(VnMedia) - Theo GS Đặng Hùng Võ, Hội đồng thẩm định giá đất cần quyết định theo nguyên tắc đa số và số lượng thành viên của Hội đồng là các cán bộ quản lý chỉ nên hạn chế ở mức 50% hoặc ít hơn, còn lại là các thành viên là các chuyên gia từ các trường đại học, viện nghiên cứu...
 |
Giá đất luôn luôn là vấn đề phức tạp, gây ra nhiều vụ khiếu kiện kéo dài. Chính vì vậy, việc định giá đất cũng là một trong những vấn đề nóng được thảo luận nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng và trên nghị trường của Quốc hội.
Phân tích về quá trình thực hiện định giá đất trong Luật cũ và những bất cập, GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, Luật Đất đai 2003 có cách tiếp cận trên nguyên tắc 1 giá đất: giá đất do Nhà nước quy định hàng năm phải phù hợp với giá đất trên thị trường và được áp dụng cho tất cả mọi trường hợp; khi giá đất trên thị trường có biến động thì giá đất của Nhà nước phải điều chỉnh theo.
“Tư duy lô-gíc là phù hợp nhưng thực tế lại không diễn ra như vậy. Khung giá đất của Chính phủ và bảng giá đất của UBND cấp tỉnh luôn luôn thấp hơn khá nhiều so với giá đất trên thị trường. Tại các đô thị lớn, giá đất của Nhà nước đối với những khu đất "vàng" chỉ bằng khoảng 10% giá trên thị trường. Nghịch lý về giá đất đã xuất hiện.” – GS Đặng Hùng Võ phân tích.
Chính vì những bất cập nói trên, ngay năm 2006, Chính phủ đã phải ban hành Nghị định số 17/2006/NĐ-CP quy định: trong trường hợp giá đất của Nhà nước không phù hợp giá thị trường thì UBND cấp tỉnh phải quyết định giá đất cụ thể trong trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, Nhà nước tính bồi thường khi thu hồi đất và cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước. Đến 2009, Nghị định số 69/2009/NĐ-CP còn quy định thêm cả trường hợp Nhà nước cho thuê đất thì UBND cấp tỉnh cũng phải quyết định giá cho phù hợp thị trường.
GS Đặng Hùng Võ đánh giá, Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua đã tiếp thu thực tế này và quy định bảng giá đất chỉ áp dụng cho một số trường hợp; các trường hợp liên quan đến thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, tính tiền bồi thường khi thu hồi đất và tính giá trị quyền sử dụng đất khi cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước đều phải quyết định giá đất cụ thể.
“Đây là những quy định phù hợp với thực tế triển khai tại Việt Nam. Với quy định như vậy, khung giá đất của Chính phủ và bảng giá đất của UBND cấp tỉnh được ban hành 5 năm một lần, khi có biến động lên hoặc xuống 20% thì phải điều chỉnh (Điều 113 và Khoản 1 Điều 114).” – GS Đặng Hùng Võ nói.
Trong chuyện định giá đất, vấn đề nóng hơn là cần một thể chế trao thẩm quyền quyết định giá đất độc lập với thẩm quyền quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất và sự tham gia của dịch vụ định giá đất độc lập vào quy trình quyết định định giá của Nhà nước. Và vào thời điểm cuối cùng trước khi thông qua, Quốc hội đã quyết định trong Luật Đất đai về việc thành lập Hội đồng thẩm định giá đất để thẩm định giá trước khi UBND cấp tỉnh quyết định giá đất trong các trường hợp phải quyết định giá đất cụ thể, Chủ tịch Hội đồng là Chủ tịch UBND cấp tỉnh và trong Hội đồng bắt buộc có thành viên là đại diện của tổ chức có chức năng tư vấn định giá đất độc lập (Khoản 3 Điều 114). Kết quả của dịch vụ tư vấn giá đất độc lập là căn cứ để cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét (Khoản 3 Điều 114).
Tuy nhiên, theo GS Đặng Hùng Võ, để quá trình định giá thực sự độc lập và khách quan, cơ chế hoạt động của Hội đồng thẩm định giá đất phải được quy định thật rõ ràng trong Nghị định của Chính phủ.
“Trước hết, đây phải là hội đồng quyết định về kết luận thẩm định, không phải là hội đồng tư vấn. Hội đồng cần quyết định theo nguyên tắc đa số và số lượng thành viên của Hội đồng là các cán bộ quản lý chỉ nên hạn chế ở mức 50% hoặc ít hơn, còn lại là các thành viên là các chuyên gia từ các trường đại học, viện nghiên cứu, hiệp hội nghề nghiệp định giá, doanh nghiệp định giá. Đây chính là điều kiện để bảo đảm tính khách quan và độc lập của Hội đồng.” – GS Đặng Hùng Võ khẳng định.
Đánh giá định giá đất trong Luật Đất đai (sửa đổi) đã tiến được một bước đổi mới nhiều hơn nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp cho người bị thu hồi đất, hạn chế tham nhũng từ giao đất, cho thuê đất trực tiếp cho nhà đầu tư đã được lựa chọn, GS Đặng Hùng Võ nhận định, nhiệm vụ chủ yếu vẫn đang ở trước mắt, đó là việc tạo ra các quy trình cụ thể trong Nghị định hướng dẫn nhằm thực hiện thống nhất quy trình Nhà nước quyết định giá đất, trong đó có nguyên tắc hoạt động của Hội đồng thẩm định giá đất.
Xuân Hưng
Ý kiến bạn đọc