(VnMedia) - “Một số chủ hàng phản ánh với tôi, muốn hàng được xếp lên toa sớm thì phải “chạy”, hình thành “cò” chạy toa, rồi sinh ra cơ chế xin cho như thời bao cấp. Ngành đường sắt nên đi trồng sung rồi cứ vậy chờ sung rụng,” Bộ trưởng Đinh La Thăng "giễu".
>>Sợ bị cân xe, tài xế “đắp chiếu”…nghe ngóng
Sau khi Bộ Giao thông vận tải tổ chức siết xe chở quá tải bằng việc tiến hành cân xe trên các tuyến quốc lộ, cước phí chở hàng của các hãng vận tải đã tăng cao. Trước tình trạng trên, ngày 18/4, Bộ Giao thông vận tải đã tổ chức hội nghị "Nâng cao năng lực, chất lượng của vận tải đường sắt, đường thuỷ nội địa, hàng hải và hàng không để giảm tải cho vận tải đường bộ".
Báo cáo tại hội nghị, ông Khuất Việt Hùng, Vụ trưởng Vụ Vận tải (Bộ Giao thông vận tải) cho biết, hiện tại vận tải bằng đường sắt, đường biển và đường thủy nội địa giá cước rẻ hơn rất nhiều so với vận tải bằng đường bộ, đặc biệt là trên các tuyến có cự ly dài với khối lượng lớn.
Cụ thể, vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy nội địa chỉ bằng 25-40% chi phí vận tải đường bộ; đường biển rẻ hơn từ 15-20% chi phí; đường sắt tuyến Hà Nội-Lào Cai chỉ bằng 60% cước đường bộ, tuyến Sài Gòn-Hà Nội chỉ bằng 50% so với vận chuyển container đường bộ…
Tuy nhiên, năng lực vận tải của các loại hình này vẫn còn dư khả năng nhưng nhiều doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa vẫn chưa “mặn mà” do chất lượng dịch vụ cũng như tính tiện ích trong vận chuyển hàng hóa vẫn còn là điểm yếu và không đủ sức cạnh tranh với đường bộ.
"Với đường sắt hiện nay nếu tối ưu hóa thời gian quay vòng và sắp xếp hàng thì có thể tăng thêm 30% năng lực, còn đường thủy nội địa hiện cũng đang dư thừa đến 40-50% năng lực vận tải", ông Hùng nhận định.
Đề cập đến việc kết nối giữa các phương thức vận tải, ông Hùng đánh giá, hiện tại, hầu hết các đầu mối hành khách, hàng hóa khối lượng lớn (cảng biển, hàng không, ga đường sắt, đường thủy) đều có kết nối cơ bản bằng đường bộ với năng lực xếp dỡ, trung chuyển container còn rất hạn chế dẫn đến chi phí và thời gian trung chuyển hàng hóa giữa các phương thức này còn quá cao so với chi phí vận tải.
“Đa số hàng hóa của nước ta hiện đang được vận chuyển ở thể loại hàng rời, mức độ container hóa thấp do thiếu cơ sở hạ tầng và dịch vụ đóng gói, đặc biệt là đối với hàng nông sản, phân bón, vật liệu xây dựng,” ông Hùng cho biết.
Bên cạnh đó, vị Vụ trưởng Vụ Vận tải cũng nhìn nhận, các đơn vị kinh doanh chỉ tập trung kinh doanh đơn phương thức, ít quan tâm đến việc xây dựng chuỗi cung ứng dịch vụ để đảm bảo hàng hóa đi từ kho đến kho, bến bãi.
 |
Trong khi đường bộ đang phải oằn mình cõng hàng thì ngành đường sắt lại khá thong dong. Ảnh: Internet |
Đường bộ đang phải ngày đêm oằn mình cõng hàng
Phát biểu tại hội thảo, bà Vũ Thị Huyền Đức, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Mía đường 1 cho biết, từ khi Bộ Giao thông vận tải cùng các ngành, địa phương thực hiện ráo riết cân xe trên đường bộ thì việc vận chuyển nguyên liệu từ Thanh Hóa lên Lào Cai để xuất khẩu qua biên giới hiện gặp rất nhiều khó khăn. Hơn nữa, đơn vị vận tải lại điều chỉnh giá cước lại “nhảy vọt” khiến hàng hóa ùn ứ, gặp nhiều khó khăn.
“Tổng công ty được cấp quota xuất khẩu 10.000 tấn đường qua biên giới Lào Cai nên phía doanh nghiệp đã chủ động làm việc với ngành đường sắt và ký xong hợp đồng vận chuyển. Nhưng mấy tuần này, phía đường sắt vẫn chưa được xếp lịch để chuyển hàng đi. Trong khi, quota xuất khẩu của đơn vị chỉ được cấp chỉ đến hết ngày 31/5 tới đã tạo áp lực rất lớn đến doanh nghiệp".
Gay gắt hơn ông Đỗ Doãn Hùng, Tổng giám đốc Công ty phân đạm và hóa chất Hà Bắc cho biết, hàng hóa của công ty hiện chiếm đến 70-80% vận chuyển bằng đường bộ, vận chuyển bằng đường sắt chỉ chiếm hơn 10%. Trước đây, cũng vận chuyển nhiều bằng đường sắt từ Thanh Hóa đến các tỉnh Miền Trung nhưng tổng chi phí vận chuyển, bốc xếp, chở hàng từ kho tới ga cao… đã dẫn đến lợi thế của ngành đường sắt “hụt hơi” so với các loại hình khác.
“Thời gian qua, việc siết trọng tải xe khiến cước vận chuyển bằng đường bộ tăng cao. Để gỡ khó, Công ty đã làm việc với đường sắt và đặt vấn đề chở hàng nhưng khi làm việc thì thấy, họ vẫn mang tính bao cấp, độc quyền và chưa cần nhau lắm. Hàng hóa muốn vào Miền Trung đợi 6 ngày nay vẫn không xếp được toa trong khi đường sắt đi qua kho hàng,” ông Hùng bộc bạch.
Theo đại diện Tổng công ty vận tải thủy miền Bắc, đường bộ đang ngày đêm “oằn mình” để “cõng” hàng trong khi các loại hình khác vẫn “thong dong” và chiếm tỷ trọng thấp.
“Hàng hóa chở bằng đường thủy nội địa chiếm tỷ trọng rất khiêm tốn trong cơ cấu vận tải hiện nay. Nếu hàng hóa giảm tải từ vận tải bộ sang đường thủy nội địa, có hàng vận chuyển chúng tôi có thể rút ra được 50% số phương tiện hiện có mà không phải đầu tư. Sẵn sàng mở cửa đón các chủ hàng và giảm giá cước,” vị đại diện này chia sẻ.
Ngành đường sắt nên chờ sung rụng
Trước bức xúc của doanh nghiệp kinh doanh vận tải, ông Nguyễn Văn Trung, Tổng giám đốc Tổng công ty vận tải Đường sắt Hà Nội cho rằng, năng lực vận chuyển của ngành đường sắt tuyến phía Tây (đi Lào Cai) hiện đang giảm sút (chỉ còn 13 đôi tàu chạy) nên không đáp ứng được nhu cầu vận chuyển, đặc biệt về năng lực bốc xếp. Có ngày, tại ga Lào Cai đọng đến 400-500 toa xe. Đến sáng nay, 200 toa xe vẫn chưa được bốc dỡ để chuyên chở.
“Công ty đã cho tăng cường tàu chạy ban đêm nhưng chủ hàng không thuê do giá bốc xếp đêm có chi phí cao gấp 2 lần ban ngày và lại chờ làm thủ tục thông quan. Hơn nữa, chủ hàng lại không làm ngày nghỉ lễ và xuất khẩu hàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời vụ, cung-cầu. Do vậy, nhiều toa xe của ngành đường sắt đã được tận dụng để làm kho chứa hàng nên đã dồn ứ,” ông Trung thành thật.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Đinh La Thăng lại cho rằng, không phải do vận tải của đường sắt yếu mà do năng lực xếp dỡ không đáp ứng được yêu cầu.
“Một số chủ hàng đã phản ánh với tôi, muốn hàng được xếp lên toa sớm thì phải “chạy”, hình thành “cò” chạy toa, rồi sinh ra cơ chế xin cho như thời bao cấp. Ngành đường sắt nên đi trồng sung rồi cứ vậy chờ sung rụng,” Bộ trưởng Thăng giễu.
Khẳng định ngành giao thông vận tải sẽ kiên định thực hiện kiểm soát tải trọng xe, đảm bảo đưa giá cước, đưa môi trường kinh doanh về đúng vị trí, giá cước phải theo đúng giá thị trường, Bộ trưởng Thăng cho biết, thực tế nhu cầu vận chuyển từ đường bộ sang các lĩnh vực khác đang hiện hữu, các loại hình đường sắt, đường thủy nội địa, đường biển thấy đây là cơ hội để phát triển.
“Thời gian tới, các lĩnh vực vận tải cần tập trung xây dựng hạ tầng, tổ chức cơ cấu lại vận tải theo hướng đầu tư ít nhưng hiệu quả cao để đổi mới hoạt động kinh doanh vận tải sòng phẳng và đảm bảo an toàn giao thông. Trước mắt, tập trung ưu tiên vận chuyển mặt hàng nông sản, nhất là hàng tươi sống, nguyên liệu phục vụ sản xuất nông nghiệp để hỗ trợ nông nghiệp, nông dân,” Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định.
Ý kiến bạn đọc