- Lương cao là yếu tố đầu tiên để giữ người tài, tuy nhiên, môi trường làm việc, cơ hội phát triển, thăng tiến công bằng, minh bạch… cũng là những yếu tố hết sức quan trọng…

Tại cuộc họp báo Chính phủ cuối tuần qua, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng đã đưa ra 5 nguyên nhân dẫn đến việc có một làn sóng nhân viên y tế bỏ việc, thôi việc hoặc chuyển sang khu vực tư.

Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm đến báo cáo của Bộ Y tế với Tổng Liên đoàn Lao động về số lượng 9.397 nhân viên y tế bỏ việc, thôi việc, chuyển từ khu vực công ra khu vực tư trong 1năm rưỡi qua (tính trong năm 2021 và 6 tháng năm 2022).

Bộ Nội vụ cũng có báo cáo Thủ tướng có văn bản gửi các bộ, ngành địa phương đề nghị các đơn vị báo cáo lại số liệu trong 2,5 năm từ năm 2020 đến 6 tháng 2022.

Thời điểm này, Bộ Nội vụ nhận được được báo cáo của 28 cơ quan Trung ương, 63 tỉnh thành phố trực thuộc trung ương. Kết quả cho thấy, trong 2,5 năm, có 39.552 cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc, chiếm 2% tổng số biên chế được giao.

Như vậy, tính bình quân 1 năm có khoảng 15.820 người nghỉ việc. Tỉ lệ nghỉ việc so với tổng biên chế được giao là 0,8%, trong đó ở Trung ương chiếm 18%, địa phương là 82%.

Trong 39.552 nghỉ việc, có hơn 4.000 công chức, hơn 35.000 viên chức. Số nghỉ việc trong ngành giáo dục hơn 16.400 người, ngành y tế  là 12.198 người.

“Có thể nói, ngoài y tế còn có giáo dục cũng có tỷ lệ nghỉ việc nhiều do áp lực, thu nhập, có thể phân thành các nguyên nhân có khách quan, chủ quan.” – ông Thăng nói.

Về nguyên nhân khách quan, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Duy Thăng cho rằng, nguyên nhân đầu tiên là do Việt Nam có nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, trong đó có thị trường lao động, phát triển thị trường lành mạnh, khu vực công sang khu vực tư, xuất khẩu lao động đều là liên thông. Nền kinh tế nhiều thành phần, khu vực công- tư có sự cạnh tranh lao động…

Nguyên nhân thứ hai là xã hội hoá, tự chủ đơn vị sự nghiệp. Theo các quy định của luật Cán bộ Công chức viên chức, các Nghị định của Chính phủ, Nghị quyết Trung ương, nếu đơn vị sự nghiệp tự chủ quản trị như doanh nghiệp, nhiều đơn vị có chế độ ký hợp đồng thì việc ra vào khu vực công -tư là thường xuyên….

Về nguyên nhân chủ quan, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, thứ nhất, Trung ương, Chính phủ có nhiều Nghị quyết nâng cao chế độ chính sách tiền lương, nhưng chế độ chính sách còn nhiều khó khăn so với nhu cầu cuộc sống.

Thứ hai là công tác quy hoạch cán bộ, đặc biệt với đội ngũ chuyên gia chưa tốt khiến nhiều người có kiến thức chuyên môn, năng lực giỏi sang làm việc tại khu vực tư với nhiều chính sách thu hút.

Thứ ba, thực hiện các Nghị quyết, chủ trương của Đảng, Chính phủ về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ, nên tại các cơ quan, đơn vị, khối lượng công việc gia tăng, tạo sức ép cho người lao động.

Thứ tư, là do môi trường, điều kiện làm việc tại một số khu vực công chưa thật sự hấp dẫn, tạo cơ hội để Cán bộ công chức viên chức phát huy tốt năng lực.

Nguyên nhân thứ năm là về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và cuối cùng, nguyên nhân cán bộ công chức viên chức nghỉ việc, chuyển việc còn vì lí do cá nhân, muốn thử sức, thay đổi công việc từ khu vực công sang tư, thay đổi định hướng nghề nghiệp…

Trong khi đó, chia sẻ trên VOV, ông Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh: nguyên nhân đầu tiên và hết sức quan trọng do lao động trong khu vực công có thu nhập rất thấp, tiền lương không đảm bảo đời sống hiện nay, cùng với đó là áp lực công việc trong khu vực công rất cao.

Nguyên nhân thứ 2, theo ông Dĩnh, là môi trường làm việc của cán bộ, công chức, viên chức chưa thật sự hấp dẫn. Ví dụ như có quá nhiều các quy định, quy chế ràng buộc, gò bó hành chính. Việc đánh giá kết quả làm việc của cán bộ, công chức chưa thật sự khoa học, minh bạch cũng như đánh giá đúng công sức mà người lao động bỏ ra.

“Đãi ngộ động viên người lao động còn thấp, cào bằng và không chính xác nên không khuyến khích được cán bộ, công chức làm việc, kể cả lãnh đạo cũng chưa thực sự phát huy được tính năng động, sáng tạo của nhân viên mà còn nặng về quản lý hành chính.” Nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu quan điểm.

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh cũng thẳng thắn chỉ rõ, một nguyên nhân hết sức quan trọng là cơ hội phát triển, trong đó có cơ hội thăng tiến của công chức, viên chức còn hạn chế, chưa khách quan, chưa khuyến khích người phấn đấu tốt, “nhiều khi còn nặng về mối quan hệ cá nhân.”

Theo Nguyên lãnh đạo Bộ Nội vụ, muốn giữ được người lao động trong khu vực công thì phải cải cách mạnh mẽ về chính sách tiền lương và chế độ khen thưởng, phải đảm bảo thu nhập của người lao động có mức sống khá đối với công sức bỏ ra.

Đồng thời phải có biện pháp đánh giá công chức, viên chức một cách khách quan, minh bạch dựa trên kết quả họ đạt được trong quá trình làm việc và có chế độ khen thưởng xứng đáng, không cào bằng; phải đảm bảo cơ hội phát triển cho người lao động, trong đó có cơ hội thăng tiến.

Ông Dĩnh cũng nhấn mạnh, “chỉ đãi ngộ vật chất chưa hẳn giữ chân được người tài” mà phải giải quyết một cách đồng bộ chứ không phải chỉ chú ý một giải pháp.