Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục trả lời chất vấn

(VnMedia) - Chiều 14/6, sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng sẽ đăng đàn trả lời chất vấn trước Quốc hội. Sáng 15/6, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các thành viên Chính phủ tiếp tục trả lời chất vấn về nhóm vấn đề chất vấn thứ 4 từ 8h00 đến 11h20.

Mời độc giả xem trực tuyến tại đây:

Tiếp sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, theo chương trình làm việc, 16h35 chiều 14/6, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng tham gia trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề thứ 4 tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XIV.

Nội dung chất vấn gồm: Giải pháp cụ thể để huy động các nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển; Việc phân bổ, thông báo kế hoạch vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước; tăng cường quản lý, kiểm soát, tránh lãng phí trong đầu tư công; trách nhiệm của bộ, ngành trong việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Trong nhóm vấn đề này, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, thay mặt Thủ tướng Chính phủ trả lời những chất vấn thuộc trách nhiệm chung của Chính phủ. Các Bộ trưởng, Trưởng ngành cùng tham gia trả lời chất vấn: Tài chính, Xây dựng, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Khoa học và Công nghệ. Các Bộ trưởng, Trưởng ngành khác trả lời về những nội dung liên quan thuộc trách nhiệm của mình (nếu có).

Báo cáo trước Phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ 4, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn từ Kỳ họp thứ 2 đến Kỳ họp này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nhận được 270 câu hỏi của cử tri. Bộ đã có văn bản trả lời đến từng đại biểu Quốc hội có chất vấn; một số chất vấn mà Bộ mới nhận được sẽ tiếp tục được trả lời bằng văn bản trong vài ngày tới.

Trong thời gian qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn nhận được nhiều ý kiến động viên, khuyến khích cũng như những góp ý về những việc làm được và những việc chưa làm được của Bộ.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Bộ luôn nhận thức sâu sắc rằng đây là một dịp tốt để báo cáo những việc đã làm được, giải trình thêm và làm rõ hơn những vấn đề mà đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước quan tâm; được lắng nghe và tiếp thu ý kiến tâm huyết, những ý kiến, ý tưởng mới và sâu sắc của các vị đại biểu Quốc hội. Đồng thời, thấy được thêm trách nhiệm của cá nhân và đơn vị trong việc triển khai các nhiệm vụ được giao.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu, lĩnh vực kế hoạch và đầu tư có một vị trí quan trọng trong nền kinh tế, nhất là trong bối cảnh áp lực ngày càng lớn về nhu cầu nguồn lực để thực hiện các mục tiêu cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Do đó, ngành kế hoạch và đầu tư còn nhiều việc phải nỗ lực với tinh thần đổi mới và tích cực hơn nữa để đáp ứng yêu cầu của Quốc hội và cử tri của cả nước.

Mặc dù Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có nhiều cố gắng và đạt được một số kết quả tích cực trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề mà các vị đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước quan tâm. Vì vậy đòi hỏi Bộ phải tăng cường trách nhiệm hơn nữa trong việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc, tham mưu những giải pháp vừa căn cơ, dài hạn vừa cấp bách trong ngắn hạn.

Tiếp tục kiến tạo môi trường kinh doanh thông thoáng

Đánh giá nguồn lực của dân cư, doanh nghiệp, khu vực đầu tư nước ngoài trong xã hội còn nhiều dư địa để huy động, tuy đã có nhiều giải pháp nhưng hiệu quả chưa cao, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần tiếp tục theo hướng kiến tạo môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi và tạo niềm tin để người dân và doanh nghiệp sẵn sàng bỏ vốn đầu tư vào sản xuất, kinh doanh, tham gia phát triển hạ tầng v.v...

Trong đó, nguồn lực nhà nước giữ vai trò định hướng, dẫn dắt, lan tỏa, thu hút, huy động các nguồn lực của dân cư, doanh nghiệp là nguồn lực chủ yếu, nguồn lực của nước ngoài là bổ sung quan trọng đối với đầu tư phát triển.

Về đầu tư công, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết đã có nhiều cải thiện, nhất là trong công tác xây dựng thể chế pháp luật, Chỉ thị số 1792/CT-TTG của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước và vốn trái phiếu Chính phủ và Luật đầu tư công năm 2015 đã giúp tăng cường quản lý chặt chẽ hơn, khắc phục cơ bản được những tồn tại hàng chục năm, như đầu tư dàn trải, nợ đọng xây dựng cơ bản, ứng trước vốn kế hoạch nhưng chưa có nguồn hoàn trả v.v...

Tuy nhiên, việc chuyển hướng sang quản lý chặt chẽ hơn cũng không tránh khỏi nảy sinh nhiều vấn đề, khó khăn về quy trình, về thủ tục, về nhu cầu không đáp ứng được đủ vốn và sự co kéo trong bố trí vốn, phân bổ vốn không tập trung, giao vốn chậm, nhiều lần v.v... đòi hỏi Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải tập trung tháo gỡ, giải quyết trong thời gian tới.

Cùng với đó, nguồn vốn đầu tư công ngày càng hạn hẹp và có xu hướng giảm dần trong tổng đầu tư toàn xã hội và trong chi tiêu ngân sách. Do vậy, vấn đề mấu chốt quan trọng nhất phải tập trung quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn vốn công. Giải được bài toán cân đối về cơ cấu vùng, miền, ngành, lĩnh vực, mục tiêu ưu tiên vừa quản lý chặt chẽ nhưng cũng phải thuận lợi để triển khai thực hiện nhanh hiệu quả, trong đó có áp dụng công nghệ thông tin và quản lý, đảm bảo công khai, minh bạch và hạn chế tối đa sự thất thoát, lãng phí trong đầu tư công.

Ngoài ra, các dự án trọng điểm của quốc gia đều là những dự án lớn, có sự đóng góp đáng kể vào tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế, trong đó các dự án hạ tầng quan trọng quốc gia được đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước có vai trò và sức lan tỏa rất lớn sẽ huy động được sự tham gia đáng kể nguồn vốn ngoài ngân sách. Cho nên việc tăng cường trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, ngành liên quan tại thời điểm này là vừa để tìm cách xử lý, tháo gỡ khó khăn, vừa xây dựng giải pháp để các dự án sớm triển khai đi vào hoạt động hiệu quả.

Với tinh thần tiếp thu, cầu thị và rút kinh nghiệm cũng như đổi mới, với tư cách là Bộ trưởng của nhiệm kỳ Chính phủ mới và lần đầu tiên trả lời chất vấn của Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng một lần nữa khẳng định: “Đây là dịp để tôi thấy được trách nhiệm của mình trong việc tiếp tục hoàn thiện các giải pháp, giải quyết những vấn đề kịp thời, thấu đáo, đổi mới, cải thiện hơn nữa công tác tham mưu, xây dựng chính sách, phục vụ phát triển kinh tế- xã hội của đất nước”.

Bắt đầu đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, các đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu); Trần Hoàng Ngân (TPHCM); Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng); Bùi Thanh Tùng (Hải Phòng); Trần Đình Gia (Hà Tĩnh), Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu);.... chất vấn về trách nhiệm, giải pháp xử lý tình trạng đầu tư dàn trải; nguyên nhân, trách nhiệm trong giải ngân vốn đầu tư công chậm; giải pháp nâng cao chất lượng các dự án FDI; giải pháp thu hút FDI công nghệ cao vào lĩnh vực nông nghiệp; trách nhiệm của Bộ và Bộ trưởng trong việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia; giải pháp xử lý nợ đọng cơ bản...

Giải ngân chậm có trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu) đã đặt câu hỏi về tình trạng đầu tư còn dàn trải, dự án bố trí vốn thấp, kéo dài thời gian thực hiện, dẫn đến chậm phát huy hiệu quả đầu tư.Trách nhiệm của Bộ trưởng cũng như giải pháp cho vấn đề này?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thừa nhận, do trước đây, hệ thống pháp luật quản lý đầu tư chưa được chặt chẽ, nên hiệu quả của quản lý và sử dụng đầu tư công chưa được đảm bảo, từ đó dẫn đến đầu tư dàn trải, nợ đọng xây dựng cơ bản lớn, các dự án phê duyệt vượt quá khả năng thu xếp vốn rất lớn, thường trước đây gấp 3 lần so với khả năng thu xếp vốn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, đó là một thực tế diễn ra trong thời gian dài vừa qua. Để khắc phục tình trạng này, Luật Đầu tư công đã được ban hành. Theo đó, các quy trình từ chọn lựa, thẩm định đến phê duyệt dự án đã chặt chẽ hơn, nhằm tránh đầu từ dàn trải, tránh nợ đọng xây dựng cơ bản cũng như nâng cao hiệu quả đầu tư.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, trên thực tế, quá trình thực hiện Luật, vẫn còn có những dự án được bố trí vốn không được tập trung, chủ yếu do nhu cầu đầu tư của từng ngành, từng địa phương trong 5 năm rất lớn, nhưng khả năng thu xếp vốn lại thấp hơn. Do vậy, việc bố trí, phân bổ vốn của các bộ, ngành và địa phương - do yêu cầu phát triển - cũng chưa được tập trung.

Nêu giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, trước tiên phải tiếp tục triển khai đồng bộ các chủ trương và định hướng về tái cơ cấu đầu tư. Đây cũng là một trọng tâm theo nghị quyết của Quốc hội và của Trung ương.

Thứ hai, các cấp, các ngành phải thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về đầu tư công, từ khâu chọn lọc dự án, đến thẩm định, phê duyệt…, tất cả các trình tự, thủ tục phải thực hiện nghiêm túc.

Thứ ba, nâng cao chất lượng về công tác quy hoạch. Theo Bộ trưởng, thời gian qua, quá trình trình Dự án Luật Quy hoạch đã cho thấy, công tác quy hoạch có ảnh hưởng rất lớn đến việc ra quyết định đầu tư, cũng như hiệu quả của đầu tư.

Thứ tư, tăng cường công tác kiểm toán, kiểm tra, thanh tra và giám sát đối với tất cả các khâu để đảm bảo các quyết định đầu tư cũng như bố trí vốn phải phù hợp với tình hình thực tế, cũng như khả năng thu xếp vốn.

Trong khi đó, liên quan đến câu hỏi về việc thời gian qua, việc giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước hàng năm thường chậm, dẫn đến việc giải ngân chậm, làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thừa nhận, trong chuyện này có “trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư”.

“Việc giao vốn hàng năm và 5 năm đã được quy định rõ trong Luật Đầu tư công. Đây là năm đầu tiên chúng ta thực hiện Luật Đầu tư công, với nhiều quy định về trình tự, thủ tục chặt chẽ hơn. Vì là mới, nên một số bộ, ngành, địa phương còn lúng túng”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Bộ trưởng cũng nhận trách nhiệm là “chưa cương quyết, còn nể nang” trong việc yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Đầu tư công, cũng như các nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ.

“Chúng tôi xin nhận trách nhiệm đó và xin hứa với Quốc hội sẽ làm sao vẫn phải thực hiện nghiêm túc Luật Đầu tư công nhưng cũng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ của mình”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ.

Lĩnh vực nông nghiệp chưa hấp dẫn các nhà đầu tư

Trả lời đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP HCM), về ngành nông nghiệp còn nhiều tiềm năng và lợi thế,nhưng tổng vốn đầu tư cho nông nghiệp còn ít. Khu vực này cần vốn FDI nhưng tỷ lệ vốn FDI cho lĩnh vực này rất thấp. Cần làm gì để thu hút vốn vào lĩnh vực này?

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thừa nhận thực tế thu hút vốn ngoại vào nông nghiệp đang khá thấp, chỉ khoảng 0,9%. Nguyên nhân là do đặc thù đất đai nhỏ lẻ, manh mún, không có khả năng tích tụ diện tích lớn, không thể áp dụng ngay cơ giới hóa; hạ tầng nông thôn còn hạn chế, kết nối doanh nghiệp và người dân, nhà đầu tư thủ tục còn phức tạp.

"Lợi thế so sánh trong lĩnh vực này với các nhà đầu tư chưa hấp dẫn, chưa đủ để họ tham gia đầu tư vào nông nghiệp. Thực tế trước đây dự án vào nông nghiệp hầu hết là thất bại", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.

Nêu giải pháp cho lĩnh vực này, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng, cần mở rộng hạn điền, tích tụ diện tích đất lớn hơn để áp dụng công nghệ cao, cơ giới hóa; quy hoạch vùng nguyên liệu ổn định rõ ràng; hỗ trợ đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu nông nghệ chất lượng cao.

Ngay sau phần trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Trần Hoàng Ngân đã bấm nút tranh luận. Theo đại biểu Ngân, nếu cứ loay hoay về giải pháp mà không bàn sâu hơn thì nông dân vẫn tiếp tục khó khăn.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cần quan tâm hơn đến vấn đề này.

"Hạn điền không phải bài toán quan trọng mà phải phát triển chuỗi giá trị, hợp tác nông hộ nên phải phát triển được mô hình Hợp tác xã, như đã thành công ở Thái Lan", ông Ngân nói.

Đinh Bách