- Hai chiếc chiến đấu cơ F-22 Raptor của Không quân Mỹ đã hạ cánh xuống Căn cứ Không quân Clark ở Philippines vào tuần trước trong một động thái phát đi tín hiệu về việc hai nước đang nỗ lực tăng cường hợp tác quân sự. Đây được xem là một bước đi nhằm vào Trung Quốc.

Trong cuộc tập trận chung giữa Mỹ và đồng minh Philippines, các phi công Mỹ từ Phi đội máy bay chiến đấu 525 có trụ sở tại Alaska đã tham gia cùng các phi công từ Phi đội máy bay chiến đấu số 5 của Không quân Philippines để thực hiện các màn bay lượn tầm thấp, diễn tập tác chiến trên không, huấn luyện đội hình và với sự trợ giúp của máy bay tiếp dầu KC-135 Stratotanker, thực hiện bài tiếp nhiên liệu trên không ở khu vực không phận trên Biển Đông - nơi đang có tranh chấp gay gắt giữa các nước trong khu vực.

“Đây là lần đầu tiên những chiếc chiến đấu cơ F-22, hoặc bất kỳ máy bay thế hệ thứ năm nào, hạ cánh và hoạt động ở Philippines,” Đại úy Karl Schroeder - một trong những phi công lái chiếc chiến đấu cơ Raptor, cho biết trong một thông cáo báo chí. “Cột mốc quan trọng này với một đồng minh khu vực giúp mang lại sự ổn định và an ninh cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.”

Ổn định khu vực ngày càng trở thành trọng tâm hợp tác của quân đội hai nước Mỹ và Philippines khi các mối đe dọa tiếp tục xuất hiện từ Bắc Kinh. Mặc dù Hiến pháp Philippines cấm quân đội nước ngoài đặt căn cứ thường trực tại nước này, nhưng Thỏa thuận Hợp tác quốc phòng tăng cường giữa hai quốc gia cho phép tăng cường sự hiện diện của lực lượng Mỹ bằng cách đưa quân đến luân chuyển tại một số địa điểm được xác định trước.

“Thỏa thuận Hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA) là một trụ cột chính của liên minh Mỹ-Philippines, hỗ trợ huấn luyện kết hợp, tập trận và khả năng tương tác giữa các lực lượng của chúng tôi,” các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết. “Việc mở rộng EDCA sẽ làm cho liên minh của chúng tôi trở nên mạnh mẽ và linh hoạt hơn, đồng thời sẽ đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa các khả năng quân sự kết hợp của chúng tôi.”

EDCA bao gồm việc cấp cho lực lượng Mỹ quyền tiếp cận một số doanh trại quân sự của Philippines, một trong số đó - Căn cứ Không quân Basa ở Pampanga trên đảo Luzon, vừa tiến hành cải tạo đường băng trị giá 25 triệu USD để chuẩn bị được sử dụng làm trung tâm cho lực lượng đặc nhiệm chung Mỹ-Philippines tập trận và hỗ trợ nhân đạo, tờ USNI đưa tin.

Bốn địa điểm khác đón các đợt luân chuyển quân của Mỹ là căn cứ Không quân Mactan-Benito Ebuen (Cebu), Căn cứ Không quân Antonio Bautista (Palawan), Pháo đài Magsaysay (Nueva Ecija) và Căn cứ Không quân Lumbia (Cagayan de Oro). Các địa điểm khác dự kiến ​​sẽ được chính quyền Philippines tiết lộ trong tương lai gần.

Mỹ và Philippines sẽ sớm công bố các địa điểm mới cho Thỏa thuận hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA) mở rộng, cho phép cường quốc phương Tây tiếp cận các căn cứ quân sự ở quốc gia Đông Nam Á này.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr vào tháng trước đã cho phép quân đội Mỹ tiếp cận 4 căn cứ quân sự mới, ngoài 5 địa điểm hiện có theo EDCA 2014. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc và Philippines đang đối đầu căng thẳng ở Biển Đông.

Phát biểu tại Căn cứ Không quân Basa ở Manila - một trong những địa điểm hiện có trong EDCA, Bộ trưởng Không quân Mỹ Frank Kendall cho biết các thỏa thuận quốc phòng giữa hai nước "không tập trung vào bất kỳ vấn đề cụ thể nào."

Trong khi Philippines vẫn chưa chính thức xác định các địa điểm, một cựu chỉ huy quân sự đã công khai nói rằng Mỹ đã yêu cầu tiếp cận các căn cứ ở Isabela, Zambales và Cagayan, tất cả đều nằm trên đảo Luzon, hướng về phía bắc tới Đài Loan và trên đảo Palawan phía tây nam, gần quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam.