(VnMedia) - "Trước đây bồi thường và hỗ trợ bị lẫn lộn, nhưng Luật Đất đai sửa đổi đã tách bạch rõ ràng, phần nào là phần bồi thường mà Nhà nước phải chịu trách nhiệm, phần nào là phần hỗ trợ để người dân sớm ổn định cuộc sống" - Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho biết...
|
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang |
Luật Đất đai sửa đổi 2013 vừa có hiệu lực cách đây 1 tuần. Liệu có xảy ra tình trạng Luật chờ Nghị định, Thông tư và hoạt động giao đất, thuê đất, đền bù giải phóng mặt bằng có những thay đổi gì so với trước? Đây là những băn khoăn của mọi tầng lớp nhân dân, doanh nghiệp và trong chương trình “Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời” tối 6/7, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Nguyễn Minh Quang đã giải đáp một số thắc mắc liên quan đến vấn đề này.
- Thưa Bộ trưởng, câu hỏi chung của rất nhiều chủ dự án ở các tỉnh Hưng Yên, Vĩnh Phúc và Long An cho biết, hồ sơ xin thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất của họ bị dừng lại nhiều tháng nay để chờ hướng dẫn thực thi Luật Đất đai sửa đổi 2013. Với vai trò là cơ quan tham mưu giúp Chính phủ về quản lý đất đai, đến nay Bộ TN&MT đã triển khai các nhiệm vụ, các công việc gì để sớm Luật đi vào cuộc sống?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Trước hết, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị, trong đó giao trách nhiệm cho các Bộ, Ngành và địa phương những công việc để triển khai tốt việc thi hành Luật Đất đai; Thứ hai, chúng tôi đã phối hợp với các cơ quan truyền thông để làm tốt công tác phổ biến luật này.
Chúng tôi cũng cùng với các Bộ xây dựng những văn bản hướng dẫn thi hành Luật trình Thủ tướng Chính phủ Chính phủ. HIện nay, Thủ tướng đã ký ban hành 5 Nghị định. Riêng về Thông tư thì hiện nay Bộ TN&MT được giao 10 Thông tư 10 Thông tư này đã được ban hành.
- Rất nhiều câu hỏi đề nghị Bộ trưởng giải thích rõ những thay đổi về quy định thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng. Xin Bộ trưởng giải thích những điểm thay đổi căn bản nhất?
Luật đã quy định về những trường hợp Nhà nước phải thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh (Điều 61); thu hồi đất vì mục tiêu phát triển KT-XH, vì lợi ích quốc gia, vì lợi ích công cộng (Điều 62), theo hướng kiểm soát chặt chẽ và thu hẹp hơn đối tượng đất được thu hồi; khắc phục tình trạng thu hồi đất tràn lan trong thời gian qua.
Luật lần này cũng quy định cụ thể điều kiện được bồi thường, tách bạch các khoản bồi thường và các khoản hỗ trợ để đảm bảo công bằng cho các đối tượng bị thu hồi đất. Trước đây bồi thường và hỗ trợ đã bị lẫn lộn nhau, nhưng lần này đã tách bạch rõ ràng, phần nào là phần bồi thường mà nhà nước phải chịu trách nhiệm, phần nào là phần hỗ trợ để người dân sớm ổn định cuộc sống.
Việc áp dụng giá đất cụ thể do UBND cấp tỉnh quyết định. Giá đất này được tính toán với sự tham gia của tư vấn về giá đất để đảm bảo tính khách quan hơn.
Quy định lần này, các khu tái định cư phải bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền trước khi thực hiện việc thu hồi đất. Quy định quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải trong cùng một ngày. Đây là một việc rất khó cho các địa phương nhưng chúng ta không thể không làm thế.
- Nhiều hộ dân ở thành phố Hồ Chí Minh phản ánh như sau: Việc UBND thành phố ra quyết định thu hồi đất có đảm bảo tính khách quan không vì giá đền bù quá thấp so với giá thị trường? Đề nghị Bộ trưởng lý giải kỹ vấn đề này trong Luật đất đai năm 2013.
Vừa quyết định thu hồi đất, vừa xác định giá đất không phải là không khách quan, nhưng về quy trình theo quy định của pháp luật thì việc này chưa đúng.
Vấn đề giá, định lượng thế nào để sát với giá thị trường thì lần này nguyên tắc định giá đất quy định rõ hơn. Cụ thể, khung giá đất, bảng giá đất được xây dựng định kỳ 5 năm một lần và trong quá trình biến đổi của thị trường sẽ được điều chỉnh cho phù hợp, theo đó tăng 20% trở lên so với giá tối đa, hoặc giảm 20% trở lên so với giá tối thiểu.
Giá đất cụ thể vẫn do UBND cấp tỉnh quyết định trên cơ sở bảng giá kết hợp với việc điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai.
- Nhiều nhà đầu tư lo lắng về cơ hội tiếp cận với đất đai khi Luật quy định thu hẹp các trường hợp thu hồi đất. Một số doanh nghiệp trong lĩnh vực dệt may gửi tới Bộ trưởng câu hỏi như sau: "Nguồn nhân lực của ngành dệt may ở các thành phố lớn hiện đang rất khan hiếm, nhiều doanh nghiệp phải tính đến việc đưa nhà máy về các vùng nông thôn nơi có sẵn nguồn nhân lực. Tuy nhiên, việc đền bù giải phóng mặt bằng lại gặp khó khăn hơn nhiều do Luật quy định chủ đầu tư phải tự thoả thuận với người dân để chuyển quyền sử dụng đất”. Xin Bộ trưởng cho biết ý kiến về vấn đề này?
Nhà đầu tư hoàn toàn có thể yên tâm về vấn đề này, bởi Luật lần này quy định cơ chế Nhà nước tạo đất sạch để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất. Nhà đầu tư có thể tham gia đấu giá nên rút ngắn được thời gian thực hiện các thủ tục đất đai. Bên cạnh đó, luật cũng quy định nhà đầu tư được thực hiện thỏa thuận nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất, thuê quyền sử dụng đất của người sử dụng đất và xin chuyển mục đích sử dụng đất để có mặt bằng thực hiện dự án đầu tư.
Thực tế, hiện cả nước có gần 102 nghìn ha đất các khu, cụm công nghiệp mới lấp đầy khoảng 60% và theo quy hoạch đến năm 2020 cả nước sẽ có 200 nghìn ha cần thu hút các nhà đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Do vậy, Luật khuyến khích thực hiện đầu tư vào các khu vực mặt bằng sẵn có trong các khu công nghiệp chưa lấp đầy dự án.
- Lãng phí trong các hoạt động đầu tư, lãng phí đất đai đang là vấn đề được cử tri cả nước quan tâm. Rất nhiều câu hỏi của người dân ở các thành phố lớn gửi về chương trình phản ánh về tình trạng nhiều khu đất “vàng” sử dụng đất không đúng mục đích, chậm đưa đất vào sử dụng hoặc để hoang hóa gây lãng phí, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trong khi quỹ đất cho xây dựng bệnh viện, trường học là rất khó khăn. Xin Bộ trưởng cho biết vấn đề này sẽ được giải quyết thế nào trong Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành?
Trong thời gian vừa qua các tỉnh, thành phố đã tích cực kiểm tra, rà soát và xử lý đối với các dự án chậm đưa đất vào sử dụng. Hiện đến nay đã xử lý thu hồi gần 20 nghìn ha. Đơn cử, thành phố Hà Nội đã thu hồi 820ha, trong đó có nhiều khu đất vàng ở 53 Lê Đại Hành (Hai Bà Trưng), khu nhà ở để bán của Công ty Đầu tư xây dựng Gia Lâm (Quảng An, quận Tây Hồ); khu đất ở số 35 Điện Biên Phủ (Ba Đình); TP.Hồ Chí Minh đã thu hồi 209 dự án với diện tích 2.350ha; Vĩnh Phúc 240ha; Thanh Hoá 345ha...
Tuy nhiên, kết quả này còn khiêm tốn so với thực tế do một số địa phương còn thiếu kiên quyết trong việc thu hồi đất vì lo ngại ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư của địa phương và do khó khăn, vướng mắc trong việc xác định, xử lý giá trị đã đầu tư trên đất. Do đó, để giải quyết tình trạng trên, Luật Đất đai 2013 đã có chế tài mạnh buộc nhà đầu tư phải tính toán kỹ khi xin giao đất, cho thuê đất, cụ thể: Cho phép nhà đầu tư chậm tiến độ hơn so với quy định hiện hành 24 tháng và chủ đầu tư phải nộp một khoản tiền tương ứng với tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong thời hạn đó; Nếu hết 24 tháng cho phép chậm tiến độ này mà vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất, tài sản gắn liền với đất.
Đồng thời, luật cũng quy định để ngăn ngừa phát sinh mới các trường hợp dự án chậm triển khai, để lãng phí đất đai như: Việc giao thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phải căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm để đảm bảo phù hợp với khả năng đầu tư và huy động nguồn lực của địa phương.
Quy định điều kiện để được giao đất, cho thuê đất, cụ thể yêu cầu chủ đầu tư: Phải có năng lực tài chính để đảm bảo việc sử dụng đất theo tiến độ ghi trong dự án đầu tư; Phải ký quỹ theo quy định của pháp luật về đầu tư; Không vi phạm các quy định của pháp luật đất đai đối với trường hợp đang sử dụng đất do Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư khác.
Bên cạnh đó, trong thời gian tới Bộ sẽ tiếp tục thanh tra, kiểm tra đồng thời chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tích cực và quyết liệt hơn trong việc xử lý đối với các trường hợp vi phạm.
- Xin cảm ơn Bộ trưởng.
Xuân Hưng
Ý kiến bạn đọc