“Quảng Bình là nhà tôi - Khi rảnh việc nước thì tôi về nhà” - Báo điện tử VnMedia

(VnMedia) - “Quảng Bình là nhà tôi - Khi rảnh việc nước thì tôi về nhà”. Đó là câu nói của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên đỉnh đèo Ngang trong buổi chiều một ngày cuối tháng 3 cách nay 21 năm (năm 1992).

Ảnh minh họa

Sau nhiều chục năm công vụ, bước qua tuổi 82, Đại tướng cùng phu nhân - Giáo sư Đặng Bích Hà và trưởng nữ – Giáo sư – Tiến sĩ Võ Hồng Anh về thăm quê. Trong hai mươi mốt ngày ở Quảng Bình, Đại tướng thăm nơi chôn nhau cắt rốn, căn nhà tổ phụ, thắp hương viếng mộ cha - liệt sĩ Võ Quang Nghiêm, bị Pháp bắt và thủ tiêu tại nhà lao Thừa Phủ năm 1947, thăm bạn hữu thời tắm sông đọc sách, góp ý với lãnh đạo quê nhà thời ấy còn nghèo khó.

Đại tướng thăm bà con nhân dân và làm việc với lãnh đạo 5 huyện thị, thăm những danh sĩ địa phương, danh lam thắng cảnh, những vùng kinh tế nhiều tiềm năng chưa được đánh thức. Ở đâu Đại tướng cũng được bà con nhân dân từ nam phụ lão ấu đón chào thân tình nồng nhiệt như một người con ưu tú đi xa lâu ngày mới về.

Tôi may mắn được cơ quan cử theo đoàn suốt 21 ngày để quay tư liệu và làm phim tài liệu “Trở về mái nhà xưa”.

Ngày thứ 21, ngày cuối cùng trong kỳ “nghỉ phép” của Đại tướng, trong khi Đại tướng nói chuyện với cán bộ nhân dân huyện Quảng Trạch trước khi chia tay trở ra thủ đô thì tôi lại ngồi uống la đà với anh chị em phục vụ và…hơi chuếnh choáng.

Chia tay. Ba giờ chiều trên đỉnh đèo Ngang. Cuối xuân, mưa bay nhè nhẹ. Ngàn mai hoang dại ướt át rơi rụng những cánh vàng cuối cùng. Hoa sim, hoa mua đã nở tím đỉnh đèo. Nơi đây, hơn nghìn năm trước (năm 931), vua Lê Đại Hành sai Ngô Tử An cùng ba vạn dân binh mở Thiên Lý Cù từ Cửa Sót (Hà Tĩnh) vào châu Bố Chính (Bố Trạch, Quảng Trạch - Quảng Bình) cho vượng khí Đại Việt bắt đầu tràn xuống phương Nam.

Ảnh minh họa

Bác ơi, Quảng Bình đang chờ đón Người trở về quê mẹ

Nơi đây, in dấu chân người ngựa của các vương triều, danh tướng, danh nhân từ Lê Đại Hành, Lý Thánh Tông, Lý Thường Kiệt, Trần Nguyên Hãn, Lê Thánh Tông, Lê Thần Tông, Trịnh Tráng, Đào Duy Từ, Nguyễn Hữu Dật, Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Huệ, Bùi Thị Xuân, Nguyễn Ánh… đến Lê Quý Đôn, Phan Huy Ích, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến, Cao Bá Quát, Miên Thẩm, Bà Huyện Thanh Quan… đã để lại những sự tích oanh liệt, những áng thơ văn bất hủ. Thật đúng là vùng “ Non kỳ danh địa” với núi Ngưu Sơn, Vĩnh Sơn, biển xanh trước mặt núi dựng sau lưng trong đôi câu hán tự rất ấn tượng:

“ Vĩnh Sơn, Ngưu Sơn. Sơn sơn xuất anh hùng hào kiệt
Tràng hải, ngoại hải, hải hải đa liệt nữ anh thơ”

Từ đèo Ngang nhìn ra biển có mũi Rồng, mũi Ông và vũng Chùa, đảo Yến tạo thành nơi trú ẩn lý tưởng cho ghe thuyền khi gặp phong ba bão tố.

“Đông Bắc thì dựa Vũng Chùa.
Nồm Nam dựa chụt, bốn mùa như ao”

Đỉnh đèo Ngang. Đoàn xe hướng ra phía Bắc. Phút giây chia tay không khỏi bùi ngùi. Mọi người ưu tiên vài phút cho “dân” truyền hình:

- Thưa Bác! Đây đã là thước đất cuối cùng của quê hương, xin Bác đôi điều với quê hương.

May cho "thằng tôi" là trong cơn chuếnh choáng vẫn mở đầu được câu khá chuẩn. Đại tướng nói ngắn gọn với tâm thế của người từng đi nhiều nơi, thẩm nhiều nền văn hóa, kinh tế và với tình cảm của người con quê hương. Câu hỏi thứ hai tôi bật ra ngoài dự liệu:

- Xin Bác một lời hò hẹn ngày tái ngộ.

Bất cẩn quá! Có tiếng cười khẽ của ai đó. Tâm trạng mọi người chênh vênh, hồi hộp. Nhưng Đại tướng trả lời ngay, giọng vui vui:

- Tôi có phải gái trai yêu đương gì đâu mà hẹn hò!? - Đám đông bỗng phá lên cười thoải mái vang trời Hoành Sơn. Bác Giáp nói tiếp, giọng hơi trầm xuống: Quảng Bình là nhà tôi, khi nào rảnh rang việc nước thì tôi về nhà…!

***
Hơn hai mươi mốt năm đã trôi qua. Buổi chiều đó trên đỉnh Hoành Sơn, nhờ có hơi men kích thích, tôi đã xin phép lấy lệ rồi thả micrô lao tới ôm chặt ông cụ mà lắc lư, lắc lư. Trong cơn phấn khích, tôi vẫn cảm nhận được từ cụ ông bát tuần toát ra nội lực rất mạnh, và, tôi thầm cầu mong linh khí trời đất phù hộ độ trì cho cụ sống lâu trăm tuổi…

Từ đó đến nay, đúng như lời “hẹn”, lâu lâu rảnh việc nước là Đại tướng lại về nhà. Tiếc là tôi không còn làm báo hình nên không được may mắn đi theo cụ.

Bây giờ thì Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã rảnh việc nước hoàn toàn rồi, và ông sẽ về hẳn nhà trong nay mai.

Bác ơi, Quảng Bình đang chờ đón Người trở về quê mẹ.

Đồng Hới 7/10/2013