vận hành tương đối tốt trong bối cảnh có nhiều thách thức, song vẫn còn một số vấn đề cần được giải quyết để bảo đảm tăng trưởng bền vững. Những nỗ lực gần đây để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng ngân hàng, vốn đã khá cao, bằng việc hạ lãi suất xuống các mức thấp kỷ lục có thể làm gia tăng rủi ro trong lĩnh vực tài chính, nhất là khi tính tới khối lượng lớn các khoản nợ xấu còn tồn đọng.

 

Theo Ngân hàng Thế giới, để bảo đảm quản lý tốt những rủi ro này, điều then chốt là phải tăng cường các quy định và giám sát chất lượng khoản vay, cũng như tiếp tục đưa vào áp dụng các tiêu chuẩn chặt chẽ hơn theo Hiệp ước Basel II trong vòng 12 - 18 tháng tới.

 

Ngoài ra, mặc dù tiến triển hiện tại của việc cắt giảm thâm hụt ngân sách là đáng khen ngợi, song điều này cũng làm giảm chi tiêu cho đầu tư cơ bản, và nếu không được cân đối thì có khả năng ảnh hưởng tới hiệu quả tăng trưởng của Việt Nam trong dài hạn.

 

Theo Ngân hàng thế giới, để những cải cách tài khóa của Việt Nam không ảnh hưởng tới tăng trưởng, các cơ quan chức năng có thể cần tập trung một cách hiệu quả vào việc áp dụng các biện pháp bổ sung để tăng nguồn thu từ thuế và cắt giảm các khoản chi tiêu công không thiết yếu như chi phí hành chính, vốn đang lấn át khoản chi phát triển cơ sở hạ tầng trong những năm gần đây.

 

Báo cáo đã lưu ý rằng, dù sản xuất định hướng xuất khẩu vẫn là một điểm sáng trong bức tranh kinh tế Việt Nam, nhưng thặng dư thương mại đã giảm nhanh hơn kỳ vọng, do nhập khẩu tăng mạnh hơn xuất khẩu. Trong sáu tháng đầu năm, thặng dư thương mại đã thu hẹp chỉ còn khoảng 1,5% GDP, so với mức 8,1% trong sáu tháng đầu năm 2016.

 

“Mặc dù hiệu quả thương mại được dự kiến tiếp tục duy trì, Việt Nam có thể phải đối mặt với rủi ro gia tăng nếu có sự suy giảm của các nền kinh tế công nghiệp chủ chốt trên thế giới”, ông Sidgwick bổ sung thêm.