- Kể từ những ngày đầu khi cuộc chiến ở Ukraine nổ ra, rõ ràng là việc Mỹ lựa chọn vũ khí hóa đồng đô la của mình sẽ dẫn đến những hậu quả. Các biện pháp trừng phạt đối với việc Nga tiếp cận đồng tiền của Mỹ đang mở đường cho sự nổi lên của đồng Nhân dân tệ - đồng tiền của Trung Quốc, như một giải pháp thay thế cho việc thanh toán và dự trữ—ít nhất là đối với các quốc gia đang đối đầu với Mỹ. Đây là một món quà trời ban cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Bối cảnh lịch sử sẽ cho thấy ông Tập Cận Bình có thể nhìn nhận vấn đề này như thế nào. Ông Mao Trạch Đông là nhà lãnh đạo vĩ đại đã thành lập ra nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Ông Đặng Tiểu Bình là nhà lãnh đạo vĩ đại đã đưa đất nước thoát khỏi đói nghèo bằng cách mở cửa Trung Quốc với thế giới. Hơn bất cứ điều gì khác, ông Tập Cận Bình muốn trở thành nhà lãnh đạo vĩ đại đưa Trung Quốc trở thành cường quốc toàn cầu cạnh tranh với Mỹ. Nếu đồng Nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ và thanh toán chính trên toàn cầu, đó sẽ là bằng chứng cho người dân Trung Quốc thấy rằng đã đến thời của Trung Quốc. Một số thậm chí có thể coi đó là bằng chứng rõ ràng về một thế giới đa cực, với việc Trung Quốc xác định một phạm vi ảnh hưởng mới chấm dứt quyền bá chủ của nước Mỹ.

Chủ tịch Tập Cận Bình từ lâu đã muốn mở rộng ảnh hưởng của đồng Nhân dân tệ. Nhưng để thành công, ông cần sự hợp tác từ các cường quốc toàn cầu khác. Cho đến gần đây, có rất ít lý do để các chính phủ thử nghiệm các đồng tiền khác bên ngoài đồng đô la (USD) đáng tin cậy. Ngay cả những kẻ thù và những nước đối đầu với Mỹ vẫn tiếp tục sử dụng đồng đô la một cách miễn cưỡng vì sự thuận tiện của đồng tiền này hoặc theo quán tính.

Nhưng thế giới giờ đây đã nhận ra một thực tế khó chịu là việc sử dụng và nắm giữ đồng đô la Mỹ không chỉ không có lợi về mặt lãi suất thấp (trước đây). Các sự kiện liên quan đến cuộc chiến của Nga ở Ukraine cho thấy đồng đô la có thể gặp rủi ro vào thời điểm khủng hoảng và xung đột—chính xác là khi khoản dự trữ là quý nhất. Cơ hội vàng này đã không bị mất đối với Trung Quốc. Sau khi đảm bảo nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là Chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã coi việc lôi kéo Trung Đông về phía mình là một trong những ưu tiên quan trọng nhất của nhà lãnh đạo này. Trong khi đó, mối quan hệ của Mỹ với Ả-rập Xê-út đang tiến gần đến mức thấp nhất.

Ông Tập Cận Bình cho biết trong một chuyến đi tới Ả-rập Xê-út vào tháng 12 vừa rồi rằng, Trung Quốc sẽ bắt đầu thanh toán tiền mua dầu bằng đồng tiền Trung Quốc. Theo lời Bộ trưởng Tài chính Ả-rập Xê-út, chính phủ của ông sẵn sàng đón nhận ý tưởng này. Những động thái như thế báo hiệu sự khởi đầu cho dầu chấm hết cho thế độc quyền của đồng đô la dầu mỏ. Sự phát triển này không chỉ giới hạn ở Trung Đông. Bất chấp những cuộc đụng độ đổ máu giữa binh lính Ấn Độ và Trung Quốc tại biên giới tranh chấp, một số công ty Ấn Độ đã bắt đầu sử dụng đồng Nhân dân tệ để mua hàng hóa. Những thay đổi này rất quan trọng bởi vì để đồng Nhân dân tệ có được chỗ đứng như một loại tiền tệ toàn cầu, phải có nhiều người sẵn sàng tham gia dùng nó. Các giao dịch dầu mỏ bằng đồng Nhân dân tệ có thể chỉ giới hạn ở Trung Quốc và Ả Rập Xê-út. Tuy nhiên, với hiện tượng này, những người mua khác cũng phải muốn nắm giữ và giao dịch bằng đồng Nhân dân tệ. Ấn Độ có thể làm điều đó.

Có thể không lâu nữa, Bắc Kinh sẽ gây áp lực buộc các nhà xuất khẩu của mình yêu cầu thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ đối với hàng hóa sản xuất, đồng thời cũng buộc các giao dịch thương mại toàn cầu phải chuyển sang thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ và từ đó làm tăng nhu cầu dự trữ bằng đồng Nhân dân tệ. Như vậy, đồng Nhân dân tệ đang đi đúng còn đường mà trước đây đồng USD đã từng đi để dẫn đến vị trí thống trị toàn cầu. Đồng đô la là đồng tiền thanh toán chiếm ưu thế ngày nay chính xác là bởi vì, sau Thế chiến thứ hai, Mỹ là công xưởng của thế giới, cung cấp cho các đồng minh châu Âu đang cạn kiệt hàng hóa. Và tất nhiên, Mỹ khi đó yêu cầu Châu Âu phải thanh toán bằng đồng đô la Mỹ.