(VnMedia) - Ngày 12/11/2014 tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 15 năm thi hành Luật Báo chí, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí. Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son nhấn mạnh, một yêu cầu xuyên suốt là phải thể chế hóa hơn nữa, cụ thể hóa hơn nữa, chi tiết hơn nữa các quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác báo chí đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước hoạt động theo luật pháp, phát triển báo chí đi đôi với quản lý báo chí...
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Tổng kết 15 năm thi hành Luật Báo chí sáng ngày 12/11 tại Hà Nội.
Đến dự và chỉ đạo Hội nghị có các đồng chí: Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Bắc Son, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ trưởng Bộ TT&TT; các đồng chí chủ trì Hội nghị; đại diện Văn phòng Trung ương Đảng; Văn phòng Chủ tịch nước; Văn phòng Chính phủ; Văn phòng Quốc hội; lãnh đạo Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội; đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành đoàn thể Trung ương; đại diện lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đại diện lãnh đạo các Sở TT&TT; đại diện lãnh đạo các cơ quan chủ quản báo chí; đại diện các cơ quan báo chí trong cả nước; cùng đại diện các cục, vụ chức năng thuộc Bộ TT&TT.
Báo chí Việt Nam phát triển mạnh về số lượng và chất lượng thông tin
Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn cho biết, từ năm 1999 đến nay, qua 15 năm thi hành, Luật Báo chí đã phát huy tác dụng tích cực, tạo điều kiện cho báo chí nước ta phát triển mạnh mẽ cả về số lượng ấn phẩm, số kênh phát thanh, truyền hình, loại hình và chất lượng thông tin, nguồn nhân lực…, góp phần phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cụ thể:
Về báo chí in: Tính đến 31/12/2013, cả nước có 838 cơ quan báo chí với 1.111 ấn phẩm, trong đó có 199 cơ quan báo in chiếm 24% (86 báo Trung ương và các Bộ, ngành đoàn thể; 113 báo địa phương); 639 tạp chí chiếm 76% (507 tạp chí Trung ương, các Bộ, ngành, các trường đại học, viện nghiên cứu…; 132 tạp chí địa phương). Hàng năm, số lượng bản báo được phát hành ở nước ta khoảng hơn 650 triệu bản, bình quân có trên 7,22 bản báo/người/năm.
Toàn cảnh Hội nghị Tổng kết 15 năm thi hành Luật Báo chí diễn ra tại Hà Nội sáng 12/11.
Về báo chí điện tử: Cả nước có 90 cơ quan báo chí điện tử, 207 trang thông tin điện tử tổng hợp của các cơ quan báo chí. Trong đó có 40 cơ quan báo chí điện tử thuộc cơ quan Trung ương và các Bộ, ngành; 26 cơ quan báo chí điện tử trực thuộc địa phương và 26 cơ quan báo chí điện tử trực thuộc các cơ quan đoàn thể.
Về phát thanh, truyền hình: Cả nước có 67 đài phát thanh, truyền hình bao gồm: 02 đài trực thuộc Trung ương (Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam); 01 đài thuộc Bộ (Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC); 64 đài Phát thanh – Truyền hình địa phương (62 đài Phát thanh – Truyền hình của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; riêng Thành phố Hồ Chí Minh có 02 đài: Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh và Đài Tiếng nói nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh). Số lượng các kênh chương trình phát thanh, truyền hình quảng bá tính đến 31/12/2013 là 179 kênh. Có 6 kênh truyền hình hoạt động không có hạ tầng phát sóng truyền hình riêng gồm: Kênh truyền hình Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV TV), Kênh truyền hình Công an nhân dân (ANTV), Kênh truyền hình Thông tấn (Vnews), Kênh truyền hình Quốc phòng, Kênh truyền hình Quốc hội, Kênh truyền hình Nhân dân. Hệ thống truyền hình trả tiền với 73 kênh truyền hình và 9 kênh phát thanh, số lượng đơn vị cung cấp truyền hình cáp là 33 đơn vị (tính đến 31/12/2013); số lượng kênh truyền hình nước ngoài được khai thác trên hệ thống truyền hình trả tiền là 40 kênh. Truyền hình trả tiền sử dụng 4 loại công nghệ truyền dẫn, phát sóng: cáp, số vệ tinh, số mặt đất và IPTV đạt hơn 6,6 triệu thuê bao vào năm 2013 (số lượng thuê bao truyền hình cáp chiếm khoảng 50%).
Đội ngũ nhân lực làm báo ngày càng tăng về số lượng, từ 25 nghìn người (năm 2005) lên gần 40 nghìn người năm 2014. Trong đó có gần 18.000 nhà báo được cấp thẻ và khoảng 5.000 phóng viên đang hoạt động báo chí nhưng chưa đủ điều kiện cấp thẻ nhà báo…. hầu hết các nhà báo có trình độ đại học trở lên.
Mặt khác, công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Báo chí được phổ biến sâu rộng trong xã hội; Việc thi hành Luật Báo chí được thực hiện sâu rộng với các hình thức khác nhau, tác động tích cực đến nhận thức của các tầng lớp nhân dân; Việc thi hành Luật Báo chí của các chủ thể quy định trong Luật được thực thi nghiêm túc; công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ báo chí được chú trọng; quan hệ quốc tế trong hoạt động báo chí được mở rộng (theo số liệu thống kê của Bộ Ngoại giao, hiện có 30 Văn phòng báo chí nước ngoài với 35 phóng viên nước ngoài đăng ký thường trú tại Việt Nam và trung bình hàng năm có khoảng 230 đoàn với hơn 1000 phóng viên nước ngoài vào Việt Nam tác nghiệp…).
Những bất cập phải sửa Luật Báo chí
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Bộ, đồng chí Nguyễn Bắc Son, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TT&TT nhấn mạnh: Luật Báo chí 1989 và Luật Báo chí sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí năm 1999 đã tạo hành lang pháp lý cần thiết để thực hiện hoạt động báo chí và hoạt động quản lý báo chí, qua đó thực hiện quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của nhân dân trong khuôn khổ pháp luật và luật định. Báo chí Việt Nam thời gian qua phát triển mạnh mẽ về số lượng, ấn phẩm, loại hình và chất lượng thông tin, qua đó phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Báo chí đã làm tốt chức năng là cơ quan ngôn luận của tổ chức Đảng, Nhà nước là diễn đàn của nhân dân; báo chí đã kịp thời phản ánh thông tin, tuyên truyền và triển khai thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, chủ động xây dựng kế hoạch tuyên truyền, góp phần xây dựng và củng cố tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng, nhằm đáp ứng nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cũng đánh giá, bên cạnh những ưu điểm, những thành tích là chủ yếu thì hoạt động của báo chí và công tác quản lý nhà nước về hoạt động báo chí còn có những hạn chế bất cập như: số lượng cơ quan báo chí tăng nhưng chất lượng thông tin chưa tương xứng với yêu cầu. Đặc biệt, xuất hiện hiện tượng “tư nhân hóa báo chí”, “thương mại hóa báo chí” trong quá trình hoạt động báo chí đã làm giảm chất lượng chính trị, văn hóa, khoa học, chất lượng nghiệp vụ của báo chí; lãnh đạo cơ quan báo chí còn buông lỏng công tác quản lý, giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, quy trình biên tập, duyệt tin bài chưa được coi trọng và thực hiện nghiêm túc. Cá biệt có trường hợp không qua thẩm định, xác minh dẫn tới một số cơ quan báo chí, nhà báo đưa thông tin thiếu chính xác, thiếu trách nhiệm và thông tin sai nhiều nhưng không cải chính, vi phạm đạo đức người làm báo, lợi dụng nghề nghiệp để trục lợi, thậm chí có trường hợp vi phạm Luật Báo chí… Mặt khác, vai trò của cơ quan chủ quản chưa được phát huy một cách đầy đủ theo quy định của Luật Báo chí, các biện pháp, chế tài xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí có lúc bị xem nhẹ; việc cung cấp thông tin cho báo chí chưa kịp thời, gây khó khăn cho hoạt động báo chí.
Bộ trưởng chỉ rõ: Công cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của Internet, sự phổ cập ứng dụng CNTT đã có tác động mạnh mẽ đến sự phát triển thông tin và truyền thông nói chung và đời sống của báo chí nói riêng. Hội nhập quốc tế ngày nay càng mở rộng cũng đặt ra nhiều thách thức đối với sự phát triển và nhiệm vụ của quản lý đối với sự nghiệp báo chí. Thực tiễn hoạt động của báo chí trong thời gian qua đặt ra nhiều vấn đề mới vượt ra ngoài quy định của Luật Báo chí hiện hành. Trước những yêu cầu phát triển và hội nhập sâu của đất nước, với tinh thần Hiến pháp 2013 sửa đổi đã đặt ra cần phải rà soát, sửa đổi, bổ sung khuôn khổ pháp luật để báo chí cách mạng Việt Nam có thêm điều kiện phát triển và thực hiện tốt sứ mệnh cao cả của mình, tiếp tục đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí, đảm bảo cho báo chí phát huy ngày càng hiệu quả hơn đến lợi ích của quốc gia, dân tộc.
Bộ trưởng khẳng định: Hội nghị tổng kết 15 năm thi hành Luật Báo chí hôm nay chính là để có thêm cơ sở thực tiễn trong thực hiện chủ trương nêu trên của Đảng và Nhà nước. Trong thời gian tới, việc xây dựng Luật Báo chí cần phải bám sát các quy định của Hiến pháp năm 2013. Đây là những điều cốt lõi, cơ bản để xây dựng Luật Báo chí sửa đổi bảo đảm Luật Báo chí phải đáp ứng tốt hơn nữa quyền hiến định phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, một yêu cầu xuyên suốt khác là phải thể chế hóa hơn nữa, cụ thể hóa hơn nữa, chi tiết hơn nữa các quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác báo chí đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước hoạt động theo luật pháp, phát triển báo chí đi đôi với quản lý báo chí. Xây dựng Luật Báo chí không chỉ quản lý báo chí mà còn phải tạo động lực để báo chí phát triển, góp phần tích cực vào nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Luật Báo chí cần có những quy định tăng cường quản lý của nhà nước đối với báo chí, tạo cơ chế, chính sách để tận dụng các nguồn lực trong xã hội, đề cao tính trách nhiệm của cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí….
Cũng tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son đề nghị các đại biểu tham dự Hội nghị tập trung đóng góp ý kiến làm rõ những vấn đề, những quy định còn bất cập của Luật Báo chí hiện hành liên quan đến mối quan hệ giữa các nhóm chủ thể; từ góc độ quyền hạn và trách nhiệm của các chủ thể như: Mối quan hệ giữa cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí với một bên là cơ quan chủ quản báo chí và cơ quan báo chí; giữa cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và công dân; những quan hệ của cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí ở Trung ương và cơ quan quản lý nhà nước về báo chí ở địa phương; quan hệ giữa cơ quan quản lý nhà nước về báo chí ở Trung ương, địa phương và các Bộ, ngành có liên quan ở Trung ương và ở địa phương; mối quan hệ giữa cơ quan báo chí và công dân, tổ chức; những quan hệ của cơ quan chủ quản báo chí với cơ quan báo chí và ngược lại.
Đặc biệt, Hội nghị cần tập trung bàn kỹ hai nhóm vấn đề sau: Nhóm thứ nhất, tình hình thi hành Luật Báo chí hiện hành trong xã hội và chủ thể được quy định trong Luật Báo chí như cơ quan báo chí, nhà báo, cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí; làm rõ những mặt tích cực, tồn tại, nguyên nhân của những tồn tại, từ đâu, do cơ chế chính sách, do quy định của pháp luật không còn phù hợp với thực tiễn hay là nhận thức trong quá trình thi hành, áp dụng Luật Báo chí còn những bất cập. Nhóm thứ hai là, đưa ra những kiến nghị, giải pháp sửa đổi, bổ sung các điều trong Luật Báo chí để đáp ứng yêu cầu thực tiễn của phát triển báo chí trong bối cảnh toàn cầu hóa thông tin trên cơ sở quán triệt sâu sắc tinh thần chỉ đạo của Đảng và các quy định khác của pháp luật.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng sự phát triển mạnh mẽ của báo chí Việt Nam thời gian qua không chỉ về số lượng, loại hình, đội ngũ người làm báo mà còn đưa được thông tin đến mọi đối tượng, mọi vùng miền cũng như phản ánh mọi mặt của đời sống. Từ đó, góp phần quan trọng trong thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tạo sự đồng thuận của nhân dân, giúp hoạch định chính sách sát với nhu cầu thực tiễn. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển luôn có những bất cập cần phải tổng kết, đánh giá để khắc phục.
Phó Thủ tướng đề nghị ngay trong quá trình soạn thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Bộ Thông tin và Truyền thông cần huy động sự tham gia của những người làm báo đóng góp ý kiến kịp thời và đúng mực, đặc biệt là những vấn đề nóng đang được quan tâm.
“Có nhiều điểm trong luật, nghị định, thông tư, chỉ thị, nghị quyết của các cấp ủy đảng về báo chí đã nói rất kỹ, vì vậy, các bộ ngành, chính quyền địa phương, tổ chức, cá nhân cần phải xem công tác thực hiện thực tế đến đâu. Từ đó chủ động cung cấp thông tin cho báo chí đến tiếp thu ý kiến đóng góp của nhân dân thông qua báo chí. Thái độ ứng xử nghiêm túc, đúng mực với các hành vi chưa đúng quy định pháp luật của cơ quan báo chí, hoặc chưa đến mức vi phạm pháp luật nhưng không có lợi”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý.
Ý kiến bạn đọc