Ai được phép dùng súng, trường hợp nào được nổ súng?

16:14, 31/10/2016
|

(VnMedia) - Chiều nay (31/10), Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đọc tờ trình về Dự án Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, trong đó quy định dân quân tự vệ, lực lượng hải quan cửa khẩu được phép sử dụng vũ khí...

Võ Trọng Việt
Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và an ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt

Trình bày kết quả thẩm tra dự án Luật sau khi nghe Tờ trình, ông Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và an ninh của Quốc hội cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung Công an xã vào đối tượng được trang bị vũ khí quân dụng và công cụ hỗ trợ, vì cho rằng, thực tế lực lượng này có nhu cầu và đã được trang bị. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị không trang bị vũ khí quân dụng cho Công an xã vì đây không phải là lực lượng Công an nhân dân chính quy.

Nhưng cũng có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định trang bị vũ khí quân dụng cho “cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao”, vì cho rằng, căn cứ tính chất của hoạt động điều tra và đối tượng điều tra của lực lượng này chủ yếu là cán bộ nhà nước nên không cần thiết phải sử dụng vũ khí quân dụng.

Có ý kiến đề nghị phân loại đối tượng được Nhà nước trang bị công cụ hỗ trợ và đối tượng được phép trang bị công cụ hỗ trợ bằng nguồn kinh phí tự có. Tuy nhiên, dự thảo Luật chỉ mới quy định các lực lượng được trang bị, chưa quy định đối tượng cụ thể được trang bị. Do đó, đề nghị bổ sung trong Luật này quy định về nguyên tắc trang bị, tiêu chí đối tượng được trang bị, chủng loại được trang bị, tiêu chuẩn của người sử dụng, nhất là đối với việc trang bị vũ khí quân dụng.

Uỷ ban Quốc phòng và an ninh đề nghị nên nghiên cứu theo hướng chỉ trang bị vũ khí quân dụng cho các đơn vị có lực lượng trực tiếp đấu tranh với tội phạm trong khi làm nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đồng thời phải bảo đảm nguyên tắc chỉ cá nhân trực tiếp làm nhiệm vụ thuộc biên chế của các cơ quan, đơn vị này mới được giao quản lý, sử dụng vũ khí quân dụng.

Về các loại vũ khí quân dụng được trang bị, phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và nhu cầu thực tế của từng đơn vị, khắc phục tình trạng một số đơn vị được trang bị nhưng không có nhu cầu hoặc không phù hợp chủng loại, gây lãng phí.

Về quy định nổ súng (Điều 21), Uỷ ban Quốc phòng và An ninh đề nghị nghiên cứu các quy định về phòng vệ chính đáng và tình thế cấp thiết trong Bộ luật hình sự để cụ thể hóa trong Điều luật này nhằm bảo đảm chặt chẽ hơn.

Quá trình lấy ý kiến cho thấy, có ý kiến đề nghị Luật này chỉ quy định nguyên tắc nổ súng, còn các trường hợp nổ súng cụ thể cần được quy định trong các luật chuyên ngành để khắc phục sự thiếu định lượng trong các quy định về nổ súng. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị rà soát các quy định về nổ súng trong các luật chuyên ngành để quy định tại Luật này bảo đảm tính thống nhất, đầy đủ, cụ thể, khả thi mà không phải dẫn chiếu sang các luật khác; đề nghị xác định rõ người có thẩm quyền quyết định nổ súng trong trường hợp thực hiện nhiệm vụ có tổ chức quy định tại khoản 5 Điều này và trách nhiệm của cá nhân đó khi để xảy ra sai phạm.

Đồng thời đề nghị bổ sung các trường hợp cụ thể như: nổ súng của lực lượng Cảnh vệ khi làm nhiệm vụ; nổ súng của người nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam khi cơ quan có thẩm quyền cho phép họ được mang vũ khí vào Việt Nam; nổ súng nơi đông người; nổ súng trên biển hoặc ở khu vực biên giới; nổ súng trên tàu bay của nhân viên an ninh trên không để bảo đảm an ninh chuyến bay.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc quy định các trường hợp nổ súng liên quan đến đối tượng có hành vi phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng… để bảo đảm phù hợp với chính sách xử lý hình sự và đề nghị rà soát để chỉnh lý quy định tại khoản 3 và khoản 4 bảo đảm phân định rõ các tình huống nổ súng nhằm tạo điều kiện cho việc thực thi và xử lý vi phạm.

Điều 17. Đối tượng được trang bị vũ khí quân dụng

1. Đối tượng được trang bị gồm:

a) Quân đội nhân dân;

b) Dân quân tự vệ;

c) Cảnh sát biển;

d) Công an nhân dân;

đ) Cơ quan điều tra của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao;

e) Lực lượng Cơ yếu;

f) Kiểm lâm, Kiểm ngư;

g) Lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của Hải quan; Hải quan cửa khẩu;

h) An ninh hàng không.

2. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định cụ thể việc trang bị, quản lý, sử dụng vũ khí quân dụng đối với các đối tượng thuộc Quân đội nhân dân, Dân quân tự vệ, Cảnh sát biển và lực lượng Cơ yếu thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng.

3. Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể việc trang bị vũ khí quân dụng đối với các đối tượng trong Công an nhân dân, các đối tượng quy định tại điểm đ, f, g, h khoản 1 Điều này và lực lượng Cơ yếu không thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng.

Điều 21. Quy định nổ súng

1. Khi làm nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia việc nổ súng thực hiện theo quy định của Luật này và các luật khác có liên quan.

2. Khi thi hành nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự, việc nổ súng phải tuân theo các nguyên tắc sau:

a) Việc nổ súng phải căn cứ vào từng tình huống, tính chất, mức độ hành vi nguy hiểm của đối tượng để quyết định;

b) Chỉ nổ súng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn chặn hành vi của đối tượng và sau khi đã cảnh báo mà đối tượng không tuân theo. Nếu việc nổ súng không kịp thời sẽ đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe cho bản thân hoặc người khác hoặc có thể gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác thì được nổ súng ngay;

c) Không nổ súng vào đối tượng khi biết rõ người đó là phụ nữ, người khuyết tật, trẻ em, người già trừ trường hợp những người này sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác;

d) Trong mọi trường hợp nổ súng, người sử dụng cần hạn chế thiệt hại do việc nổ súng gây ra.

3. Những trường hợp được nổ súng sau khi đã cảnh báo

Người thi hành nhiệm vụ độc lập, trước khi nổ súng phải cảnh báo bằng hành động, mệnh lệnh hoặc bắn chỉ thiên đối với các trường hợp sau:

a) Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, vũ lực, phương tiện tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác;

b) Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, vũ lực, phương tiện gây rối trật tự công cộng uy hiếp nghiêm trọng tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác;

c) Đối tượng đang đánh tháo người bị giam, giữ, áp giải, dẫn giải do phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm; người bị giam, giữ, dẫn giải, áp giải do phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm đang chạy trốn hoặc chống lại;

d) Đối tượng đang thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng; cướp tang vật, phương tiện vi phạm;

đ) Được phép bắn vào phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, phương tiện giao thông đường thủy nội địa, trừ phương tiện giao thông của các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài, cơ quan đại diện tổ chức quốc tế, để dừng phương tiện đó trong các trường hợp sau:

Đối tượng điều khiển phương tiện đó tấn công hoặc đe doạ trực tiếp đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác;

Khi biết rõ phương tiện đó do đối tượng phạm tội điều khiển cố tình chạy trốn, trừ trường hợp trên phương tiện có chở khách hoặc có con tin;

Khi biết rõ trên phương tiện cố tình chạy trốn có đối tượng phạm tội hoặc vũ khí, vật liệu nổ trái phép, tài liệu phản động, bí mật nhà nước, ma túy, tài sản đặc biệt quý hiếm, bảo vật quốc gia, trừ trường hợp trên phương tiện có chở khách hoặc có con tin.

4. Những trường hợp được nổ súng không cần cảnh báo

a) Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội khủng bố, giết người, bắt cóc con tin, mua bán và vận chuyển trái phép chất ma túy hoặc đang trực tiếp sử dụng vũ khí, vật liệu nổ chống lại việc bắt giữ khi vừa thực hiện xong hành vi phạm tội trên;

b) Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc uy hiếp trực tiếp đến an toàn của công trình quan trọng về an ninh quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật;

c) Đối tượng đang sử dụng vũ lực, vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp đe dọa đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác;

d) Đối tượng đang trực tiếp thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ;

đ) Động vật đang đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác.

5. Khi thực hiện nhiệm vụ có tổ chức để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, việc nổ súng tuân theo mệnh lệnh của người có thẩm quyền; Người được giao sử dụng vũ khí khi thi hành nhiệm vụ độc lập được phép nổ súng theo quy định tại khoản 3, khoản 4 Điều này.

6. Người được giao sử dụng súng không phải chịu trách nhiệm về thiệt hại khi việc nổ súng đã tuân thủ quy định tại Điều này và các quy định của pháp luật có liên quan. Trường hợp nổ súng vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc lạm dụng việc nổ súng để xâm phạm sức khỏe, tính mạng, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức cá nhân thì phải bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Xuân Hưng


Ý kiến bạn đọc