(VnMedia) - Nếu đúng là Trung Quốc cấm các nhà thầu của họ vào Việt Nam thì chính bản thân các doanh nghiệp của họ bị thiệt chứ Việt Nam không bị ảnh hưởng gì – Bộ trưởng Đinh La Thăng trao đổi bên lề Quốc hội chiều 10/6.
Bộ trưởng Đinh La Thăng trao đổi với báo chí chiều 10/6 - ảnh: Tuệ Khanh |
- Thưa Bộ trưởng, thông tin Trung Quốc cấm các doanh nghiệp của họ đấu thầu mới dự án tại Việt Nam liệu có ảnh hưởng gì các dự án của ngành giao thông tới đây hay không?
Thông tin này tôi mới đọc được trên báo chí chứ chưa có nguồn thông tin chính thức nào. Nhưng nói một cách tổng thể, Việt Nam hiện đã hội nhập rất sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Doanh nghiệp của ta, nhà đầu tư của ta có thể hoạt động ở bất cứ đâu trong nước và cả nước ngoài.
Ngược lại, các nhà đầu tư nước ngoài cũng được quyền vào làm ăn, kinh doanh, đầu tư ở Việt Nam. Tại Việt Nam có rất nhiều nhà đầu tư của các nước khác nhau chứ không chỉ có Trung Quốc vì Việt Nam được đánh giá là một thị trường tiềm năng, an ninh chính trị tốt, ổn định, thu hút được các nhà đầu tư nên có nhiều nhà đầu tư đến, trong đó các nhà đầu tư, nhà thầu Trung Quốc.
Trong khi đó, Việt Nam lại xây dựng một nền kinh tế có hội nhập nhưng phải đảm bảo độc lập tự chủ, không lệ thuộc vào bất cứ nước nào nên việc Trung Quốc cấm các doanh nghiệp tham gia đấu thầu dự án mới tại Việt Nam, nếu có, thì trước hết là họ bị thiệt vì họ vào đầu tư là cũng trên cơ sở hội nhập làm ăn, hai bên cùng có lợi, tôn trọng độc lập chủ quyền của nhau. Làm như thế là tự họ làm khó họ, làm khó cho doanh nghiệp của họ vì như vậy là tự loại trừ đi một thị trường tốt.
Còn với Việt Nam, việc này chẳng ảnh hưởng gì cả vì Trung Quốc không tham gia thì sẽ có các nhà thầu nước ngoài khác tham gia. Nhà thầu Việt Nam cũng đủ mạnh đủ lớn để thực hiện các dự án giao thông hiện nay vì thực ra, việc tiếp cận khoa học công nghệ trong các lĩnh vực kinh tế thì ngành giao thông là tiếp cận tốt nhất. Như công nghệ làm cầu, đường của Việt Nam, giờ các nước tiên tiến, phát triển làm như thế nào thì ta cũng làm như vậy.
- Hiện nay có một thực tế là số lượng các dự án giao thông, nhất là các dự án trọng điểm tại Việt Nam do các doanh nghiệp Trung Quốc đang đầu tư, thực hiện rất nhiều vì lợi thế là các nhà thầu nước này luôn bỏ thầu với giá thấp nhất nên thắng thầu trong hầu hết các dự án. Vậy chúng ta phải làm thế nào để khắc phục được điều này?
Thực ra không phải là rất nhiều. Có 9 nhà thầu Trung Quốc với 17 gói thầu, tổng cộng gần 30.000 tỷ đồng tiền vốn đang thực hiện ở Việt Nam, hiện đã thựchiện được gần một nửa, trong đó có dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông đang sử dụng nguồn vốn ODA của Trung Quốc cho vay nên tất nhiên là các nhà thầu của họ được tham gia.
Còn việc nhà thầu của họ rút hay không thì hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến Việt Nam vì trước hết, nếu họ rút ra thì phần họ đang làm dở không thanh toán được. Chúng tôi sẽ đưa các nhà thầu khác vào làm và thậm chí họ còn làm nhanh hơn Trung Quốc.
- Ngoài nhà thầu Trung Quốc, các nhà thầu trong và ngoài nước đang có mặt tại Việt Nam hiện nay có đủ khả năng tài chính và kỹ thuật để thực hiện các dự án giao thông hay không, thưa Bộ trưởng?
Trước hết là họ chỉ cho vay dự án ODA Cát Linh – Hà Đông nên chỉ có nguồn vốn của dự án này có khả năng bị ảnh hưởng thôi. Còn tất nhiên họ không cho vay tiếp thì chúng ta sẽ đi vay chỗ khác đề bù đắp, đảm bảo tiếp tục dự án. Dự án này là của đất nước mình chứ có phải của người ta đâu, người ta rút mình vẫn phải làm tiếp chứ.
Với các dự án khác, khi họ chỉ là nhà thầu thuần túy thì bình thường, kể cả là Chính phủ của họ không cấm mà làm không tốt thì chúng ta cũng loại bỏ.
Hiện nay, Bộ Giao thông đã đang yêu cầu các nhà thầu hoàn thành tiến độ. Còn trường hợp nào đó dừng không sang làm tiếp thì chúng tôi tuyên bố chấm dứt hợp đồng đơn phương và sẽ mời các nhà thầu khác vào.
Việt Nam chúng ta đã chủ trương xây dựng một nền kinh tế hội nhập sâu rộng nhưng độc lập, không phụ thuộc bất cứ nước nào chứ không chỉ Trung Quốc, trên cơ sở hai bên cùng có lợi, hợp tác, tôn trọng lẫn nhau. Trên cơ sở đó, nhà thầu Trung Quốc hay nhà thầu nước nào đó rút thì cũng có đơn vị khác thay thế. Chúng ta đã có cơ chế bảo vệ trước rồi vì đây là chủ trương của đất nước.
- Có ý kiến phân tích ở góc độ khác, Việt Nam có lợi thế khi ở cạnh Trung Quốc để có thể tận dụng được nguồn vốn, công nghệ giá rẻ của nước này. Nếu Chính phủ Trung Quốc cấm doanh nghiệp của họ đấu thầu, đầu tư dự án tại Việt Nam thì chúng ta sẽ ảnh hưởng vì mất đi lợi thế đó?
Nguồn vốn của Trung Quốc chưa chắc đã phải là rẻ vì người ta cho mình vay thì người ta phải có lãi, còn mình cũng phải tính toán, nếu thấy có lợi mình mới vay. Trên cơ sở mối quan hệ đôi bên cùng có lợi như vậy thì mình mới làm. Còn giờ, như tôi đã nói, người ta không cho vay nữa, người ta rút thì mình cũng sẵn sàng thôi, không ngại gì cả. mà không chỉ với nhà đầu tư Trung Quốc đâu, với tất cả các nhà đầu tư khác cũng vậy, mình phải chủ động chứ.
Chính các nhà thầu, doanh nghiệp Trung Quốc đều không muốn về, muốn tiếp tục ở Việt Nam làm ăn vì thực ra môi trường đầu tư kinh doanh ở Việt Nam là rất tốt, thuận lợi, đặc biệt là vì tình hình an ninh, chính trị ổn định.
Hai nữa, Việt Nam cũng rất chân thành, hữu nghị, hữu hảo và chính họ cũng nói với tôi là mong muốn như vậy nhưng do vấn đề sức ép mà họ phải về nước.
- Vậy giải pháp tới đây của ngành giao thông là gì, thưa Bộ trưởng?
Ngành giao thông luôn rất chủ động, nhiều nhà thầu, nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường Việt Nam nhưng trong trường hợp anh này rút, anh kia ngừng tham gia thì thế nào, chúng tôi đều có phương án hết, thậm chí là làm không tốt chúng tôi còn chấm dứt hợp đồng luôn nên không phải lo lắng, băn khoăn gì cả.
- Nói về cách thức thoát sự lệ thuộc vào người láng giềng, nhiều ý kiến cho rằng, cần làm sao để việc nhà thầu Trung Quốc dù đưa ra giá rẻ nhưng cũng phải ràng buộc để không hẳn cứ rẻ là trúng thầu?
Hiện nay Chính phủ và Quốc hội đã ban hành sửa đổi luật Đấu thầu, tiêu chí giá rẻ không quyết định việc chọn nhà thầu mà còn phải xét về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật công nghệ… Đây cũng là cơ hội để thúc đẩy quá trình tái cơ cấu ngành gjao thông nhanh hơn.
Vốn đầu tư cho giao thông hiện tại từ rất nhiều nguồn khác nhau, vốn của Trung Quốc là phần rất nhỏ. Đầu tư ODA lớn nhất cho Việt Nam và trong đó là cho giao thông thì Nhật Bản là số 1 rồi đến các nhà đầu tư, nhà tại trợ khác chứ còn Trung Quốc là rất nhỏ.
- Cảm ơn Bộ trưởng.
Tuệ Khanh
Ý kiến bạn đọc